Ang Hulagway Sa Bungbong
ANIA karon si Treb sa balay nga bag-o lang niyang napalit. Nahimutang kini sa usa ka subdibisyon sa Dakbayan sa Sugbo. May duha ka andana ang balay: sa itaas naay tulo ka lawak-higdaanan; sa ubos naa ang hamugaway nga sala, komedor, kosina ug banyo. Dunay kongkretong paril nga naglibot sa balay ug may garahe sa sakyanan sa tuo nga habig sa lagwerta. Kinse na ka tuig sukad matukod ang balay sumala sa real estate broker nga iyang gikakontrata. Ang tagiya usa ka doktor nga milalin sa Amerika duha na ka tuig ang minglabay, uban sa iyang asawa ug anak nga nars aron adto na didto manimuyo. Walay mga muwebles ang balay kay, matod pa sa ahente, gipamaligya tanan sa tag-iya una ang pamilya niini milarga paingon sa Amerika. Gipalimpiyohan ni Treb ang sulod ug gawas sa balay sa ming-aging duha ka semana. Namalit pod siyag mga muwebles para sa sala, komedor ug kosina, lakip na ang mga kama sa lawak niya ug sa iyang mama. Ug karong semanaha mitakli na siya dinhi kuyog ang iyang mama nga biyuda, si Merlina, nag-edad og singkuwentay singko. Si Treb mao pay pagtungtong sa edad nga traynta sa miaging buwan. Taudtaod nang mipahuway sa dayon si Papa Rafael niya human kini atakeha sa kasingkasing.
Abogado si Trebor Abellana ug usa sa mga partner sa Abellana Caballero Rosal & Associates nga daghag kliyente. Domingo karon ug wa silay opisina. Mao pay iyang pagbangon ning buntaga nga nagsul-ob pa sa iyang padyama. Mihukom siya nga adtoon ang ikatulong lawak-higdaanan nga kasikbit sa iyaha. Si Mama niya didto na sa kosina naghikay sa ilang pamahaw. Giablihan niya ang pultahan sa lawak ug gipislit ang suwits sa kilid sa pultahan. Misiga ang suga. Limpiyo na kini apan wa pay kama. Gipaliraw niya ang iyang mga mata sulod sa lawak ug nasangit ang iyang panan-aw sa usa ka hulagway nga nagbitay sa bungbong. Misantop sa iyang hunahuna nga nahikalimtan kini pagdala sa tag-iya. Gitutokan niya ang busto nga hulagway sa usa ka matahom nga babaye nga nagsul-ob og kimonang balintawak nga bulok-rosas. Ang hulagway sa babaye nagpahiyom, morag mitimbaya sa iyang pagsulod. Sa iyang banabana, parehong katorse pulgadas ang gitas-on ug gilapdon sa kuwadro. Sa iyang pagsusi, dili pinintal ang hulagway; retrato kini nga gipadako. Apan way ngalan kon si kinsa ang maong babaye.
“Treb, naog na! Mamahaw na ta!” nabati ni Treb ang sangpit ni Merlina.
“Oo, Ma, moanha na ko!” tubag ni Treb.
Nianang pagkagabii, wa dayon mahikatulog si Treb. Nahanduraw niya ang hulagway sa nagpahiyom nga babaye sa kuwadro. Mibangon siya ug misulod sa ikatulong lawak. Gipasiga niya ang suga ug gitutokan pag-ayo ang hulagway. Iyang gitangtang ug gilimpiyohan sa dala niyang labakara. Sa mingsunod nga mga gabii, mao kini ang iyang gibuhat una matulog: mosulod siya sa lawak ug motutok sa hulagway hangtod nga mibati siyag paghigugma sa babaye nga diha sa kuwadro. May mga higayon nga iyang hagkan ang hulagway. Mora siyag buang nga moingon, “I love you, whoever you are!” Ug mihukom siya nga pangitaon niya ang babaye ug maoy iyang dad-on sa altar sa kaminyoon. Apan asa niya kini pangitaa? Buhi pa kaha kini?
USA ka hapon, didto sa ilang bupete, naghimo si Treb og legal brief bahin sa usa ka kaso sa pagpatay. Naprobahan niya sa korte nga self-defense ang nahimo sa iyang kliyente nga babaye nga buot untang lugoson sa gipatay nga lalaki pinaagi sa pagluba niinig kutsilyo. Siya ang gipahimo og legal brief ni Judge Numer Baldo. Mitingog ang intercom sa iyang lamesa.
“Sir, niay babaye nga nangita nimo, akong pasudlon sa imong office?” matod ni Melai, iyang sekretarya.
“Okay, let her come in,” tubag ni Treb.
Naabli ang pultahan sa opisina ni Treb ug mibantang sa panan-aw niya ang bayhon sa usa ka maanyag nga babaye nga sa iyang banabana anaa sa baynte siyete ang edad. Nagpahiyom kini kaniya. Kusog nga mibutok-butok ang iyang dughan. Ang babaye kaamgid gayod sa hulagway sa bungbong didto sa ikatulong lawak-katulganan nga kasikbit sa iyaha, lakip na ang taas nga buhok niini. Nagsul-ob kinig t- shirt nga kolor rosas ug jeans nga maong ug nagsaliay og itom nga shoulder bag sa iyang wala nga abaga.
“Good afternoon, Atty. Abellana! I’m Ellen Pasaylo. Nars ko sa US ug nag- balikbayan. I’m here to make a request kay ikaw
man ang nakapalit sa among balay sumala ni Mr. Tecson, ang real estate broker,” matod sa babaye human kini gipalingkod ni Treb sa silya atubangan sa iyang lamesa.
“Bahin sa unsa man ang imong request, Mrs. Pasaylo?” ni
Treb nga mibawos pagpahiyom.
“He-he-he! Miss pa ko, Attorney,” ni Ellen nga miagik-ik. “Oh, I’m sorry!” ni Treb.
“It’s alright! It’s about the picture frame of my Lola in my room. My mama would like to have it back to us, in case wala ni ninyo ikalabay,” ni Ellen.
“Ah, kadto diay. Wa ni nako hilabti. Tua pa ni nagbitay sa bungbong,” ni Treb. “Ug nahibawo ka ba, Miss Pasaylo, nga kaamgid ka kaayo sa imong lola?”
“Yes, I’m her splitting image, my mama said,” ni Ellen. “Nus-a man nako makuha ang larawan, Attorney?”
“Karon dayon. Let’s go to the house now,” ni Treb dayong tindog.
Nanggawas sila sa bupete ug nanaog sakay sa elebeytor paingon sa basement sa building diin nagparking ang awto ni Treb.
DIDTO sa balay gipaila-ila ni Treb si Ellen kang Merlina. Unya nanaka sila si Ellen sa itaas ug gitangtang ang picture frame sa lola ni Ellen.
“Imoha diay ning kuwartoha, Miss Pasaylo?” ni Treb. “Ellen na lang ang itawag nako, Attorney. You’re so formal,” ni Ellen. “Yes. This is my room. I’m feeling nostalgic now. Gusto kong mohilak.”
“Okay, we’ll drop all formalities. Call me Treb.”
“Okay, Treb. Salamat ini. I’ve got to go.”
“Hain diay ka mag-estar diri, Len, sa imong bakasyon?” “Sa balay sa akong uyoan sa Mandaue.”
“Ihatod tika. Gusto kong matultolan ang imong gipuy-an.” “Okay,” ni Ellen nga miuna pagkanaog.
Didto sa sala, nangita si Treb og shopping bag nga dako nga kasudlan sa picture frame.
ANG balay sa uyoan ni Ellen sa Dakbayan sa Mandaue dako. Gipaila-ila si Treb ni Ellen sa iyang uyoan ug iyaan. Nangape sila didto sa sala. Dihang nananghid si Treb nga mobalik na sa opisina, gihatod siya ni Ellen ngadto sa giparkingan sa iyang awto.
“Ellen, puyde kong makabisita nimo mentras nia pa ka sa Cebu? Gusto ko makighigala nimo,” ni Treb nga migunit sa kamot sa dalaga.
“Okay ra, uy! Feel free to come whenever you like,” ni Ellen. “Bukas ang pultahan para nimo, Treb.” Gipasagdan niya nga gipisil-pisil ni Treb ang iyang kamot. Ang dinagaang sa kamot ni Treb mikuyanap og lahing pagbati sa iyang galamhan.
Misakay si Treb sa iyang awto ug gipaandar kini. Giwarawara niya ang wala niyang kamot kang Ellen una pagawsa ang sakyanan sa lagwerta sa balay sa uyoan ni Ellen. Mibawos pagwara-wara si Ellen.
USA ka bulan ang bakasyon ni Ellen sa Cebu. Kanunayng mobisita kaniya si Treb sa panimalay sa iyang uyoan. Sa mga adlaw nga Domingo human manimba, manuroy sila sa mga tourist spot sa Sugbo. Nakaadto na sila sa Sirao diin nagkadaiya ang kabulakan nga gipananom didto ug gibansagan nga Little Amsterdam of Cebu. Gipaseyo ni Treb si Ellen sa Leah’s Temple. Nakaadto pod sila sa Isla sa Sumilon ug nag- trekking libot sa isla. Nakaadto sab sila sa Shrine of the Virgin of Alindogan sa Simala, Cebu. Sa mga higayon sa ilang pagpanuroy, nagkasuod sila pag-ayo. Didto
Ang hulagway sa bungbong may iyang paagi sa paguyon sa gugma nila ni Treb ug Ellen…
sa Moalboal misamot ang kaibog ni Treb kang Ellen dihang nangaligo sila sa beach. Nagbikini ang dalaga ug nakita ni Treb ang kaanindot sa porma sa lawas ni Ellen. Dinhi gipadayag niya ang gibati niyang gugma sa dalaga.
“Ellen, duna koy isulti nimo. Hinaot, di ka masuko o mayugot nako,” ni Treb samtang nalun-oy ang ilang mga lawas sa tubig-dagat halayo sa baybayon. Gikuptan niya ang bukton sa dalaga.
“Bahin sa unsa man na, Treb?” ni Ellen nga mitan-aw sa seryosong nawong sa ulitawo.
“Dugay na kong nahigugma nimo bisan wa pa ta magkita sa personal.”
“Impossible! Wow! How did you do that?”
“Nahigugma ko sa hulagway nga nagbitay sa bungbong sa kanhi nimong lawak.”
“You fell in love with my grandma’s picture?”
“Wa man ko kahibawo nga hulagway diay to sa usa ka lola. I believed that a woman with such beauty existed and I’d find her. I want her to be my wife. Truth to tell, Len, every night before I sleep, I kiss the picture. I was like a fool.”
“Ha-ha-ha! Duna sab koy itug-an nimo, Treb. May mga gabii baya nga makamata kog kalit tungod sa akong damgo. Sa akong damgo may lalaki nga mihalok sa akong mga aping ug mga ngabil. But the man was faceless. Basig ikaw to. Ha-haha!”
“Busa, Len, sultihan tika karon nga gihigugma ko ikaw!
I hope you love me, too!” ni Treb nga ang tuong bukton gibalikos sa lumoy nga hawak sa dalaga ilawom sa tubigdagat. Wala motukol si Ellen sa gibuhat ni Treb.
“Hmmm! Treb, tug-anan tika sa tinuod. Sa atong pagpanuroy gibati ko sab ang paghigugma kanimo. You’re so caring and thoughtful. I just waited for you to say what your feeling towards me is. Now you’ve said it. I love you, too!” ni Ellen nga migakos og hugot kang Treb kansang mga ngabil nangita sa naghulat nga mga ngabil sa dalaga.
Dihang nagsingabot na ang adlaw sa pagbalik ni Ellen sa Amerika, usa ka gabii didto sila manihapon sa usa ka restawran sulod sa usa ka hotel nga nahimutang sa usa ka bungtod sa Dakbayan sa Sugbo.
“Asikasohon ko among travel papers ni Mama Merlina, Len. Moapas mi nimo sa US. Adto ta didto magpakasal,” namulong si Treb human moinom og tubig. Giingnan niya si Ellen nga adto na didto siya motuhod sa ginikanan sa dalaga aron sila makasal.
“I’ll wait for both of you when I get there, Treb,” ni Ellen. Human sa ilang panihapon, gihatod ni Treb si Ellen sa balay sa uyoan niini.
DALI dang minglabay ang tulo ka bulan. Didto sa Los Angeles, California, diin nagpuyo ang pamilya ni Ellen, gikasal si Ellen ug si Treb sa Simbahang Katoliko. Malipayon sila, lakip na ang ginikanan ni Ellen: sila Dr. David Pasaylo ug Madam Ester. Sa hotel nga ilang giestaran human sa ilang kasal, nag-estoryahay sila human sa ilang unang pagminahalay sa kama nianang gabhiona.
“Mokuyog ka, Hon, inig-uli namo sa Pinas ni Mama, o magpabilin ka una dinhi?” ni Treb.
“Mosunod lang ko ninyo, Hon. I have to tender my resignation formally to the hospital,” ni Ellen. “Also, I’ve got to talk with Mom and Dad regarding my life with you sa Pinas.”
Nianang pagkasunod semana, nahiuli sila si Treb ug Merlina sa Pilipinas sakay sa Paljet nga mitugpa sa NAIA sa Manila. Gikan sa Manila, mingsakay na pod silag ayroplano paingon sa MCIA, Lapulapu City.
Ang unang giakatar ni Treb paghiabot nila sa Cebu mao ang pagpalit og mga sangkap sa kanhi kuwarto ni Ellen nga maoy iyang gihukman nga himoong lawak nilang magtiayon kay dako man ang maong kuwarto, lakip na ang matrimonial bed alang nilang duha ni Ellen.
Ning gabhiona, samtang nagtan-aw si Treb og basketball sa PBA, mitunog ang iyang selpon nga diha ibabaw sa center table sa sala. Iyang gipunit ug gitan-aw ang screen. Incoming call, gikan ni Ellen.
“Hon, I’m on the plane from Japan, connecting flight from the USA. It’s a direct flight from Japan to Mactan. ETA tomorrow at 4:00 a.m.! Please meet me! I love you!”
“Okey, Hon, I’ll be there. Take care. I love you, too!” tubag ni Treb.
PAGHIABOT nilang Treb ug Ellen sa balay gikan sa Mactan Cebu International Airport, misulod si Ellen sa banyo aron maligo. Human niini, didto sa kanhi niyang lawak nag-ilis siyag puting shorts ug sando nga mibagay sa is-is ug hamis niyang pamanit. Si Treb nga naghigda sa kama nagtan-aw sa iyang asawa nga maibogon samtang kini nanudlay atubangan sa salamin sa tokador. Human manudlay, gipagawas si Ellen gikan sa iyang maleta ang usa ka butang nga nakapaiknat sa mga kilay ni Treb. Ang hulagway sa lola ni Ellen.
“Imo laging gidalag balik ang kuwadro sa imong lola, Hon?” ni Treb.
“Yes, Hon. Itaod nato nig balik sa bungbong,” ni Ellen nga mitunol sa kuwadro sa iyang bana. “Siya ang taytayan nga nagdugtong sa atong duha ka kasingkasing.”
Gidawat ni Treb ang picture frame ug gibitay sa naandan niining dapit sa bungbong. Human, kalit gigakos ni Treb si Ellen ug gihagkan ang mga ngabil niini sa makadaghan. Unya nasigpatan niya ang nagpahiyom nga hulagway sa bungbong, morag nakauyon sa gipakita niyang pagmahal kang Ellen.
(KATAPOSAN)