Bisaya

Pagbiya Sa Daang Kinabuhi

- Sugilanon ni Lamberto G. Ceballos

MIBUNOK pagkalit ang ulan ning buntaga sa Domingo. Nasulod na ni Berna ang tanan niyang sapot sa maleta. Wala na niya mabati ang inagutnga nilang duha nga miuliot sa iyang mga dalunggan kagabii samtang nagtagay sila si Adrian sa kataposang higayon sa tam-is nga dugos sa ilang gugma diha sa kama. Gilingi niya si Adrian nga nahinanok pag-ayo. Gisultihan na niya kini sa iyang hukom nga makigbuwag na siya niini. Wala motutol si Adrian sa iyang hukom. Ang paghagok ni Adrian wala makaputol sa lupad sa handurawan ni Berna balik sa nangagi.

Usa ka hospitalit­y girl si Berna sa El Jugador KTV Bar nga nahimutang sa Dalan Sanciangko, Dakbayan sa Sugbo. Maanyag siya ug bigot ang panglawas. Pution ang iyang pamanit, liwat sa iyang amahan nga mestiso-Insek sumala sa iyang inahan. Sexy, sa Iningles pa. Apan sa edad nga baynte uno, may gibuhi na siyang anak nga babaye nga nag-edad pa og tulo, si Elyne. Ang amahan ni Elyne usa ka estudyante sa Sugbo University nga nahimong suki ni Berna dihang nasulod siya El Jugador. Si Kevin taga Bacolod ug anak sa asyendero og katubhan sa Negros Occidental. Si Kevin ambongan ug may pagka mestiso-Katsila. Nagkasuod sila ug nagkahigug­maay. Si Kevin unang gugma ni Berna ug may pipila ka higayon nga gitugyan niya ang iyang lawas ug kalag sa estudyante­ng hinigugma sulod sa motel. Dihang nahibaw-an ni Kevin nga mabdos siya, wala na kini mopatim-aw sa El Jugador; nahanaw sama sa tagolilong. Usa ka klasmeyt ni Kevin nga nasilbihan sab ni Berna misulti nga si Kevin tua na mopadayon pagtungha sa Manila.

Usa ka higayon human niya gipanganak si Elyne, tibuok gabii nga naghilak si Berna didto sa iyang lawak sa ilang balay samtang nagkira-kira sa kuna ni Elyne.

“Hinugay na sa imong paghilak, Anak,” ni Patricia, iyang inahan nga mialam-alam. “Sama sa akong gihimo dihang gibiyaan kita sa way puangod mong amahan, lig-ona imong kaugalingo­n alang kang Elyne. May lain pang lalaki nga ikahibalag mo sa imong kinabuhi nga mahigugma sa tim-os nimo.”

“Ikaw, Ma, wa lagi ka magminyog usab,” ni Berna nga namahid sa iyang luha sa lampin sa iyang anak nga gihayhay sa kuna.

“Wa na ko magtagad sa mga lalaki. Gipukos ko na lang akong panahon sa pagpadako kanimo hangtod nga nakatapos ka sa hayskol,” ni Patricia nga mipuli pagkira-kira sa kuna sa iyang apo. “Naglisod na ko sa pagpatungh­a nimo sa kolehiyo. Igo ra gyod sa inadlaw natong panginahan­glan ang akong ganansiya sa pagpamalig­yag ice water, trapo ug sigarilyo diha sa Colon. Arang-arang gani kay nakatrabah­o ka sa El Jugador. Di na pigado ang atong panginahan­glan adlaw-adlaw.”

Naputol ang paghandom ni Berna sa nangaging mga

episodyo sa iyang kinabuhi dihang mikusog pagbunok ang ulan. Nabati niya ang linugasak niini didto sa atop nga sin sa ilang balay, daw miduyog sa nagkuba-kuba niyang dughan. Nabati niya ang pag-igham ni Adrian. Nagmata na kini. Gilingi niya.

“Di na mausab ang imong hukom, Mahal? Mobiya ka na gyod nako?” matod ni Adrian nga migunit sa iyang bukton ug mibira kaniya balik sa kama. Gigakos siya niini ug nagkaabot sa makausa pa ang ilang mga ngabil. Kagabii pa gitupsan ni Adrian ang iyang katam-is dinhi sa lawak nga giabangan ni Adrian para kanilang duha. Si Berna panagsa na lang mouli sa ila didto sa Barangay Inayawan sukad siya mosugot nga makig-ipon kang Adrian sa giabangan niining lawak sa balay nga nahimutang sa Barangay Zapatera. Bisan nasayod siya nga si Adrian minyo ug may duha ka anak, nakig-ipon siya sa lalaki kay duol ra man sa Sanciangko ang Zapatera ug pabor kaniya ang pagpauli nga luwas bisan kon halawom na siya sa gabii mopauli nga sakay sa taksi. Labot pa, maghatagan si Adrian kaniyag salapi nga makabangki­lya sa iyang kita sa El Jugador, nga magamit niya sa panginahan­glan sa iyang anak ug sa iyang inahan nga gipaundang niya sa pagpamalig­ya og ice water, trapo ug sigarilyo sa Colon. Si Mama Patricia niya maoy nahimong yaya ni Elyne.

“Oo, Mahal. Himoon ko kini alang sa akong anak, aron mahatagan ko siyag maayong kaugmaon. Busa, hangyo ko nimo, ayaw kog pugngi. Ikaw ang ikaduhang lalaki nga akong gihigugma, apan magbuwag ta sa minaayo,” ni Berna. “Balik sa imong pamilya. Ayaw na luibi ang imong asawa ug ang duha ninyo ka anak nga nagkinahan­glan sa imong pagmahal.”

Usa ka taksi drayber si Adrian. Nasuki pod niya kini sa El Jugador kay human kini mogarahe sa iyang taksi, moadto kini sa El Jugador magpalabay sa oras una mopauli sa ila. Nasuod niya si Adrian kay dako kinig tip nga ihatag kaniya, labi na kon makigsayaw kini kaniya ug pasagdan niya nga hugot kining mogakos kaniya. Kanunay hagkan ni Adrian ang iyang aping ug mga ngabil samtang sila magsayaw. Sa ilang panag-estoryahay sa ilang kinabuhi, mitug-an si Adrian nga minyo siya ug may duha ka anak. Paglabay sa pipila ka semana, mihalad si Adrian sa iyang gugma kang Berna. Gisugot niya kini ug mao nga nag- live in sila ning lawak nga ilang nahimutang­an. Usa ka tuig kapin na silang nag-ipon apan gilikayan ni Berna nga magmabdos pinaagi sa pagtomar og contracept­ive pills.

Gipili ni Berna si Carmelo nga maoy giisip niya nga makadala sa iyang mga lakang balik sa dalan sa maayong kinabuhi...

Ang wala mahibaw-i ni Adrian kon nganong makigbuwag si Berna kaniya mao kini: may bag-ong suki si Berna nga usa ka senior citizen nga pensiyonad­o ug biyudo ug nagedad og saysentay tres. May mga negosyo sab kini sama sa hardware store ug ahensiya nga prendahana­n og alahas, ubp. Kanunay bayran ni Carmelo ang bar fine aron ikagawas si Berna sakay sa iyang Pajero. Nadala siya ni Carmelo sa Tops diin nakita niya ang kaanindot lantawon sa mga Siyudad sa Sugbo, Mandaue ug Lapulapu panahon sa kagabhion tungod sa nagkadaiya­ng bulok sa sugang dagitabnon nga nagdan-ag sa maong mga lugar, daw higanteng mga aninipot nga nagpasundi­ng sa kinaiyanho­n nilang dan-ag. Didto gipasagdan niya nga moagbay ug mogakos kaniya si Carmelo.

Usa ka adlawng Sabado, gidala siya ni Carmelo sa Sumilon Island Island Resort. Ang Pajero ni Carmelo gibilin sa tugkaran sa opisina sa resort didto Bancogon, Oslob, Cebu. Misakay silag pambot padulong sa isla. Ug didto gidaygan ni Carmelo si Berna sa iyang gibati. Mi- check in na sila sa cottage human manihapon sa Pavilion Restaurant.

“Bern, nahigugma ko nimo,” matod ni Carmelo. “Sukad mitaliwan si Virginia, karon pa ko mahigugma pag-usab.

Kon mosugot ka, magpakasal akasal ta. Ning nanglabay nga mga adlaw nga nagkakuyog ta, gibati ko ang tumang kalipay. Naamgohan ko nga samtang mtang buhi pa nagkinahan­glan kog kauban nga sama nimo nga kanunay naa sa akong kiliran, nga kasumbonga­n sa akong kong mga suliran nga lahi sa mga problema nga isumbong g ko sa akong mga sinaligan sa negosyo.”

“Apan, Mel, duna koy oy anak. Akong gitahasan akong kaugalingo­n nga magsakripi­syo para kaniya aron mahatagan siya og masanag anag nga kaugmaon,” tug-an ni Berna. “Basig makasamok mi sa imong g pamilya.”

“Di kamo makasamok ok sa akong pamilya, Bern. May tulo o ko ka anak, duha lalaki ug usa babaye. ye. Pulos na sila may kaugalingo­ng ng mga pamilya. Gani, gisultihan n ko nila nga samtang buhi pa ko suportahan nila bisan unsay nsay buhaton ko nga makalipay pay nako.”

“Buotan ug masinaboto­n oton imong mga anak. Apan unsa man unyay ikasulti i sa imong mga paryente ug mga higala sa katilingba­n diin n ikaw nagalihok? Libakon on ka nila nga usa ka milyonaryo ryo nga namunit og hugaw nga babaye gikan sa kalapokan!” kan!” Malimbatio­n nga namulong long si Berna nga mitutok kang ang Carmelo.

“Di ko igsapayan ang ilang mga libak ug yagayaga. Ang importante, gihigugma ko ikaw ug mahawas ko ikaw gikan sa kalapokan. Tabangan ko ikaw nga mohatag og maayong kaugmaon kang…”

“Elyne,” sagbat ni Berna. “Elyne ang ngalan sa akong anak.”

“Pakasamaho­n ko siyang akong anak, Bern. Sagopon ko siya.”

“Di kaha ka magmahay ugma-damlag ning imong buhaton kon sugton ko ang imong gugma? Tinuod ba nga gihigugma mo ako, Mel?” ni Berna nga hugot kaayong mitutok kang Carmelo.

“Tinuod, Bern. Isaad ko kanimo nga lipayon ko ikaw sa akong gugma tugbang sa gugma nga ihatag nimo kanako!”

“Okey, Mel, higugmaon ko ikaw sa tibuok kong kinabuhi sugod karon,” ni Berna nga mikupot sa mga kamot ni Carmelo. Gigakos siya ni Carmelo ug gihagkan sa mga ngabil. Gibawsan niya si Carmelo sa kainit sa iyang mga halok.

Unya gipasagdan ni Berna si Carmelo nga mitangtang sa iyang blawos, skinny jeans ug ubang mga sapot. Mihigda siya sa kama ug nagpaabot kang Carmelo nga mahuman pagtangtan­g mismo sa iyang gisul-ob nga T-shirt, jeans, ubp.

Human sa ilang parayganay, nagsabot sila si Carmelo ug Berna nga sa Domingo sa buntag ining semanaha maghuwat si Carmelo sa Plaza Independen­cia kang Berna aron maguban sila paingon sa Inayawan aron kuhaon si Elyne ug s si Patricia. Dayon molahos na sila sa dakong balay ni Carm Carmelo nga nahimutang sa Nivel Hills, Busay, Dakbayan sa Sugb Sugbo.

NAPUTOL na sab ang paghandura­w ni Berna dihang mitimbakuw­as si Adrian ug migakos paghugot kaniya. Nagtinutok­ay sila.

“Okey, Bern, I’m setting you free,” matod ni Adrian. “Tumanon ko imong tambag. Mopauli ko sa amo. Naghuwat ang akong pamilya didto. Ikaw asa ka paingo paingon?” “Moadto ko sa Manila. May tanyag ang igsoon sa ta tagiya sa El Jugador nga himoon kong floor manager didto sa iyang KTV Bar!” Namakak si Berna. Dayon gipunit niy niya ang iyang maleta ug mipaingon sa pultahan nga giabliha giablihan ni Adrian.

“Goodbye, Adrian! I’ll miss you!” ni Berna nga kahilak kahilakon. “Goodbye, Bern! I’ll miss you, too!” ni Adrian nga kahilakon sab.

Mituang na ang ulan dihang nanaog si Berna sa ba balay nga ilang gipuy-an ni Adrian. Gipasagdan niya ang habuhabo nga bugnawng nanugdon sa iyang nawong. nawon Nahimuot siya nga naghunahun­a sa kaanindot unya uny sa bag-o niyang kinabuhi uban sa iyang anak ug kang Carmelo. Dili niy niya igsapayan ang ed edad niini. Misaad siy siya sa iyang kaugalingo kaugalingo­n nga mahalon ug silbihan silb niya si Carmelo samtang buhi pa sila. Sa karsada, gipara ni Berna ang usa ka taksi.

“Asang ato, Ma’m?” sukna suk sa drayber.

“Sa Plaza Independen­ci Independen­cia, Kuya!” tubag ni Berna.

Dihang nakasakay na si Berna, miandar ang taksi ug unya midagan subay sa mga dalan paingon sa Plaza Independen­cia. Didto naghu naghuwat si Carmelo nga maoy modala kaniya biya sa daan niyang kinabuhi.

(KATAPOSAN)

 ?? ??
 ?? ?? “Bern, nahigugma ko nimo,” matod ni Carmelo.
“Bern, nahigugma ko nimo,” matod ni Carmelo.
 ?? ??

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines