Ang Ulan Mas Maayo Kay Sa Wala
ANG ulan miulan. Primero bulok sa luha sa langit. Sa tan-aw ko sa bentana. Naglimis ko sa habol. Sa dihang gitakigan, nagtuob ko. Gipislit kog hugot ang krus sa kuwentas. Di makaampo sa kurog sa apapangig.
Nia ko sa puhawng balay nga gihimong kaserahan sa Sampaloc, Manila. Apartar gatosan ka milya sa Cebu kong natawhan. Saudsaod ang ulan. Nia kay ang akong mga katalirongan pulos na may trabaho. Hinuon, ako ang labing bata. Apan moawat nila nga sulundon.
Miabot si Molo gikan sa Amerika. Buad og bayhon.
“Manarbaho ta sa New York, Bay,” ganid niya nga midagpi nako.
Siya may mogapin nga inahan ug Amerikanong amahan didto.
“Pa-Manila ko,” matod ko bisan wa ko masayod unsaon.
“Wa na sa kumingking sa New York. Hangdon mo ang mga bilding, di mo makita ang tumoy!”
Dili tingali ingon kahabog ang mga bilding sa Manila sa New York, apan dinhi wa koy nakitang tumoy. Kutob ra ko sa silong sa akong pag-aplay. Uban di abrap mobalibad. Naglitiliti ang bawon. Dili ang tinguha. Sulat ko sa talaadlawan. Ulan-ulan. Abril pa man unta. Ang kuray ug bayo sa ulan miapektar sa akong pamatyag. Nakahimo pa nakong sentimental. Putol-putol ang hunahuna... sumpay... lubag. Lakaw... pangayaw. Sigeng lakaw... mainit ang lawas... mauga-mabasa sa ulan ug puypoy sa subay-subay sa kapalaran... hangtod nagkadaiyang suga sa Avenida Rizal... mohunong sa Luisa— usa ka bibo nga restawran sa eskina Recto ug Avenida. Dinhi may kanta ug tugtog sa manihapon. Manukod sa pultahan, ug maglikay-likay sa guwardiya nga mangabog og estambay.
Kaanyag sa mag-aawit.
Nakaila siya nako kay nakigbisog god siya nga mailhan kinsa ang nag-ayis-ayis niya sa pultahan. Naibog siya nako ug nahigugma. Makabawos ko... Miduol siya ug ako milihay... katamis sa lihay... Gigukod pa niya ako sa aseras ug ako milios... wa ko magkinahanglan sa iyang gugma.
Nganong sunod-sunod ka nako, gihunongan ko.
Imoha ako, bungat niya.
Dili ko buot mosabot kaniya. Samtang nagliklik sa aseras kay nagulan, giabyan ako niya sa iyang awto kay ako pasakyon, gikan sa Galaxy Theater, diin ang huni sa intermisyon bastante na sa pulta, ngadto sa Bookmark sa lamesa sa mga libro mabasa-basa, mobalik ngadto sa mga tindahan sa mga Insek ug Turko sa mga sinina para sa desuweldo, ngadto sa Times Theater. Gipaabot niya nga ako mosakay, apan dili ko.
Wa ko magkinahanglan sa iyang hikap, sa iyang awit, sa iyang katahom. Miingon siya nga moambak siya sa
Pasig River kon di ko siya tagdon. Sa kapi nga maluoy, mitalikod ko. Nakabawos. Inayran... nauyog sa bakho... siya sa... akong bukubuko. Wa ko gayod magkinanglan niya. Wala, wala.....
Nahukaw ang siyudad sa ngu’b sa mga sakyanan sa mga dalan.
Naalimut-an. Giwalis ko ang habol. Natumog ko sa singot. Aping basa. Labihan ko diayng hilak.
Gisil-ing ko ang lakra sa kumagko Gisuop ko ang Adlaw.
Nahimulalong ko ang bata nga iring nga nagkupo ilawom sa agusahis sa garden. Lagmit nasakpan sa bunok kagabii ug sa baganaw. Molugsad ko aron kuhaon ang iring. mga kasakit kon wa sila unsa kahay kalipay kon pangitaon kalisod nga hipalgan apan anaa (KATAPOSAN)
Ang gugma may bulok nga walay ngalan. Unsa kini? Ang kasakit sama usahay sa ulan. Tam-is. Mahunihon…