Ang Kahibulongang Panaw sa Pagpangita Bulong sa
( Akto 9) Matinahorong Mabangis
SA gawas, lagsik misugat kang Niko ang upaw.
“Sir, tugoti,” matod sa napasuwabi. May taptap sa walang mata. “Ako si Makarios. Ang mga kauban ko makighigala nimo. Hinaot pasidunggan mo sa pagdawat.”
“Ako si Hosep,” sagbat sa nabun- og ni Niko. “Kinsa ka?”
“Pagbantay sa imong batasan,” badlong ni Makarios.
“Niko.” Misenyas si Niko nilang Ped ug Ben ug mga kauban nga mosunod siya.
Misenyas nga way kabilinggan. “Nia ko aron magtuon.” “Sa unsa?” matod ni Makarios. “Kaayohan sa lawas.” “May ikatabang mi.” Nagyangoay sila. Nakita ni Niko nga sila mahigalaon. Sinsero. Way kuydawo.
“Palihog, Sir, kuyog namo,” pinahiluna nga pagdapit ni Hosep. “Kalipay namo, Sir,” puno ni Makarios. “Bisita sa amo,” matod sa bus- ok og lawas. “Ako si Ambros, Sir. May gamayng kahibalo sa physical therapy. Makaatiman ko nimo.” Nadani si Niko. Ang kotse tulin ilawom sa kakahoyan. Mihunong sila sa usa ka edipisyo. PANAGANG SA KINABUHI ang nasulat sa karatula.
Nanganaog sila ug misenyas si Makarios pagpadayon kang Niko.
Gisugat sila og tawo nga maila nga ilang lider. Si Banad. Nakiglamano kang Niko. Hugot nga mopig- it. “Pasensiya sa among kakabos,” matod ni Banad. “Ako di angay,” matod ni Niko. Mahalon ang balay. “Bayloay kita.” Nahimuot si Banad. “Hangtod makaptan ang panagang labaw sa sagang. Ang kaabtik di masagang.”
Ang adorno sa bungbong mga hinagiban pamatayg tawo. Namugnaw ang tiyan ni Niko sa mangil- ad nga tilimad- on.
Nabuksan ang laing pultahan ug misulod sila. Nanglingkod atubang sa halapad nga sawog sama sa ballroom dancing. “Tinagboang kalingawan.” Mipakpak si Banad. Duha ka tawo migula sa hawanan. Miyukbo kanila ug gilayon nagharong. Nag- away sila. Nagtursihay. Naliog ang usa, ug mihagtik. Nalumoy ug nahulog sa sawog. Miyukbo ang mananaog sa iyang napilde ug sa nanan- aw.
Mipagakpak si Banad ug kaubanan. Nahimut- okan si Niko. Giyayongan ang natumba sa mga katabang.
Si Niko way kibo. Mihugot ang pagtuo ni Banad sa taho ni Hosep bahin kang Niko. Siya ang luog nga nagtuo nga makaangkon sa kusog sa tawo nga iyang mapatay. “Naninguha gyod,” matod ni Niko. “Sero,” matod ni Banad. “Mitipas sa sumbanan.” “Tambalan dayon siya.” Kon matambalan kadto, wa siya masayop pag- anhi. “Ilubong.” Gidala una ni Hosep si Niko sa iyang pahulayanan. Ang lawak hamugaway. Sa kadaplinan mao ang mga armas sa away. Sa bungbong gibitay ang mga kimono sa mandirigma. May mga medalya ug tropeyo. “Sa kampeyon sa mga torneyo kini,” matod ni Hosep. “Hain siya?” sukot ni Niko. “Napatay ni Banad.” Aron paghunong sa ilang hataas nga pag- ila kaniya, miingon si Niko, “Ako eskolar. Moeskuyla sa unibersidad sa tulo ka persona.”
“Gikan mi didto.” Nadismaya si Hosep. “Sa Aumakua puro sulti. Ang Lono, sigeng duda. Ang Ku, sa panapi sa mga dato na.” Mihangad si Niko. “Sa among tunghaan segurado kang mabuhi.” “Dihay napatay ganiha.” “Nasayop.” Gitimbang ni Niko ang panulti ni Hosep. Garboso kini sa iyang kahibalo hangtod mamatud- ang sayop. Way kalainan kaniya.
Apan karon atubangan sa isyu sa kinabuhi ug kamatayon, siya nawad- ag pensar.
“Tudloi kami sa imong habak.” Nagpaabot si Hosep og tubag. Wa siyay ikahatag kanila, gawas sa lugti nga liog. “Ang habak iya sa di makita.” Wa paabota, nakaingon siya.
Gitutokan siya ni Hosep. Nagsukod sa iyang kamatinudanon.
“May tawo sa pikas pulo. Nagsulti pareho niana. Gikan ka didto?” Gipili ni Niko ang pagpakahilom. “Sultian ko si Banad nga gilapoy ka sa biyahe. Ug ugma ka magpakita. Kaatbang mo si Ambros.”
Migula si Niko sa balkon. Gilibotan og habog nga koral ang dapit. May mga armadong guwardiya. May sakyanan nga mogawas ug mosulod. Hinatdan siyag pagkaon sa sineradang lawak. Pinireso. “Gikan sa tabay natambog sa gahong sa mga serpente.” Sa tungang gabii miigot ang pultahan. “Mag- ilis ta.” Mihikyad si Hosep sa dalang putos. “Ngano?” “Mapatay ka ni Ambros, wa na sab koy suwerte. Motakas ta.”
Gisul- ob nila ang panit sa mananap sulod sa putos. “Aron mausab ang atong pamayhon.” Shapeshifting, naisip ni Niko. “Bahong iro.” “Mga iro kita.” Milili una si Hosep sa wala ug tuo ug sa unahan. Mikamang sila sa gawas. Dihay kagubot sa balay. “Ayawg luthanga ninyo,” kumpas nga tugon ni Banad. “Gulgola.”
Mikamang sila si Hosep ug Niko ubos sa naglaob- laob mga anino. May kotse nagdali paggawas. Sa lapyahan may baruto. Miluwan ang mga iro. Sa sikbit sakayan may nangihi sa dagat. Unya namanwag sa kasikas sa palibot. (PADAYONON)
May paagi nga nahunahunaan si Hosep sa ilang pag-eskapo ni Niko…