Lance Raymundo ug Kara Madrid,

Busy Kaayo Bisan Adunay Pandemic

NAHILAKIP ang mga talent sa Viva Artists Agency nga sila si Lance Raymundo ug Kara Madrid sa naligsan sa kasamtangang pandemic nga dala sa COVID-19.

Usa na niini ang naoktaba nga music video sa single ni Lance nga “Sana” kinsa siya ra usab ang kompositor.

Naanugnan ang duruha niining maong panghitabo sa pagkaoktaba. Nahisgotan ni Lance nga kaniadto pa lang kuno, kombensido siya nga angayan si Kara nga maoy modala sa papel niini sa iyang music video. Apan wala kini matunhay kaniadto ug sa dihang nagkita sila after almost two years, na-realize ni Lance nga matinuod gyod diay nga kini ang makauban niya sa naasoyng music video sa maong kanta.

Matod ni Lance, “We postponed muna production ng video ever since COVID-19 and by the time maluwag na ulit ‘yung guidelines, baka may new song na ako. And since love song ‘yun, mahirap i-justify sa video kung may social distancing. Of course, we are a bit disappointed na hindi namin nagawa ‘yung Sana video ‘coz we were all very excited about it. But of course, health and safety for everyone comes first and its part of our responsibility to follow quarantine guidelines. But we still want Kara as my leading lady.”

Paapas pa sa actor/singer/composer, “Also, naglabas na ako ng follow up single na HBSL and kahit pandemic ay may line-up ako ng singles for release.”

Ang naasoyng single ilawom sa Madhouse Music Label sa iyang Kuya Rannie Raymundo.

Bisan ang movie ni Lance nga “Penduko” nga salmotan ni Matteo Guidicelli ug pagadumalahon ni Direk Jason Paul Laxamana nagpaabot lang usab kon kanus-a safe, sa dili pa magsugod ang shooting.

Although bisan nag-lockdown, libang kaayo si Lance ug ang casts sa naasoyng pelikula sa pagpangandam niini.

Mihatag usab og reaksiyon si Kara sa naoktabang music video. “Hindi na ba tuloy or deferred lang? Right now, I’m just busy with my online classes, cooking and spending time with my family which I didn’t get to do before because of my busy schedule.”

Dugang pa niya, “If that’s what he (Lance) wants, then I’m okay with it.”

Nahisgotan pa usab ni Kara nga ang mga gi-line up niyang projects kasamtangan lang usang suspendido. “Of course, ‘yung safety ng lahat ang top priority natin, we will resume early next year po,” matod pa ni Kara.

Gawas sa pagka aktres ug singer/composer, si Kara aduna usay ikabuga sa pagsayaw. Siya ang kanhi lead singer sa Kara Band ug nagsugod sa showbiz isip mag-aawit man gyod.

Aduna na usab siyay physical album, ang debut album niya mao ang usa ka self-titled album ilawom sa Polyeast Records.

“May single rin ako sa Viva Records, it’s called Tayo na ang gumawa ay si Nica del Rosario— na siya ring gumawa ng Tala ni Sarah Geronimo. Now, we are planning to promote it, gawan daw namin ng music video, kasi hindi ko ito na-promote noon,” pamahayag pa niya.

Misangon na usab siya sa acting ug gihimo ang pelikulang “Kamandag ng Droga” nga gidumala ni Direk Carlo J. Caparas.

So far, giisip ni Kara nga ang paggawas niya sa “FPJ’s Ang Probinsyano” ang biggest break niya sa TV.

Very soon matan-aw na usab nato siya sa challenging nga mga role sa pelikula sama ng “Isla”, starring Elisse Joson, Beauty Gonzales, Paolo Paraiso, ug uban pa ilawom sa direksiyon ni Direk Barry Gonzales. Usa kini ka sexy-comedy-horror film ilawom sa OctoArts Films.

Ang lain pang gi-line up nga pelikula ni Kara mao ang action movie nga “Adarna” sa Viva Films uban si Mark Anthony Fernandez, Coleen Garcia ug AJ Muhlach. —

ANG blood compact o Sandugo maoy giilang unang tratado sa panaghigalaay kun the first international treaty of friendship in the Philippines ni Datu Sikatuna ug ni Hen. Miguel Lopez de Legaspi, usa ka Espanyol.

Gikan pa sa akong pagtungha sa elementarya, hayskol, ug hangtod pa gani sa kolehiyo, nasilsil sa akong panumdoman nga ang unang blood compact gihimo sa Bohol. Sa karaang history books, wala isulat ang ngalan sa barangay, basta sa Tagbilaran, Bohol. Pero sa paglakaw sa panahon, sa lokal nga mga mantalaan, gipaila nga diha kini himoa sa Bool, nga karon sakop sa Siyudad sa Tagbilaran. Diha daplin sa dagat, gibutangang usa karaang marker. Sa pag-ulbo na sa turismo, nagbuhat na pod og marker o monyumento nga semento diin gikulit ug gihulagway si Sikatuna ug si Legaspi sa daplin sa highway paingon sa Baclayon aron duol ra sa paglantaw sa mga turista. Niining panahona, daghan nang nagtuon, nag- research kon diin gihimo, kinsa ang kauban, ug ang tinuod nga site nga tukma sa description sa unang historyador/ magsusulat nga mga Espanyol.

Sa akong nabasahan sa Bohol Chronicle nga sinulat ni Jes Tirol, usa ka notadong historian sa Bohol, nga adunay duha ka hugna ang blood compact. Unang gihimo niadtong Marso 25,

1595 sa Hinawanan, Loay nila si Datu Sigala ug Legaspi diha sa barkong San Pedro. Ang ikaduhang Sandugo diha gihapon sa maong barko niadtong pagka Marso 28 kauban si Datu Sikatuna ug Legaspi. Akong nabasahan sa akong libro, Philippine History Vol. 1, p 52, ni Gregorio Zaide, “In Bohol he made a blood compact with two Filipino kings of the island— Sikatuna and Sigala.” Sa akong pagsabot, nag-uban sa unang Sandugo ang duha ka datu: Sigala, Sikatuna, Hen. Legaspi, duha ka Bornean nga sila si Magut ug Sibumanglar; duha ka Bol-anon nga si Ximongoi ug Ceilan. Kini tukma gyod sa dibuho o paintings ni Juan Luna nga maoy gigamit sa history books ug sa kuwarta nga P500 nga pito sila ka buok. Ang duha ka datu nagkalo og medyo talinis ang tumoy ug si Legaspi nagkalo og armoured cap. Sa maong libro sab, gihulagway ang biyahe ni Hen. Legaspi gikan sa Espanya nga miagi sa Marshalls Island, mihapit sa Guam ug nagpaanod paingon sa Cebu. Apan tungod sa kahadlok sa masuk-anong mga Sugboanon, mga sakop ni Lapulapu, wala sila kadunggo. Mibalik sila agi sa Samar ug Leyte hangtod napadpad sa silangang bahin sa Bohol, agi sa Ubay, hangtod milabay sa Jagna, ug dayon midunggo duol sa bukana sa dakong suba sa Loay.

Ug dinhi nagpalutaw-lutaw ang barkong San Pedro duol

sa baybayon. Ug dinhi gihimo ang una ug makasaysayanong panaghigalaay— ang Sandugo. Ang duha ka datu ug sila si Legaspi ming-abis og gamayng panit sa ilang dughan, gisalod ang mitulong dugo, gibutangan og bino. Ug unya, dungan nilang gisingki ang ilang mga baso, ug giyarok ang sulod niini.

Tukma gyod ang deskripsiyon sa librong “Colleccion de Dokumentos de Utra Mar”, pahina 297 nga matod pa, “mikuha og tubig ang mga Espanyol sa duol nga tubod kay giuhaw sila, ug mismo sila mituslo sa ilang mga kamot ug nanghunaw.” Sa pagkakaron, nagpabilin pa ang maong tubod sa tubig; gitawag pa nila og Sikatuna Well nga may giladmon nga 20 metros nga naa sa Hinawanan, Loay. Sukad sa 1200, mao niy kuhaanan nilag tubig sa ilang lugar.

Ikaduhang katarongan, mao nga ang barkong San Jose, minabigar gikan sa Samar, ngadto sa Leyte, nagpaanod paingon sa Ubay ngadto sa Jagna, ug milawig ug nahidagsa duol sa bukana sa dakong suba sa Loay. Ang Bool sakop pa sa Baclayon niadtong panahona, naa pa sa unahan. Una gyod nga naagiaan nila ang Loay. Gihisgotan sa Espanyol nga magsusulat nga adunay dakong suba; kini mao ang Loboc River.

Ang confirmation sa maong site nga maoy tinuod nga lugar diin gipahigayon ang unang Sandugo o blood compact, natala sa Resolution 2004 series 2005 nga gipirmahan ni Ambeth Ocampo, Chairman sa Philippine Historical Institute, niadtong Hulyo 1, 2005. Ang resolution nagaingon: “Ocular inspection and interviews were conducted on Feb. 9-11, 2005 with the the National Mapping Resources, Information Authority, and Institute of Geological Science of the University of Philippines.” Moingon ako nga unang blood compact kadto nga nahitabo tali sa Pilipino ug

Espanyol, nila ni Sikatuna og Legaspi.

Kining Sandugo usa ka ritual nga kalihokan sa panaghigalaay ug pag-inunongay sa mga netibo nga gibuhat na bisan niadtong wala pa mangabot ang mga Katsila.

Niadtong 2006, gibuhatan og marker ni National Artist Napoleon Abueva (usa usab ka Bol-anon) ang maong site ang pareha kadako sa tawo nga monyumento nila ni Sikatuna ug Legaspi nga nag-alirong sa usa ka lamesa nga naghawid og baso.

Sa akong pagpanukiduki, akong nasabtan nga sila si Datu Sigala, Datu Sikatuna ug Legaspi, uban silang tulo sa gituohang unang Sandugo. Sa akong pag-analisar sa dibuho ni Juan Luna, ang “El Pacto de Sangre”, 1886 (nga nakasungkit og unang premyo didto Paris), tukma gyod. Ang orihinal niini gisab-it karon sa hawanan sa Malakanyang. Gibase ang pinintal sa description o asoy sa historyador nga Espanyol sa mga sinulat nila ni Blair ug Robertson. Wala siya nagtumutumo lamang sa iyang dibuho. Si Sigala usa ka taas nga datu matod pa sa sinulat si Jes Tirol; ug nahikalimtan sa unang historyador nga Espanyol kay wala man god kini makombert sa Kristiyanismo ug wala kini mailado. Si Datu Sikatuna ang kanunayng masulat kay nakabig man siya. Giadto pa gani siya sa paring Katsila sa bukirang bahin sa Giwanon aron lang mabawtismohan.

Kon wa kita kamatikod sa sayop, nan, atong usbon nga didto gyod sa Hinawanan himoa ang unang blood compact, dili sa Bool, Tagbilaran. Bisan sa kagamay nga sayop, atong koreksiyonan kay kabahin kini sa atong bulawanong kasaysayan nga angay natong handomon. Hulyo 1, sa matag tuig, giselebrar sa mga Bol-anon ang Sandugo Festival uban sa kulturang kinaiya sa mga Bol-anon.

Na, hala! Suroy ta didto. —

Si Sigala usa ka taas nga datu matod pa sa sinulat si Jes Tirol; ug nahikalimtan sa unang historyador nga Espanyol kay wala man god kini makombert sa Kristiyanismo ug wala kini mailado. Si Datu Sikatuna ang kanunayng masulat kay nakabig man siya.