LAUDATO SI’: Sulat-Ensiklikal Ni Santo Papa Francisco Kabahin Sa Pagpakabana Sa Atong Usa Ka Puy-anan

(Sa atong mainitong pagdawat ning labing ulahing ensiklikal ni Papa Francisco, nahunahunaan nako nga mapaambit kini sa hinay-hinay diha sa ato mismong pinulongan. Dili ko makaingon nga mao gayod kini ang tukmang hubad sa Binisaya apan sa akong makaya akong gipaningkamotan nga makuha ang unod niini. Ang nakanindot sa estilo ni Papa Francisco mao nga migamit siyag lengguwahe nga masabtan sa mga tawo. Hinaot unta nga pinaagi niini makalambigit kita sa ubang hugpong nga nagpadayon sa paglihok alang sa pagpakabana sa atong usa lamang ka puy-anan. – Taghubad) (Ika-24 nga Gula)

IV. KALIPAY UG KALINAW 222. Ang Kristohanong espiritwalidad nagasugyot og laing pagsabot sa kalidad sa kinabuhi, ug nagadasig sa usa ka propetanhon ug mapamalandongong urog sa pagkinabuhi, usa nga makahimo og lawom nga kalipay nga gawasnon sa way pagpugong sa paggamit. Gikinahanglan nato ang paghisgot sa karaan na kaayong pagtulun-an nga makaplagan sa lainlaing relihiyosong tradisyon ug usab sa Bibliya. Mao kini ang baroganan nga “ang kakulangon mas daghan pa.” Ang kanunay nga pagbaha sa bag-ong mga butang nga mapalit makapalibog sa kasingkasing ug makapakgang kanato sa paghatag og bili sa matag butang ug sa matag yugto. Sa pagtagad nga malinawon sa matag reyalidad, bisan unsa kini ka gamay, nagaabli kanato sa mas dako nga mga kahigayonan sa pagsabot ug katagbawan sa kaugalingon.

Ang Kristohanong espiritwalidad nagasugyot og tubo nga gitiman-an pinaagi sa pagpugong ug sa kapasidad sa pagkalipay sa diyotay. Pagbalik kini ngadto sa kayano nga makapatandog ug makapahimo kanato nga madayegon sa gagmayng butang, makapahimo kanato nga mapasalamaton sa mga kahigayonan nga gihatag kanato sa kinabuhi, makapahimo kanato nga madasigong makabulag gikan sa unsa may atong naangkon, ug dili madala sa kasub-anan tungod sa unsa may wala kanato. Kini nagpasabot sa paglikay sa bul-og sa pagmando ug sa pag-angkon lamang sa kalipay.

223. Kanang maong pagpugong, kon gipuy-an nga may kagawasan ug gibutang sa hunahuna, makapahimo nga gawasnon. Dili kini kulang nga kinabuhi o kinabuhi nga way kadasig. Sa laing bahin, mao kini ang paagi sa hingpit nga pagpuyo sa kinabuhi. Sa nagakahitabo, kadtong mas naglipay ug mas nagkinabuhing maayo sa matag yugto kadto lamang mihunong sa pagtugsaw ngadto-nganhi, kanunay nga nangita sa unsa may wala kanila. Nasinati nila unsa ang ipasabot sa pagdayeg sa matag tawo ug matag butang, nagkat-on sa pag-ila sa labing gagmayng butang ug unsaon sa paghimo kanila nga makalipay. Busa nakahimo

sila sa paglikay sa dili makatagbaw nga mga panginahanglan, nagapakunhod sa ilang naghingapin nga tinguha sa pag-angkon ug kabalaka. Bisan ang pagpuyo sa kanihit, makahimo sila sa pagkinabuhi nga kontento, labaw sa tanan kon ilang ugmaron ang uban pang mga kalipay ug makaplagan nila ang katagbawan diha sa inigsoonayng mga panag-abot, diha sa pag-alagad, diha sa pagpalambo sa ilang mga gasa, diha sa musika ug arte, diha sa pagpakiglambigt sa kabuhatan diha sa pag-ampo. Ang kalipay nagakahulogan sa paghibalo unsaon sa pagpugong sa ubang panginahanglan nga makapakunhod kanato, ug sa pagkahimong abli ngadto sa daghang nagkalainlaing kahigayonan nga gihatag kanato sa kinabuhi.

224. Ang pagpugong ug ang pagpaubos wala mahatagi og pagtagad sa miaging siglo. Apan kon may kinatibuk-ang kapakyasan diha sa paghimo sa usa ka mithi sa kaugalingon ug katilingbanong kinabuhi, mahimo kining hinungdan sa daghang way kabalanse, apil na ang bahin sa kalikopan. Mao nga dili lamang igo ang pagsulti bahin sa kamatuoran sa mga sistema sa ekolohiya. Kinahanglang mangahas kita sa pagsulti sa kamatuoran sa kinabuhi sa tawo, sa panginahanglan sa pagduso ug paghiusa sa tanang dagkong mithi. Kon mawala kanato ang pagpaubos, ug madani sa posibilidad sa walay kinutobang pagdumala sa tanang butang, dili mapugngan nga mosangko kita sa pagdaot sa katilingban ug sa kalikopan. Dili sayon ang pagpalambo ning matanga sa maayo nga pagpaubos o malipayong pagpugong kon atong hunahunaon nga makabarog sa atong kaugalingon, kon dili nato iapil ang Diyos sa atong kinabuhi o pulihan siya sa atong kaugalingon, ug maghunahuna

Ang kabuhatan napuno sa mga pulong sa gugma, apan unsaon man nato sa pagpamati kanila taliwala sa kanunayng kasaba, walay hunong ug makapakulba nga mga kabanha, o ang kulto sa mga pasundayag?

nga ang atong kaugalingong pagbati makahatag og kahulogan sa unsay husto ug unsay sayop.

225. Sa laing bahin, walay si bisan kinsa nga makahimo sa pagpalambo og usa ka mapugnganon ug matagbawong kinabuhi nga dili malinawon sa iyang kaugalingon. Ang igo nga pagsabot sa espiritwalidad nagalangkob sa pagtubag sa unsay buot natong ipasabot sa kalinaw, nga mas labaw pa kay sa way gubat. Ang kalinaw sa sulod sa kaugalingon suod nga nalambigit sa pagatiman sa ekolohiya ug ang kaayohan sa tanan tungod kay, gipuy-an sa kamatinud-anon, makita kini diha sa balanse nga pagkinabuhi uban ang kapasidad sa pagkahibulong nga magadala kanato ngadto sa mas lawom nga pagsabot sa kinabuhi. Ang kabuhatan napuno sa mga pulong sa gugma, apan unsaon man nato sa pagpamati kanila taliwala sa kanunayng kasaba, walay hunong ug makapakulba nga mga kabanha, o ang kulto sa mga pasundayag? Daghang tawo karon ang nakasabot sa lawom nga way kabalanse nga nagdala kanila sa gubot nga kalihokan ug naghimo kanila nga dili mahimutang, kanunay nga nagdali nga naghimo kanila sa paturagas nga pagsakay sa tanang butang libot kanila. Kini usab nakaapekto sa ilang pagtagad sa kalikopan.

Ang usa ka tibuok nga ekolohiya nagalangkob sa paggahin og panahon sa pagpahiuli sa usa ka malinawong kahiusahan sa kabuhatan, makita sa matang sa atong pagkinabuhi ug sa atong mga ginamithi, ug nagapamalandong sa Magbubuhat nga nagapuyo uban kanato ug nagalukop kanato, kansang presensiya “kinahanglang himoon apan pangitaon, kaplagon”.

226. Nagahisgot kita sa usa ka gawi sa kasingkasing, nga nagadumala sa kinabuhi uban ang malinawong pagpamati, nga makahimo sa hingpit nga pakig-uban sa usa ka tawo sa walay paghunahuna kon unsay mosunod, nga nagadawat sa matag yugto isip gasa gikan sa Diyos nga pagapuy-an sa kahingpit. Gitudloan kita ni Hesus niining maong gawi sa iyang pagdapit kanato sa pagpamalandong sa kabulakan sa kaumahan ug sa kalanggaman sa kahanginan, o sa Iyang pagkakita sa adunahang batan-on ug pagkahibalo sa Iyang kabalaka, “gitan-aw niya siya sa gugma”

(Mk 10:21). Hingpit siyang nagauban sa matag usa ug sa matag butang, ug niining paagiha Iyang gipakita kanato ang paagi sa pagbuntog sa dili maayo nga kabalaka nga makapahimo natong taphaw, agresibo ug dili mapugngan nga konsumedor.

227. Usa ka pagpahayag niining maong gawi mao ang paghunong ug pagpasalamat sa Diyos sa pagsugod ug sa pakahuman sa pangaon. Nagahangyo ako sa tanang magtutuo sa pagbalik ngadto niining maanindot ug makahuloganong batasan. Nianang yugto sa panalangin, bisan mubo lang, nagapahinumdom kanato sa atong pagsalig sa Diyos alang sa kinabuhi; nagapakusgan kini sa atong pagbati sa pasalamat sa mga gasa sa kabuhatan; nagaila kini niadtong mga tawo nga pinaagi sa ilang paningkamot nagahatag kanato niining maong mga kaayohan; ug nagapamatuod sa atong pakighiusa niadtong anaa sa tumang panginahanglan.

(PADAYONON)