Bisaya

Ang Titulo ug sa Tawo Ang Pagkawili

- Ni GRATIAN PAUL R. TIDOR Dakbayan sa Dipolog

SA sayong bahin ning tuiga, miisyu ang LEB (Legal Education Board) og memorandum nga nag-ingon nga ang law degree ikonsidera­r na nga equivalent t sa doctorate kun PhD. Daghang nalipay nga estudyante ug propesyona­l yonal sa maong balita. Apan gisupo dayon kini sa CHED nga miisyu pod od og statement nga ang kataposang hukom ug gahom anaa sa CHED, ug mihatag og konklusyon nga di mamahimong itandi tandi ang law degree ug PhD kay dunay agiang disertasyo­n isertasyon ug ubang requiremen­ts ang naulahi nga ga wala sa nauna. Ug dinhi miulbo ang kaspa sa anaa a sa legal nga propesyon, lakip na ang mga estudyante. dyante.

Daghang nagposte sa social media edia nga kon buot timbangon, mas lisod kuno ang ng pagkuha og law degree kay pirme daw kining dunay unay recitation sa klase, kanunayng gigisa sa magtutudlo, udlo, nga di kabayran ang kakulba ug kahago, nga ginatos os ka pahina ang ginabasa niini kada adlaw (kuno), no), ug uban pang argumento. Aduna pay y uban nga mitamay sa PhD, nga sayon ra kuno no kining makab-ot ug wa daw katunga ang kalisod sa paghimo sa disertasyo­n kon itandi sa agian sa usa ka law student adiser siya makagradwe­yt agradweyt sa maong kurso, blah-blah-blah...

Ug siyempre, mibalos ang pikas as kampo. Kay kinsa goy mosugot nga sayon-sayonon onon rag look down inyong titulo, di ba? Mihatag hatag pod ang mga PhD o nagkuha og PhD nga di baya pod lalim ang paghimo og disertasyo­n syon ug di ra pod baya kana ang ilang buhaton o humnon sulod sa pipila a ka tuig. Di baya sayon ang pag- conduct og research ug pag- comply mply sa lainlaing requiremen­t. Ug di parehas sa law degree nga mamahimo mo rang kuhaon human nimog kuhag upat ka tuig nga kurso sa kolehiyo, sa PhD di baya ka mamahimong molaktod. Kinahangla­n pa kang moagi og masteral. Mor pa.

Ug kay predictabl­e kaayo ning tawo, siyempre, wa gyoy nagpalupig sa duha ka kampo. Kon moatake ang usa ka kampo, mobalos pod ang pikas. Kon mopatulbon­g og saway ang usa, mopatulbon­g pod og depensa ang pikas. Usa ka gera sa pulong. Usa ka gubat sa garbo. Kay di ba ingon ini ang tawo? Di lang ning isyuha, lakip na sad sa laing butang: politika, relihiyon, ubp. Ang matag usa nabungol sa kaugalingo­n niyang argumento.

Nakapokus ang tawo sa titulo, sa ngalan, sa dungog. Garbo sa tawo nga dunay sumpay ang iyang ngalan— Atty, PhD, Engr, Dr, ug unsa pa na. Ianunsiyo gyod niya kini— diha sa papel, sa iyang sakyanan, sa gate sa iyang balay. Kay kini iyang gihagoan. Kay mao kiniy iyang damgo, iyang bandila. Apan kon mao ra ni ang importante kaniya ug di ang iyang kalidad isip propesyona­l, lahi na sad na nga estorya.

Nganong naabot ko niining puntoha? Kay K nagpakita kini nga ang pokus sa argumento sa duha ka kampo anaa ana sa titulo ug sa dungog, wala sa kalidad ug tinuod nga pagkat-on. Nagpatas-anay Nagpat lag ihi ang duha ka kampo. Akoy mas maayo. Akong kurso maoy mas lisod. Mas labaw ko nimo... Ang pokus nagpabilin sa superpisya­l, superpisya sa hitsura ug dili sa unod.

Ug di na ta angayng molayo aron makita makit kining problehama. Sukad sa unang ang-ang sa atong pag-eskuyla, ana anaa na kining problemaha. Nakapokus ta sa medalya, di sa pagkat-on; sa honor, di sa kalidad. Makigkompe­tensiya ta sa atong klasmeyt aron ar tawgog mas hawod. Moyango ta sa tanang butang nga gihungit kay gikahon ta sa maong sistema. Di ta mokuwestiy­on kay mahadlok tang masayop, mahadlok ta nga makabalda kini sa atong pagkab-ot sa gimithing dungog. Ang makat-onan nato mao ra ang tanang naa n sulod sa klasrum, ug makalimtan nato nga ang pagkat-on, anaa pod p sa gawas sa klasrum— sa dalan, sa laing basahon, sa balay, sa lainlaing lainla suok sa kalibotan ug uniberso.

Importante sad ang medalya ug award, aw apan importante sab nga atong pangutan-on ang atong kaugalingo­n ka kon unsa gyoy atong tinuod nga nakat-onan nakat-on ug kon duna ba gyod tay nakat-onan. nakat-onan Kay matod bayang Mark Twain, Twain ang pag-eskuyla daw di susama susam sa edukasyon.

Taymsa, T misimang na ning akong ak estorya. Wa akoy intensiyon in nga magpakaaro­ningnon. Tawo Taw sab ko ug ulipon gihapon sa garbo. Ang ako lang, di angayng awayan sa tawo kon kinsay mas taas og nakab-ot, kon kinsang propesyon ang mas maayo, kon unsay mas lisod. Ang diskusyon di lang unta magpabilin magpab sa kon unsay sumpay sa ngalan. Inay makigtandi ta sa atong isigkaingo­n, maayo tingaling tanawon nato unsa kita isip indibidwal ug isip propesyona­l, unsay atong nahimo ug unsay atong mahimo sa titulo nga atong gikuptan.

Pero, bitaw, pasayloa, yawyaw lang kini sa hangin. Ug sa dunggan nga nakadungog, pasayloa kon may garbong natandog. Di kini pagtamay sa titulo ug sa kahago sa tawo. Usa lang kini ka akto sa pagtan-aw sa samin, butang nga, matod pang Pessoa, mihilo sa tawhanong kasingkasi­ng.

Kay kinsa man ako nga mosangyaw ining mga butanga? Ang ako lang— ug kini binata lang nga pangandoy, usa ka pagkaw-it og panalangin sa milabay nga bulalakaw— nga unta makakat-on na ang tawo unsaon pagbuntog sa labing kusgan niyang kaaway: di ang iyang silingan, di ang laing propesyon... ang iyang kaugalingo­n.—

Inay makigtandi ta sa atong isigkaingo­n, maayo tingaling tan-awon nato unsa kita isip indibidwal ug isip propesyona­l, unsay atong nahimo ug unsay atong mahimo sa titulo nga atong gikuptan...

 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines