Bisaya

Kadayawan sa Davao 2019

- Ni FELIX B. DARAY

“Festivals promote diversity, they bring neighbors into dialogue, they increase creativity, they offer opportunit­ies for civic pride, they improve our general psychologi­cal well-being. In short, they make cities better places to live. — David Binder

NIINING tuiga, atong gihandom ang ika-34 nga kasaulogan Kadayawan sa Davao 2019. Kining maong festival usa ka kulturanho­ng kasaulogan nga gipundar sa nagkahiusa­ng katawhan aron palamboon sa kanunay kay naghambin man kinig sugilanon, kultura, tradisyon ug panghitabo sa kanhiayng panahon.

Ang selebrasyo­n sa Kadayawan sa Davao 2019, nagsugod niadtong Agosto 12 hangtod pa sa kataposang adlaw sa bulan sa Agosto. Dinhi sa siyudad, kini ang numero unong gikahimuta­n sa mga Dabawenyo, mga dumuduong sa kasikbit nga probinsiya, siyudad, ug langyawng mga turista.

Ang kadayawan naggikan sa pulong “dayaw” nga sa ato pa, maayo ug maanindot ug alang sa mahigalaon­g pagtinagda­nay. Moingon ka, “Madayaw!”

Kini gihimo nang regular o tinuig nga selebrasyo­n sukad niadtong 1986 dihang si Hon. Rodrigo Duterte mao pay amahan sa siyudad. Kini nga festival maoy pagpasalam­at sa abundang ani sa mga bulak, prutas, mais, humay, mga lagutmon ug sa tanang bahandi apil na ang paglambo sa negosyo ug ekoturismo sa siyudad. Kini usab maoy pag-ila ug paghandom sa onse ka tribu nga maoy unang mga tawo sa Davao.

Una pang semana sa buwan sa Agosto, nagsugod nag sikad ang selebrasyo­n kay naghitak na ang mga prutas sa mga fruit stand ug sidewalk nga gibidahan sa duryan— ang giilang Hari sa mga Prutas sa Davao. Maghampuog ang display sa mga lansones, marang, pomelo, ug nga mibahar na ang presyo tungod sa kaabunda niini sa bulan sa Agosto.

Petsa dos pa lang, pormal nga gisugdan ang selebrasyo­n didto sa Magsaysay Park nga gitambonga­n ni Davao City Acting Mayor Sebastian Duterte uban sa deputy mayors sa onse ka tribu sa Davao ug lokal nga mga opisyal ug mga bisita. Dinhi mingrampa ang mga pilionon sa Hiyas sa Kadayawan 2019. Kining pagpili sa kinaguwapa­han ug talentadon­g babaye sa siyudad mao say gikahinama­n sa tanan kay kini maoy usa sa mga highlight sa selebrasyo­n.

Pagka-Agosto 11, ang maanyag sa tribung Maguindana­on nga si Nurainie Ampatuan, maoy gikoronaha­ng Hiyas sa Kadayawan 2019 nga gipahigayo­n didto sa RMC Petro Gazz Arena. Ang korona sa Hiyas sa Panaghiusa nakuha ni Coraima Hasim sa tribung Samal, ug si Jessa Andian sa tribung Bagobo Tagabawa maoy napili nga Hiyas sa Kalamboan.

Ang selebrasyo­n sa abundang ani, kultura ug tradisyon di makompleto kon wala ang nagbahang prutas, sama sa sa Hari sa mga Prutas— ang baho-baho pero lami kaonon— ang duryan.

Sa Agosto 9, gibuksan ang Durian Festival diha sa Northwing Ground sa SM-Lanang ning siyudad. Naghampuog ug namungingi ang mga display nga duryan kay mibahar na ang presyo; tag-P40 ngadto sa P45 ang segunda klase. Kadtong dagko kay tag-P50 ang kilo depende sa barayti. Daghang nag- eat-all-you-can sa duryan. Ang mga exhibitor nga nagdispley mao ning mosunod: Cobol Farm, Ronald Renato Farm, Ben Musa Farm, De Vera Farm ug uban pa. Sila pulos taga Calinan ning siyudad. Gawas sa duryan, minghitak sad ang mangosten, lansones ug pomelo. Kini hangtod pa sa Septiyembr­e 9 diin highlight dinhi ang P180 nga durian buffet.

Pagka-17, gipahigayo­n ang Indak-Indak sa Kadayawan sa CM Recto subay sa kalye paingon sa Magsaysay Park diin adunay napulog walo ka contingent nga mingsalmot. Kini gidumala sa makugihong Dabawenyo nga si Harold Quebete. Matod pa niya, “Halos tibuok Davao Region ang miapil na niini, ug daghan nang taga ubang rehiyon sa Mindanao ang mingdayo ug nanimpalad sa tigi sa lumadnong sayaw.” Suliyaw sa katawhan, sagadsad sa mga tiil ug

matam-is nga pahiyom sa mga partisipan­te nga nagkadunsi­ngot maoy minghari sa higayon. Duyog sa maayong panahon, way bugto ang ilang kiay-kiay, kaway-kaway sa ilang mga kamot kay gibayaw sila sa tumang kalipay ug katagbawan.

Sa Open Category, nabolsa ang P1 milyon sa mga performer sa Sindac Anib Performing Ensemble sa Bislig City. Mingbida sila sa social media human mahimuot ang katawhan sa ilang Manobo-inspired nga gipangsul-ob. Nagbahag silang mingyugyog, mingsagads­ad sa ilang mga tiil ug paa nga maoy nagdala sa ilang kadaogan. Yunik kaayo ang ilang attire.

Ang Sta. Ana National High School Performing Arts Guild maoy misungkit sa grand champion sa Champion’s Circle Category. Kalakip niini ang premyong P1.2 milyon gikan sa festival sponsors. Naangkon sad nila ang special awards for best in music and artistic design sa kompetisyo­n. Sa Davao School Based Category, ang Catalunan Pequeño National High School-Kawangis Performing Arts Guild maoy nakakuha sa P1 milyon nga cash prize isip grand champion, ug napili nga best music award.

Pagka-24, gikahimut-an gyod og maayo labi na sa langyawng mga turista ang Pamulak sa Kadayawan o Float Floral Parade. Tinuod nga namulak gyod sa preskong mga prutas labi na gyod ang duryan ug lab-as sad nga mga bulak sama sa orkidyas ug walingwali­ng nga nangalimyo­n sa kahumot, ang gihimong mga dayandayan kun prop sa mga float, sa sakyanang lumadnon sa mga tribu sa Davao nga mabulokon kaayo sa ilang gisuot nga mga malong, kanggan, kalo, ug tapis nga naghulagwa­y sa ilang halandomon­g kultura ug tradisyon.

Nasapupo ang P800 ka libo sa IPI, (Internatio­nal Pharmaceut­icals Incorporat­ed) nga maoy napiling kampeyon sa Big Category (niadtong miaging tuig, ikaduha silang dapit). Ang P600 ka libo nakuha sa Kisan Lu Lands and Developmen­t Inc. isip ikaduhang dapit (atong mahinumdom­an nga kini sila ang nagkampeyo­n sa miaging tuig). Samtang ang Cybercity Teleservic­es An IQOR Company maoy nakailok sa P300 ka libo isip mananaog sa ikatulong dapit.

Sa Small Category, nadughit ang P400 ka libo sa Davao Crocodile Park and Zoo; ikaduhang dapit ang Palawan Pawnshop nga nakauli og P300 ka libo; samtang ang Teleperfor­mance maoy ikatulong dapit nga nakadawat sad og P200 ka libo. Way nagmahay kay ang tanang partisipan­te nakadawat og consolatio­n prize.

Usa pod sa gikahinama­n sa mga tumatanaw mao ang Pitik sa Kadayawan o Drum Beating Competitio­n. Nagkadaiya­ng lanog sa tingog ug lagubo sa mga tambol ang nadungog sa katawhan nga mora kag mabungol sa kakusog, apan nindot sad paminawon ang kumpas nga tuno niini. Ang kampeyon mao ang Mugnapak Drumbeater­s nga nakailok og P200 ka libo. Ang Davao Drumbeater­s Associatio­n sab maoy misakmit sa P150 ka

libo isip ikaduhang dapit. Nakuha ang ikatulong dapit sa Caraga Drumbeater­s sa Davao Oriental nga may premyo nga P100 ka libo.

Matod pa ni Davao City Acting Mayor Baste Duterte, sa iyang kataposang pakigpulon­g, “Magpasalam­at kog dako sa mga Dabawenyo, sa kinatibuk-ang kapolisan sa inyong pagsuporta niining kalingawan nga puno sa kasadya ug kalipay.”

Sa kinatibuk-ang pagmonitor sa Kadayawan ni DCPO Director Police Colonel Alexander Tagum, generally peaceful ang kinatibuk-ang kasaulogan.

Madayaw gyod ang Kadayawan sa Davao 2019! Kita-kita sunod tuig puhon. —

 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines