KASILYAS, ALAK, UG LUGOS!

NAKAKATAWA ko kay nabugok sab kog kadiyot. Aw, taudtaod na tingali kong bugok apan karon ra gyod ko mituo. Ha-ha-ha. Sa ako man gong naapilan nga grupo sa mga siyentista ug mga tawong gustong mopalambo sa ilang pangrason pinaagi sa paglingaw-lingaw sa Facebook, dihay mipatik nga mensahe nga ingon niini: “XX = babaye, XY = lalaki, YYY = Delilah”. Tungod kay mga brayt kuno mis siyensiya, abi nako ang nagpatik nagpasabot nga angay hunahunaon nga dunay lawom nga hinungdan kanang pagka LGBTTQ++ sa tawo. Kanang LGBTTQ++ ( lesbian, gay, bisexual, transgender, transsexual, queer ug uban pa) mao nay tawag karon sa mga tawong dili modawat nga sila lalaki o babaye base sa ilang genes (dyens) nga maoy gibasehan nganong gibahig nato ang tawo ngadto sa babaye (dunay XX nga chromosomes) ug lalaki (dunay XY nga chromosomes). Mao niy buot ipasabot ni Senador Tito Sotto sa dihang miingon siya nga ang deperensiya sa lalaki ug babaye “biological” lang gyod. Kanang XX ug XY chromosomes dunay gagmayng mga lugas-lugas nga gitawag og genes (dyens) maoy kinalawmang biological nga deperensiya. Puyde sang ingnong genetic nga deperensiya kay ang mga mensahe man sa dyens ang gabasahon aron makita kon lalaki ba o babaye.

Dihay usa ka membro sa among grupo nga nangutana, “Unsay buot ipasabot, tomboy si Delilah?” Diha miarangkada akong utok. Tuod sab ba? Duna gyod kahay genetic nga hinungdang nganong dunay LGBTTQ++? Mingdaghan na ra ba ni karon sila. Mao na ++. “Ug uban pa” ang buot ipasabot anang ++. Etcetera, kon sa Iningles pa. Kon magkuyog tanang LGBTTQ++, mao sab na ang ginaingong rainbow coalition. Nah, pito ra ka kolor ang bangaw, uy! Sobra nas pito ka bulok nang LGBTTQ++. Naa pay miingon nga angay kuno the quilt bag tawag sa rainbow coalition kay aron apil tanan: transgender, heterosexual, eunuch, queer, unisex, intersex, lesbian, transsexual, bisexual, asexual, ug gay. Hala, wala na ko kasabot. Ug nganong nahimo silang bangaw nga ang bangaw wala may labot sa ilang pagka LGBTTQ++, mas labawng nahibulong na ko. Matod pas usa ka gay nga akong higala, “Pa- beauty nas simbolo nang bangaw, Day. Daghang beauties, ba. Usa ka kahayag, pito ka kolor? O, di ba? Dah, dah, dah. Umm!” Dah, mas klaro ngali kon ang simbolo sa ilang kowalisyon quilt bag gyod. He-he-he.

Bisan nahimuot ko, miukiot sa akong utok nang “XX = babaye, XY = lalaki, YYY = Delilah”. Unsaon mitunga man sab nang estoryaha samtang nagkalandrakas ang pangrason sa senado mahitungod nianang SOGIE Bill. Kining SOGIE bill maoy usa ka sugyot-balaod nga giaprobahan nas Kamara apan kamulo pang gitayhopan sa Senado. Maghatag kuno kining SOGIE (Sexual Orientation and Gender Identity and Expression) Bill og kagawasan ug proteksiyon sa mga Pilipinong “supak” sa natural nga kinatawong gipataban kanila sa ilang pagkahimugso. Nagkadiyong-diyong kog hunahuna kon unsay baroganan nako niini. “Di man god na kagawasan ug proteksiyon ilang tuyo, paestariray ra man,” matod pas akong usa ka tomboy nga higala. Maong bisan membro siya sa katilingbang LGBTTQ++, di siya uyon anang SOGIE Bill. “Special treatment ilang tuyo ana, aron ingnong sikat,” matod pa sa usa ka komento sa Facebook mahitungod aning SOGIE Bill. Daghang babaye nga supak niini, lakip na mga tomboy ug ubang transgender, kay usik-usik ra kunos oras ning diskuti ani nga balaod. Ay, kini mga aktibistang babaye na sab tingali ni. He-he-he.

Tinuod pod sab nga dako na kaayong panahon ang nagugol sa Kongreso mahitungod niining SOGIE apan morag nahimong special class legislation, no? Matod pas rekord sa Kongreso, kinadugayang napasa ni nga balaodnon, unya dili matantiyar ang rason kon makaayo ba sa katilingban o garbo lang sa mga “sisters” nga makapasar og balaod alang nila. Ilad pa gyod kuno, matod pas uban kay, ang tanang naa sa SOGIE Bill nga pangproteksiyon, naa na sa daghang balaod. Morag uyon ko nga posibleng dako nga kaguliyang ang mahitabo niini kay sumala niining SOGIE Bill nga naaprobahan sa Kamara, puydeng mamultahan og P100,000.00 hangtod P150,000.00 ang tawong makasupak sa SOGIE parehas anang magyaga-yaga og bakla, o dili modawat og LGBTQ++ sa ilang tulunghaan kay lagi LGBTQ++. Puyde sang mapreso gikan

sa usa (1) hangtod unom (6) ka tuig. Ang Women’s and Children’s Desk sab sa opisina sa polis pailisdan og “Women’s, Children’s and LGBTQ++ Desk”. Posibleng modaghan sab ang kasilyas nga pipila ray makagamit.

Dihay nindot nga mga pangutana sa Facebook nga akong nasiplatan. Ngano nga kining mga LGBTTQ++ ra man untay nagdesisyon nga maingon sila niana, nganong apil kita pasundon sa ilang desisyon? Asang hustisya ini? Asang utok sa mga kongresistang mingpirma nga nindot ni nga balaod? Unsa say gihunahuna ni Senador Risa Hontiveros ngano nga gipasaka niya kini sa Senado? Gubot na tas China ug EJK, dugangan pag SOGIE, magkasabot pa ba? Maunsa na lang tuod ang nag-agulo nga mga mag-uuma, mangingisda, ug mga bata, bahigon pa ba sila ngadto sa LGBTTQ++ una tabangan? Mawani kuno niining SOGIE ang mga hisgot sa korapsiyon, dengvaxia, pagpanakop sa China, lakip nas hiwi nga edukasyon kay tua na lang inatiman sa mga bakla nga gusto gyong mosulod sa wala gidisenyong ilang sudlan. Sakto sab nga mga pangrason kay mas daghang bata ang nadagmalan, mas daghang babaye ang naabusohan kaysa mga bakla nga nayagayagaan. Tapos dili pa klaro kon natural bas kalibotan nga naay gyoy bakla, o gusto lang gyod nila nga magbakla? Lisod sab tubagon ba? Matod pas usa ka babaye, mas maayo pa himoong balaod nga tanang babaye naay supply nga feminine napkins kay ang pagdugo matag bulan gasto kaayo unya wala na gustoha sa babaye nga dug-on, dili sama sa LGBTT++ nga wala pa ta kaseguro kon tinuod nga ingon ana gyod sila o ila-ila lang.

Kanang XX man god maoy natural nga pormula (sa Ginoo) nga nahibaw-an sa siyensiya alang sa mga babaye, ug kanang XY mao say natural pormula (sa Ginoo) sa mga lalaki. Maong naghinuktok ko unsay mga posibilidad sa YYY? Sumala sa siyensiya, sa tanang tawo, ang X chromosomes (maingon tag sudlanan og dyens kining chromosomes) maoy “haring mensahero” kay ang mga mensahe sa mga dyens niini ang gitahasang mag-umol sa sekswalidad sa tawo. Sa ato pa dili mawala ang X nga dyens diha sa sex chromosomes sa tawo. Plataporma de abilidad kinta kanang X nga dyens. Maong dunay tutoy tanang tawo ug dunay intil. Kon dunay Y nga dyens sa sex chromososmes sa tawo, motubo ang intil, mamahimong pikoy, maporma ang duha ka itlog, ug moyunyon kini ubos-ubos sa pikoy, nga maoy kasagarang itawag sa utin sa bata. Inig-abot og dose anyos, dili motubo ang tutoy sa dunay XY apan mamukol ang tutoy sa dunay XX. Gani, kon dili sakto ang mga mensaheng mogawas gikan sa Y nga dyens, puydeng ang batang lalaki mamahimong guevedoce, ang tawag sa mga batang morag babaye ang kinatawo sa wala pa mag dose anyos. Diha pa sa dose anyos na, motubo ang utin ug moyunyon ang itlog. Diha sab moursa ang kusog sa bata ug mogawas ang kusog lalaki, linaki na sang modagan, mangalsa, ug uban pang timailhan sa usa ka lalaki. Sa dose anyos sab, mautgan na ang lalaki maong kuyaw na sa mga babaye makigdulog-dulog nila sukad anang edara. Puydeng naa nay mamolestiya ba.

Dili sab tinuod nga kon mabakla na di na mautgan ang dunay XY nga chromosomes bisan kapila pa sila moingon nga babaye sila. Daghan nang nataho nga pagmolestiya sa mga babaye sa mga bakla, apil na ang usa ka balita nga usa ka transgender ang nangmolestiya og batang babaye sa sulod sa usa ka kasilyas. Kining mga ingon niini nga balita angay tagaan og pagtagad kay mas importanteng mapanalipdan ang mga bata kaysa mahatagan ang mga babayeng XY mosulod sa kasilyas sa mga babayeng XX. Dili tingali kuyaw kaayo kon tomboy kay puyde gyod silang mosulod sa babaye nga kasilyas kay XX man sila ug wala kanila ang kusog nga gipataban sa mga dunay XY. Gani, daghan man mga tomboy gakalugos labi nag mokuyog makig-inom sa mga dunay XY gyod. Pilde pa gyod ang tomboy anang higayona tungod kay XX iyang lawas, mas dali pa gyod siyang mahubog kaysa mga lalaki gyong dunay XY. Dihay miingon nga angay upat na ka kasilyas ang matag publikong bilding: alang sa girl, boy, bakla, tomboy. Lisora man sab aron papilian sa bata, no? Supak ra ba gyod ko anang bata nga naa nay brand name. He-he-he. Generic lang gyod usa nang bata, ha? Girl ug boy, depende ra gyod sa ilang ihianan anang bata. Ug angay ang tibuok katilingban magkahiusag paningkamot nga walay bata nga mahinganlan nag tomboy, bakla ug unsa pa diha samtang wala pa sila kahibalo asa gyod gikan ilang ihi ug nganong lahi-lahi silag agianan sa ihi.

Ining puntoha morag sakto ang Brunei. Morag duna say punto sila labi na nga dugang gasto sa gobyerno kanang mangayo gyod ang mga LGBTTQ++ og ilang kasilyas. Isog ra hinuon tingali ang Brunie batok sa bakla kay puyde death penalty ang pagbinakla didto. Sa ato pa, gawas nga imoral ang bakla didto, kay supak sa Diyos ang bakla, ilegal pa gyod. May punto kini tungod kay dili kitay nagbuot kon XX ba o XY atong dad-on sa atong pagkahimugso. Maong maingon nga mando sa Diyos ang atong pagka lalaki ug pagka babaye. Mao man sab tingali niy pangrason nganong gideklarar sa Simbahang Katoliko kaniadto nga sala ang magbakla kay ang ilang pagbakla supak sa kabubut-on sa Diyos. Di sila malangit, maoy tinuohan, sama nilang Adan ug Eba nga gihinginlan sa Paraiso kay mingsupak sa mando sa Diyos. Ang pangutana karon niining SOGIE: kon dunay Katolikong mga eskuylahan nga dili gyod modawat og LGBTQ++, kasohan nila? Dugang trabaho sa korte, no? Mosamot atong problema sa hustisya.

Hah, karon pa ko nakaamgo nga wala tuoy nailhan ang siyensiya nga dyens nga maoy makapasabot anang sexual orientation— ngano naay mga lalaki nga gustong makigminyo og laing lalaki o babaye nga gusto sab og laing babaye. Masamot nga dili masabtan kon natural ba ang magpailis gyod og kinatawo— kanang gitawag nga mga transsexual. Unsay nagtuklod kanila nga maingon niana? Ang siyensiya wala pay tubag. Naa nay mga nakit-ang lahi nga chromosomes sama sa XXYY, XXY, o XYY apan dili kini tungod kay maoy gipataban kanila sa Ginoo apan tungod kay dunay deperensiya sa pagtunga-tunga sa mga cell nga maoy panudlanan sab niining nga XX ug XY chromosomes. Maong hinuktok kog maayo adtong YYY = Delilah, ba. Pastilan, pagbuot man diay kuno nang Tom Jones. Ha-ha-ha. Mayna lang kay tinuod gyod kong bugok og kanta. Ha-ha-ha.

Nah, kadto ra gyong nakadungog ni Victor Wood nagpunayg siyaok anang kantang Delilah sa jukebox kaniadto ang makakatawa tingali ining estoryaha. Ha-ha-ha. Apan sulati ninyo ang mga senador, bi, nga dili ipasar nang SOGIE Bill. Wala pay saktong siyentipikong basehanan nang upat ka kasilyas ba. Korapsiyon na lang tingali ang angay nilang tun-an gyod kay makahapsay pa nato. Di pa masabtan ang LGBTTQ++, di pa masabtan ang korapsiyon, unsaon na lang? Modaghan ang government projects ini alang pagtukod og gagmayng bilding ba, unya upat ra diay to ka kasilyas ang sulod. Pusta? He-he-he. —

Ug angay ang tibuok katilingban magkahiusag paningkamot nga walay bata nga mahinganlan nag tomboy, bakla ug unsa pa diha samtang wala pa sila kahibalo asa gyod gikan ilang ihi ug nganong lahi- lahi silag agianan sa ihi...