Hangtod Inigsawop Sa Adlaw
NAGLAKAW si Ana Fe sa aseras sa Colon karong hapona paingon sa Metro Mall aron mopalit og personal nga mga gamit. Sabado karon ug way klase. Maestra siya sa publikong elementarya. Gitan-aw niya ang iyang relo sa wala niyang pulso. Alas tres na. Samtang nagpadayon siyang naglakaw, namatikdan niya nga hayon na kaayong nanglakaw ang mga tawo sa aseras. Wala na ang mga sidewalk vendor nga nakaali sa mga tawo nga maoy makahinay sa hayon sa ilang mga lakang. Misalir ang mando sa mayor nga limpiyohan ang mga aseras sa siyudad sa mga sidewalk vendor.
Nakamatikod siya nga may nagsunod-sunod kaniya nga lalaki. Gilingi niya. Mipahiyom ang lalaki. Kay isugon siya nga pagka babaye, mihunong siya ug giatubang ang lalaki.
“Stalker ka, no?” matod ni Ana Fe nga misiga ang mga mata. Nakita niya nga ambongan ang lalaki nga nagpadayon pagngisi. “Gusto ka motawag kog polis?”
“Ayaw tawon, Miss! Wa man koy tuyo nga daotan nimo ba!” sa lalaki. “Nadani lang ko sa imong pamayhon. Guwapa man god ka.” May pagka prangka ang pamulong sa lalaki.
Wala motingog si Ana Fe. Miawop ang kasiga sa iyang mga mata. Tinuod man ang gisulti sa lalaki. Maanyag siya. Gani may tulo siya ka maghahalad ug usa kanila agresibo kaayong mopakasal kaniya, si Gino. Wala pa kini niya sugta kay wa man siya batia og gugma. Dili si Gino ang type nga iyang higugmaon.
“Kon mahimo, gusto ko untang ikaila-ila ka, Miss. Di man ko daotang tawo. CPA ko and a very eligible bachelor. I’m 29 years old,” sa lalaki. Dali siyang mipuno: “I am Argel.”
Gitutokan ni Ana Fe ang nawong ni Argel. Mipahiyom siya. “Okey man nako nga mag-ila-ila ta. Di man kaha daotan imong tuyo? I’m Ana Fe. 27 of age. Public school teacher and single. Call me Ann.” Dayon mitalikod siya aron mopadayon ngadto sa Metro Mall.
“Asa diay ka paingon, Ann?” ni Argel nga miagpas.
“Sa Metro. May paliton ko,” ni Ana Fe.
“Okey ka, kuyogan tika?”
“Okey, aron duna koy tigda sa akong paliton,” ni Ana Fe nga miagik-ik.
“Pilya ka diay!”
“Usahay!”
Sulod sa Metro Mall, gipamalit ni Ana Fe ang mga butang alang sa personal niyang gamit: perfume, lipstick, bath soap, tissue paper, ubp. Si Argel maoy nagbitbit sa shopping tray hangtod sa cashier’s counter diin mibayad si Ana Fe. Dihang nanggawas na sila sa Metro Mall, gitan-aw ni Argel ang iyang relo. Alas kuwatro pasado pa.
“Mag-esnak una ta, Ann. Human, ihatod tika sa inyo,”
sugyot ni Argel.
“Okey!” ni Ana Fe.
Nanulod sila sa Happy Bee nga diha ra sa duol sa Metro Mall. Samtang sila nangaon sa gi- order nilang hamburger ug iced tea, nagpadayon ang ilang estoryahanay, hangtod nga mora na hinuon silag dugay nang managkaila. Nahimuot si Ana Fe kang Argel kay may pagka tistisan kini.
Human nilag pangaon nanggawas sila nga si Argel ang nagkugos sa duha ka dagkong paper bag nga gisudlan sa mga pinalit ni Ana Fe. Sabado man ug may ordinansa ang Dakbayan sa Sugbo nga ang mga tindahan dili mogamit og plastik nga sudlanan matag Miyerkoles ug Sabado. Mipara og taksi si Ana Fe. Nanakay sila paingon sa Guadalupe diin nahimutang ang balay nilang Ana Fe.
Dako ang balay nilang Ana Fe nga may duha ka andana. Ang mga lawak-katulganan atua sa itaas. May terrace didto nga nag-atubang sa bukid. Sa ubos, didto ang dakong sala nga hitsas sa mga muwebles ug mga aplayans sama sa TV ug video karaoke. Kasikbit sa sala mao ang komedor nga gisundan sa kosina. May terrace sab sa ubos nga nag-atubang sa bukid diin malantaw ang pagsawop sa Adlaw— usa ka talan-awon nga paborito ni Ana Fe inig-uli niya gikan sa Guadalupe Elementary School diin siya nagtudlo.
Arangan ang pamilya ni Ana Fe. Si Papa Manuel niya civil engineer nga naa mag-alagad sa Department of Public Highways. Si Mama Carmen niya taas og ranggo sa Department of Education. Duha ra sila ka managsoon. Si Walter, iyang maguwang, chemical engineer ug naa magalagad sa usa ka industrial gas company nga nahimutang sa Consolacion. Minyo na kini ug may kaugalingon nang panimalay.
Dihang didto na sila sulod sa balay nilang Ana Fe, gipailaila ni Ana Fe sa iyang ginikanan si Argel.
“Papa, Mama, siya si Argel, bag-o nakong higala,” ni Ana Fe ngadto sa iyang ginikanan. Ug ngadto kang Argel miingon siya: “Argel, si Papa Manuel ug si Mama Carmen.”
Gilamano si Argel nilang Manuel ug Carmen.
Anaay gitagong sugilanon ang kilumkilom. Misteryoso. Makadani. Mas makabuhi sa buhi na daang pagbati human motaliwan ang Adlaw…
“Di lang ko magdugay Ann kay may appointment ko karong alas otso sa gabii sa usa nako ka kliyente nga gieksamin sa BIR,” pananghid ni Argel.
“Anhi lang ta manihapon,” sugyot ni Carmen.
“Salamat lang, Ma’m. Sunod higayon na lang,” ni Argel nga misenyas kang Ana Fe nga molakaw na siya.
Gihatod ni Ana Fe si Argel ngadto sa geyt nga rinehasan og puthaw.
“Salamat nga nagkaila ta, Ann!” ni Argel nga mikupot sa tuo nga kamot sa dalaga.
“Salamat pod nga nahimo tikang ‘tig’ sa akong mga pinalit,” ni Ana Fe nga mipig-it sa kamot ni Argel.
“Sige, adto na ko. Puyde bang mobalik aron mamisita nimo?” ni Argel.
“All the time! Abli ang among pultahan para nimo,” ni Ana Fe.
Una molakaw si Argel, nagbinayloay sila si Ana Fe og numero sa selpon.
Nianang pagkagabii, wala dayon mahikatulog si Ana Fe. Alang kaniya, talagsaon kaayo ang panagkaila nilang Argel. Namatikdan niya nga may misubol nga lahing pagbati sa iyang dughan alang kang Argel. Si Argel na kaha ang iyang soulmate? Nahinumdom siya sa nabasahan niyang gumalaysay sa usa ka magasin: “Makita nimo ang imong soulmate kon inigkatungang gabii moatubang ka sa salamin.”
Nianang pagkatungang, gabii miatubang siya sa dakong salamin sa iyang lawak. Nakita niya ang iyang kaugalingon nga nagsul-ob og nipis nga sapot-pangkatulog. Nakita niya ang kanindot sa iyang lawas nga maoy naibgan sa mga kaliwat ni Adan. Iyang gianinaw kon may anino o imahen bang iyang makita sa salamin gawas sa iyaha. Dihay hanap nga imahen sa iyang wala nga kilid. Apan, morag kang Gino kadto. Gikipatkipat niya ang iyang mga mata ug sa pagbuka niini tin-aw nga iyang nakita didto sa salamin ang nagtingsi nga nawong ni Argel. Sa pagkatinuod, ang iyaha rang kaugalingong anino ang iyang nakita sa salamin. Ang hanap nga imahen ni Gino ug ang nagtingsi nga nawong ni Argel didto ra namugna sa iyang hunahuna.
Apan may dako nga problema si Ana Fe. May gihambin siyang sakit. Gitan-aw niya ang peluka nga gisab-it sa plastik nga kaw-itanan sa iyang tokador. Kini maoy iyang gigamit adlaw-adlaw sa iyang trabaho sukad niya mahibaw-i ang iyang sakit, tulo na ka bulan ang minglabay. Magpeluka siya kay may higayon nga mataltag ang iyang buhok. Leukemia ang iyang sakit. Nahibaw-an kini niya dihang usa ka gabii niana nakuyapan siya samtang nagtan-aw og TV uban sa iyang papa ug mama. Dali siyang gidala sa ospital.
“Daghan ang imong white blood corpuscles kaysa red,” matod ni Dr. Mario Rosell nga maoy doktor nga mieksamin niya human mabasa ang resulta sa iyang mga laboratory test.
Nahisagmuyo si Ana Fe ug ang iyang mga ginikanan. Giadmit siya sa Sugbo General Hospital. Giabunohan siyag pula nga dugo ug gipaubos sa chemotherapy. Usa ka semana siya didto sa ospital. Mibalik siya sa iyang trabaho. Gitomar niya kada adlaw ang mga tambal nga giresita kaniya ni Dr. Rosell.
Human sa hamubong paghanduraw, mihigda siya sa kama. Gipiyong niya ang iyang mga mata hangtod giganoy siya sa katulogon ngadto sa kalibotan ni Nanak.
Pagkasunod adlaw, Domingo, sayo nga mitawag sa selpon si Argel kang Ana Fe.
“Good morning, Ann! Nagmata na ka?” ni Argel.
“Kasayo ba nimo namukaw, uy! Alas singko pa man,” tubag ni Ana Fe.
“Sorry nga nakasamok ko nimo!” ni Argel.
“Okey lang. Mobangon na lang ko aron mosimba,” ni Ana Fe.
“Mokuyog ko nimo. Okey ka?” ni Argel.
“Okey,” ni Ana Fe.
“Asa ta mosimba?” ni Argel.
“Kon ako ra, anha ra man ko sa Guadalupe Church kay duol ra sa amo. Kay mokuyog ka man, adto ta sa Cebu Cathedral. Naa man kaha kay wheels?”
“Kaluoy sa Diyos, pula nga Montero ra ning Iyang gihatag. Dia man sa Nivel Hills, Lahug, amoa. Pik-apon tika. Maligo na ko,” ni Argel.
“Sige, kay maligo sab ko,” ni Ana Fe.
Human og kaligo ni Ana Fe, nag-ilis dayon siya. Gisulob niya ang iyang puti nga blawos ug giparesan niya kinig pula nga mini- skirt. Miatubang siya sa dakong salamin sa iyang lawak ug gitan-aw ang lison niyang mga paa ug bitiis. Mipahiyom siya ug nagpasalamat sa hilom sa Ginoo nga gitugahan siya sa makadani nga pamayhon. Unya gisudlay niya ang iyang buhok nga bobbed cut. Gikuha niya ang peluka nga gisab-it sa kilid sa iyang tokador ug gipahiluna pag-ayo sa iyang ulo. Ang gitas-on sa peluka kutob sa iyang abaga. Nanaog siya ug midiretso sa komedor aron moinom og kape.
Taudtaod, iyang nabati ang bosina sa awto ni Argel. Nananghid siya sa iyang Mama Carmen nga didto sa sala nagtan-aw sa morning show nga “Salamat, Dok!”. Paghiabot niya sa geyt, giablihan niya ang gamay nga ganghaan ug migawas. Nakita niya nga pula tuod ang Montero ni Argel. Migawas si Argel ug giablihan ang passenger side sa front seat. Misakay si Ana Fe. Milipot si Argel sa luyo ug giablihan ang pultahan sa driver’s seat. Nagkatupad na sila. Nanguros si Argel una niya paandara ang sakyanan. Nanguros sab si Ana Fe.
Didto sa Cebu Cathedral nanulod sila si Ana Fe ug
Argel. Didto sila makakitag kalingkoran sa tunga-tungang dapit sa laray habig sa tuo. Samtang nagpadayon ang misa, nagpasiplatay sila sa usag usa dala ang pinugngan ug nipis nga pahiyom. Pagkahuman sa misa, nanggawas dayon sila. Mingpaingon sila sa giparkingan sa awto ni Argel sulod sa patyo sa simbahan.
Sa sulod sa sakyanan, miingon si Argel: “Mag- breakfast usa ta, Ann. Nagkape ra ko ganiha.”
“Parehas diay ta. Nagkape ra pod ko,” ni Ana Fe. Gipaandar ni Argel ang Montero ug migawas sa patyo. Mihunong ang awto tungod sa McDonald’s duol sa City Hall. Mikawas sila sa awto ug misulod sa kan-anan. Milingkod si Ana Fe sa bakanteng lamesa nga alang sa duha. Si Argel milinya sa counter.
“Human dinhi, okey ka manuroy ta?” ni Argel nga mitanaw sa matahom nga nawong ni Ana Fe. Gibutang ni Argel ang tray sa gi- order niyang pamahaw sa lamesa. Dihay kape, pancake, butter, toasted bread, fried egg (sunny side up) ug rice.
“Okey man. You know, karon pa baya ko solo nga nakakuyog og higalang lalaki sa pagpanuroy,” tug-an ni Ana Fe.
“Tinuod?” ni Argel.
“Bitaw! Ambot unsay gahom nimo nga gaan man akong buot nganha nimo?”
“Ah, basig soulmate ta. Ako sad bitaw, nakaher gyod ko nga magsunod-sunod nimo gahapon sa Colon. Nindot man god kag chicken legs!” komedya ni Argel.
“Amaw man ka, Argel!” Mipahiyom si Ana Fe ug midugang: “Let’s pray!”
Nanguros silang duha ug giyamyam ni Ana Fe ang prayer before meal. Dayon nangaon sila.
Human sa ilang pamahaw, nanakay sila sa Montero. Ang sakyanan misubay sa mga dalan paingon sa Tops sa Busay.
Gi- parking ni Argel ang awto. Nanaog sila ug mipaingon sa entrance aron pagbayad sa entrance fee. Nanglahos sila ngadto sa railing nga nag-umbaw sa dakong lugot.
“Nindota diay tan-awon sa ubos, no?” nakatuaw si Ana Fe. “Makita sab sa halayo ang lawod sa dagat.” Mihanggap siya sa lab-as nga hangin sa bukid ning buntaga.
“Karon pa ka kaanhi dinhi, Ann?” ni Argel.
“Yes. May mga imbitasyon sa una sa akong mga amiga. Apan wa ko makauban kay nalingaw kog himo og mga lesson plan para sa akong klase. Nakaingon bitaw ko niadtog I miss one-half of my life nga wa mokuyog nila,” ni Ana Fe nga milingi kang Argel.
“Labaw pa kang nindotan sa gabii. Makita mo ang kaanindot sa mga sugang dagitabnon
sa Mandaue City ug Cebu City. Malantaw pod nimo ang mga suga sa Lapulapu City nga daw higanteng mga aninipot sa halayo,” ni Argel. “Sagdi lang, mobalik da kita dinhi. Iatol natog sayong gabii.”
Taudtaod, nag- selfie sila ginamit ang kamera sa ilang mga selpon. Unya, nanulod sila sa canteen ug ming- order og coke. Wala madugay giagda ni Ana Fe si Argel aron mamauli na.
“Basig nabalaka na silas Mama ug Papa kay dugay kong miuli gikan simba,” ni Ana Fe.
Migawas sila sa Tops nga gigunitan ni Argel ang usa ka kamot ni Ana Fe. Wa motukol si Ana Fe. Gani, hilom kining nakapahiyom.
Sukad niadtong pagpanuroy nila sa Tops, daghan pang higayon nga nagkuyog sila si Ana Fe ug Argel sa panglakaw ug panuroy. Kalagmitan, sa adlawng Sabado o Domingo ug sa mga holiday. Nakatan-aw na silag sine diin nasuta ni Ana Fe nga buotan ug gentleman kaayo si Argel nga igo lang moagbay kaniya.
Usa ka Domingo, nangadto sila sa Temple of Leah nga nahimutang sa bukirang bahin sa Siyudad sa Sugbo. Dinhi gipagawas ni Argel ang tinuod niyang gibati kang Ana Fe. Diha sa hawanan sa templo, atubangan sa nagbuntaog nga bulawang estatuwa sa usa ka diyos-diyos mihunong sila, gigunitan ni Argel ang tuong kamot ni Ana Fe.
“Ann, himoon tang memorable kining dapita,” ni Argel nga mitutok og hugot kang Ana Fe.
“Unsay buot mong ipasabot, Argel?” ni Ana Fe. Nagkurog og diyotay ang tono sa iyang tingog. Dihay milugmaw nga mga luha sa mga mata ni Ana Fe.
“Ngano, Ann? Nganong mihilak ka?”
“Di ko angay nimo, Argel!” ni Ana Fe nga mikuot og tisyu sa iyang bag ug gipahiran ang iyang mga mata.
“May gihambin kong sakit. Kon sugton tika, basig magmahay ka. Masakitan lamang kitang duha. Let’s just be friends. Okay?” Gisultian niya si Argel sa iyang sakit.
“No, Ann! Walay masakitan natong duha. Ang gugma ko kanimo… true and sincere. Kon unsa ugaling mahitabo, magpabilin kong higugmaon ka samtang buhi pa kita!”
“Are you sure?” ni Ann.
“Yes, Ann. As sure as that goddess standing there!” Gitudlo ni Argel ang bronseng estatuwa ni Leah didto sa altar. Unya may gikuot si Argel sa bolsa sa iyang maong jeans. Usa ka kaheta nga pula. Giablihan niya kini ug gipunit ang usa ka singsing nga bulawan nga ang bato diyamante. Iyang gigunitan ang walang kamot ni Ana Fe ug gisul-ot ang singsing sa ring finger sa dalaga.
“This ring represents my promise to love you only and no other woman from now on. Maghuwat ko sa imong tubag,” ni Argel.
“Truth to tell, I love you, too, Argel, sukad nga nagkasuod ta!” ni Ana Fe nga naghingos-hingos.
Gigakos ni Argel si Ana Fe ug gihagkan sa mga ngabil.
May pipila ka tawo nga nakakita kanila. Gipakpakan sila.
Mao kadto ang sinugdanan sa ilang tim-os ug wagas nga gugma.
USA ka gabii, samtang nagtan-aw og TV, nahagba sa sopa si Ana Fe diin siya naglingkod. Nakasiyagit og pakitabang ang iyang Mama Carmen. Dali nga migawas gikan sa komedor si Papa Manuel niya ug mitabang pagpahigda kaniya og tarong sa sopa. Mitawag si Manuel og ambulansiya. Gidala si Ana Fe sa Sugbo General Hospital. Gisulod siya sa emergency room ug gitagad dayon ni Dr. Rosell ug sa usa ka nars.
Didto sa sala sa ilang balay nagbasa si Argel og nobela. Mitingog ang iyang selpon ibabaw sa center table. Iyang gipunit: “Hello!”
“Argel, si Carmen ni, mama ni Ana Fe. Nia siya sa ospital!” “Okey, Ma’m. Moanha ko karon dayon!”
Naghaguros ang Montero ni Argel subay sa mga dalan paingon sa Sugbo General Hospital. Pag-abot niya, nabalhin na si Ana Fe sa ICU gikan sa emergency room. Giabunohan na kinig dugo. Wala si Argel pasudla sa lawak ni Ana Fe. Didto da siya sa gawas uban sa mama ug papa ni Ana Fe. Nagbuntag nga way kinatulgan si Argel didto sa waiting room nga kasikbit sa ICU. Si Manuel ug si Carmen nahinanok sa gihigdaan nilang teheras. Dihang nahigmata sila nakig-estorya sila kang Argel.
“Mopauli usa mi, Argel. Inigbalik namo dad-an ka namog pamahaw,” ni Carmen.
“Ayaw na lang paghago, Ma’m. Ako day mahibawo sa akong kaugalingon,” ni Argel.
Paglabay sa duha ka semana, nakagawas na sa ospital si Ana Fe human siya gipaubos sa chemotherapy. Sa tambag ni Dr. Rosell miundang siya pagtudlo. Kay apyog pa ug wala pa baliki sa kalagsik ang iyang lawas, gipalitan siyag wheelchair. Ug nahimo nang batasan ni Argel nga gikan sa iyang opisina modalikyat siyag kadiyot sa panimalay nilang Ana Fe aron masusi ang kahimtang niini. Magdala siyag mga prutas ug mga pagkaon alang sa iyang hinigugma.
Usa ka sayong hapon, dihang mihapit si Argel sa ilang
Ana Fe, didto ang dalaga sa terrace sa ubos nga buyon sa sala. Naglingkod kini sa wheelchair. May purong ang iyang ulo. Gibira ni Argel ang monoblock chair ug milingkod duol kang Ana Fe kansang panan-aw didto ipunting sa bukid diin inanay nga natunod ang talisawop nga Adlaw.
“Mahimo ba, Argel, nga hunongon na nimo imong paganhi dinhi kada hapon?” matod ni Ana Fe nga mitan-aw sa dagway ni Argel. “Naghago ka ra sa imong kaugalingon!”
“Pasagdi lang ko, Ann. Gusto kong mosilbi sa babaye nga dad-on ko sa altar sa kaminyoon!” ni Argel.
Dihay gikuot niya sa bolsa sa iyang diyaket. Usa ka pulang kaheta. Giukban kini niya ug nakita ni Ana Fe ang singsing nga bulawan nga may dakong bato nga diyamante. Gitan-aw niya ang iyang ring finger. Gitutokan niya pag-ayo ang promise ring nga gihatag ni Argel kaniya didto sa Temple of Leah. Dihay hanap nga pahiyom nga nanambo sa iyang mga ngabil. Miluhod si Argel sa atubangan ni Ana Fe.
“Ann, will you marry me?” ni Argel nga mipahiyom. “Magpakasal ta sa daling panahon! Nananghid na ko nilang Papa ug Mama nimo. Miuyon sila.”
Dihay tin-aw nga lusok sa mga luha nga nabiaw sa mga mata ni Ana Fe. “Yes, Argel, I’ll marry you!” maoy nalibkas sa mga ngabil ni Ana Fe.
Gikuptan ni Argel ang walang kamot ni Ana Fe ug gisupot ang engagement ring sa middle finger ni Ana Fe. Unya gihagkan niya ang mga ngabil ni Ana Fe.
Nakadungog silag pakpak. Sila diay sila si Carmen ug Manuel nga didto sa pultahan sa terrace nga kaganiha dang nagtan-aw kanila.
ANG kasal nilang Ana Fe ug Argel didto ipahigayon sa Guadalupe Parish Church, usa ka Sabado sa buntag. Nakamatikod si Argel sa kalagsik ni Ana Fe nianang buntaga bisan naglingkod kini sa wheelchair. Puti ang wedding gown ni Ana Fe. Ang iyang nasihag nga buhok natabonan sa iyang peluka. Nanambong ang mga kabanay nilang Ana Fe ug Argel. Diha sab ang suod nilang mga higala. Ang bangkete didto himoa sa dakong lagwerta sa panimalay nilang Ana Fe.
Duha ka caterer ang nagsilbi sa mga pagkaon.
Sa gabii sa ilang kasal, ang bag-ong magtiayon didto mamahuway sa lawak ni Ana Fe. Hamugaway ang lawak. Ug kini maoy mahimong lawak nilang magtiayon kay misaad man si Argel nga sa balay nilang Ana Fe sila mamuyo.
“Argel... Mahal. Kamalipayon ko karong gabhiona!” matod ni Ana Fe. “Karong gabhiona nakompleto akong babaye, kay nahimo akong asawa.”
“Mao ba, Mahal?” ni Argel nga migakos kang Ana Fe. Nag-akob ang ilang mga ngabil nga daw giuhaw sa katam-is sa ilang gugma.
“Maayo untag lugwayan pa akong kinabuhi sa Ginoo aron ikapakita ko nimo unsaon ko ikaw pagsilbi isip nagmahal mong asawa,” ni Ana Fe.
“Mag-ampo ta, Ann,” hagawhaw-tubag ni Argel mentras naghuwap-huwap sa humok nga buhok ni Ana Fe sa kama.
“Mangadto diay ta sa Simala, Argel. Sa Lindogan Shrine. Milagrosa ang Birhen. Mag-ampo ta sa Mahal nga Birheng Maria nga tabangan ta nga moabot sa atong Ginoo ang atong mga pangaliyupo!”
“Sige. Ugma dayon adto ta. Di nato usikan ang higayon,” ni Argel. “Pero, di man ka kagaka sa simbahan nga tua sa tumoy sa bungtod kay nag- wheelchair ka man.”
“Okey ra. Anha lang ta sa ubos. Magsuhol lang tag nanindag kandela sa pagdagkot niini didto,” sugyot ni Ana Fe.
Sa Simala, didto ra tuod sila sa ubos sa Lindogan Shrine. Gipagawas ni Argel ang wheelchair (nga hipos-hipos) ni Ana Fe gikan sa baggage compartment sa Montero ug gimontar sa ubos. Dihay babayeng tambokon nga nanindag kandela. Mingpalit silag usa ka pungpong sa kandela ug gisuholan ang naninda og singkuwenta pesos aron ipang-ugbok kini sa ugbokanan didto sa simbahan. Lakip na ang pagrosaryo.
Nag- enjoy sila sa pagtan-aw sa palibot. Gitulod ni Argel ang wheelchair dihang nakapahimutang na si Ana Fe sa lingkoranan. Misuroy sila sa mga dalan-dalan sa ubos, apan kutob da sila sa tiilan sa bungtod. Gikodakan ni Argel si Ana Fe nga naglingkod sa wheelchair pinaagi sa kamera sa selpon. Gikodakan pod ni Ana Fe si Argel nga nagtindog sa iyang atubangan. Ug nag- selfie sila nga si Argel didto sa likod sa wheelchair. Ang iyang mga bukton nagsanday sa mga abaga ni Ana Fe. May wacky shots sab sila. Taudtaod, miagda si Ana Fe nga mamauli na sila kay gusto siyang mohigda.
Sa sakyanan padulong sa Cebu City nahitagpilaw si Ana Fe. Ang iyang ulo nasandig sa tuong abaga ni Argel.
MINGLABAY ang mga adlaw nga karon ug unya mokonsulta sila kang Dr. Rosell bahin sa sakit ni Ana Fe. Karon ug unya usab ipaubos si Ana Fe sa blood transfusion. Segun ni Dr. Rosell, terminally ill na si Ana Fe ug gitagalan na lang siyag unom ka buwan sa iyang kinabuhi.
Nagguol kaayo si Argel sa mga pulong sa doktor. Gipahimangnoan si Argel ug ang mga ginikanan ni Ana Fe nga dili ipahibawo sa pasyente ang resulta sa bag-ong mga lab test. Sa kapi, dasigon nila kini aron molig-on.
Usa ka sayong hapon sa adlaw nga Domingo, nagpatulod si Ana Fe sa iyang wheelchair kang Argel gikan sa sala ngadto sa terrace. Didto mitindog si Ana Fe.
“Ngano, Mahal?” ni Argel.
“Gusto ko molingkod sa monoblock nga sopa,” ni Ana Fe.
Giagak siya ni Argel.
Dihang nakalingkod na si Ana Fe sa sopa, milingkod sab si Argel tupad niya.
“Nindot diay tan-awon ang talisawop nga Adlaw, Mahal, sa?” ni Ana Fe nga milantaw sa halayong bukid diin ang kahayag inanay nga gitabilan sa kilumkilom.
Milantaw si Argel sa bukid. Nakita niya ang inanay nga pagkatunod sa Adlaw sa kasadpan nga daw diha lamang sa luyo sa bukid.
“Bitaw, Mahal. Nindot!” ni Argel. “May balak kong nabasa kaniadto bahin sa pagsawop sa Adlaw. Kini daw gimugna sa Kahitas-an aron mopuli ang kagabhion. Aron... makapahuway ang tawo human sa makutas nga pakigbugno sa kinabuhi anang adlawa.”
“Maayo ang Adlaw kay inigsawop niini inigkakilumkilom mobanos dayon ang kangitngit sa kagabhion. Apan mosilang man kini sa sidlakan inigkabuntag. Lahi ang kinabuhi sa tawo. Inigkamatay niya di na siya makabalik pa sa kalibotan sa mga buhi,” ni Ana Fe dayong panghupaw.
“Nganong nakasulti man ka niana, Mahal?” ni Argel nga miagbay kang Ana Fe.
“Ako, talisawop na ang akong Adlaw dinhi sa kalibotan. Nagpasalamat ko nimo, Mahal, nga ania ka sa akong kiliran. Ayaw ako biyai hangtod nga mahingpit na ang pagkasawop sa Adlaw,” ni Ana Fe nga midip-ig sa iyang ulo sa dughan ni Argel.
“Ayaw paghilak, Argel. Palad ko kining naangkon. Akong dawaton nga way binuhat nga basolon.” Kalma ang tingog ni Ana Fe bisan pa man sa kahuot sa iyang gininhawa.
Nakumot ni Ana Fe ang t- shirt ni Argel sa pagngitag hangin hangtod naduyas ang iyang mga kamot, nahulog kini nga way pagsupak sa mando sa kapalaran.
“Ann, naunsa ka? Mahal, unsay nahitabo nimo?” misiyagit si Argel.
Apan wala na makabati si Ana Fe sa mga pulong ni Argel kay nabugtoan na siya sa kinabuhi. Didto sa layong bukid hingpit na nga misawop ang Adlaw. Misapod na pagtikyop ang kagabhion.
(KATAPOSAN)