LAUDATO SI’:
Sulat-Ensiklikal Ni Santo Papa Francisco Kabahin Sa Pagpakabana Sa Atong Usa Ka Puy-anan
(Sa atong mainitong pagdawat ning labing ulahing ensiklikal ni Papa Francisco, nahunahunaan nako nga mapaambit kini sa hinay-hinay diha sa ato mismong pinulongan. Dili ko makaingon nga mao gayod kini ang tukmang hubad sa Binisaya apan sa akong makaya akong gipaningkamotan nga makuha ang unod niini. Ang nakanindot sa estilo ni Papa Francisco mao nga migamit siyag lengguwahe nga masabtan sa mga tawo. Hinaot unta nga pinaagi niini makalambigit kita sa ubang hugpong nga nagpadayon sa paglihok alang sa pagpakabana sa atong usa lamang ka puy-anan. – Taghubad)
(Ika-27 nga Gula)
VII. ANG TRINIDAD UG ANG KALAMBIGITAN SA MGA LINALANG
238. Ang Amahan mao ang labing tinubdan sa tanang butang, ang mahigugmaon ug nagapahayag-sa-kaugalingong sukaranan sa tanang butang. Ang Anak, ang iyang hulagway, diin ang tanang butang nangahimo, nakighiusa sa iyang kaugalingon dinhi sa yuta dinhang naumol siya sa sabakan ni Maria. Ang Espiritu, ang walay kinutobang bugkos sa gugma, sa tumang kahiusa anaa sa kinauyokan sa kasingkasing sa kalikopan, nagadasig ug nagadala og bag-ong mga agianan. Ang kalibotan nahimo sa tulo ka persona nga nagabuhat isip usa ka Diyosnong prinsipyo, apan ang matag usa kanila nagahimo niining hiniusang buhat segun sa kaugalingon niyang bahin. Busa, “dinhang mamalandong kita uban ang katingala sa kalikopan sa tanan niining kadungganon ug kaanyag, kinahanglang atong dayegon ang tibuok Trinidad.”
239. Alang sa mga Kristiyanos, ang pagtuo sa usa ka Diyos nga may kahiusahan sa tulo nagasugyot nga ang Trinidad nagabilin og timaan diha sa tanang kabuhatan. Si San Bonaventura misangko sa pag-ingon nga ang mga tawo, sa wala pa ang sala, nakakita sa unsang paagiha nga ang matag binuhat “nagasaksi nga ang Diyos tulo”. Ang hulagway sa Trinidad anaa na aron maila diha sa kinaiyahan “dinhang kadtong maong basahon bukas pa ngadto sa tawo ug ang atong mga mata wala pa mangitngiti”. Ang Pransiskanong santo nagatudlo kanato nga ang matag binuhat nagadala sa kaugalingon niini sa gambalayng Tulo, matuod gayod kaayo nga andam gayod kining pagapamalandongan kondili lang ingon nga ang tawhanong pagtan-aw dili unta mapinigon, ngitngit ug biklonon. Niining paagiha, iyang gipakita kanato ang hagit sa pagsulay sa pagbasa sa reyalidad diha sa yawe sa Tulo.
240. Ang Diyosnong mga Persona kalambigitang makanunayon, ug ang kalibotan, gihimo segun sa diyosnong sumbanan, usa ka gambalay sa mga kalambigitan. Ang mga linalang nagapaingon sa Diyos, ug tungod niini haom sa matag buhing linalang nga mopaingon ngadto sa ubang butang, aron nga sa tibuok kalikopan makaplagan nato ang bisan unsang butang sa malahutayon ug matinagoong gambalay sa mga
kalambigitan. Kini magdala kanato dili lang sa pagkahibulong sa daghang kadugtongan nga anaa sa mga linalang, apan sa paghibalo sa yawe sa atong kaugalingong katagbawan. Ang tawo motubo pa, mohamtong pa ug mabalaan pa nga mosangko siya sa pagsulod sa mga kalambigitan, mogawas sa iyang kaugalingon aron sa pagpuyo diha sa kahiusahan sa Diyos, sa uban ug sa tanang linalang. Niining paagiha, nahimong ilaha kanang lihok sa tulo nga gipatik sa Diyos diha kanila dinhang gibuhat sila. Ang matag butang may kadugtongan sa usag usa, ug kini nagadapit kanato sa pagpalambo og usa ka espiritwalidad nianang matang makalikopanong pakighiusa nga nagagikan sa misteryo sa Trinidad.
VIII. HARA SA TANANG KABUHATAN
241. Si Maria, ang Inahan nga nag-amuma kang Hesus, karon nagaamuma uban ang inahanong pagpangga ug kasakit alang niining samarang kalibotan. Sama nga ang natusok niyang kasingkasing nagasubo sa kamatayon ni Hesus, karon nagasubo siya sa mga pag-antos sa gilansang nga mga kabos ug sa mga linalang niining kalibotana nga gibalewala pinaagi sa gahom sa tawo. Nausab sa hingpit nga dagway, karon nagapuyo siya uban kang Hesus, ug ang tanang linalang nagaawit sa iyang kaanyag. Siya mao ang Babaye, “nga nagasul-ob sa Adlaw, ug ang Bulan ubos sa iyang mga tiil, ug ang iyang ulo gipurong-purongan sa napulog duha ka bituon” (Gipadayag 12:1). Gidala ngadto sa langit, siya mao ang Inahan ug Hara sa tanang kabuhatan. Diha sa iyang nahimaya na nga lawas, uban sa Nabanhawng Kristo, may bahin sa kabuhatan nga nakaabot sa kahingpitan sa kaanyag niini. Ginabahandi niya ang kinatibuk-an sa kinabuhi ni Hesus diha sa iyang kasingkasing (tan-awa ang Lk 2:19:51), ug karon nasabtan niya ang kahulogan sa tanang butang. Busa, mahimo kitang mohangyo kaniya nga makatan-aw niining kalibotana uban ang mga mata sa kaalam.
242. Sa iyang kiliran diha sa Balaang Banay sa Nasaret, nagabarog ang bayhon ni San Jose. Pinaagi sa iyang buhat ug manggihatagong presensiya, giatiman ug gipanalipdan niya si Maria ug si Hesus, gipalayo sila sa kabangis sa dilimakiangayon pinaagi sa pagdala kanila sa Ehipto. Ang Ebanghelyo nagapakita kang Jose isip ligdong nga tawo, kugihan ug lig-on. Apan makita usab ang iyang pagka malumo, nga dili huyang apan iya niadtong tinuod gayod nga lig-on, hingpit nga nakaamgo sa reyalidad ug andam sa paghigugma ug sa pag-alagad diha sa pagpaubos. Mao nga gisangyaw siya nga tig-atiman sa kinatibuk-ang Simbahan. Makatudlo usab siya kanato unsaon sa pag-amuma; makadasig siya kanato sa pagtrabaho uban ang kamanggihatagon ug kalumo diha sa pagpanalipod niining kalibotana nga gitugyan kanato sa Diyos.
Kini magdala kanato dili lang sa pagkahibulong sa daghang kadugtongan nga anaa sa mga linalang, apan sa paghibalo sa yawe sa atong kaugalingong katagbawan. Ang tawo motubo pa, mohamtong pa ug mabalaan pa nga mosangko siya sa pagsulod sa mga kalambigitan, mogawas sa iyang kaugalingon aron sa pagpuyo diha sa kahiusahan sa Diyos, sa uban ug sa tanang linalang.