Bisaya

Ang Pasyon Ni Hesus

- Ni LAKANDIWA LUMADNON

Mga sundalo, andama ninyo ang krus!” Mao kini ang gituohang sulti ni Pilato sa pagpakanao­g na niya sa iyang hukom nga nagsilot kang Kristo Hesus sa kamatayon! Ang krus gibuhat sa kasundaloh­an nga dinali dinali-dali dali uyamot. Ug tungod kay dinali-dali man lagi, ang g kasagalsal­on niadto nakadugang sa kasakit nga antoson n sa sinilotan. Unya, sa naandam na ang tanan, ang krus gipapas-an ipapas-an na kang Hesus ug kinuyogan sa mga tawo nga nanagtamay nagtamay kaniya, ang Manunubos milakaw paingon ngadto dto sa Golgotha— ang Bukid sa Kalbaryo.

Sa dalan, gipanagtam­ay siya sa mga Hudeyo. Ang uban mingtuliso­k kaniya. Ang uban n nagtamihid kaniya. Unya, sa diha nga siya nahidugmo, inay tabangan siya niadtong mabug-at niyang gidala, iduot hinuon siya sa yuta ug g lapdosan sa latigo nga binuhat sa pulos tunok.

Ang lawas nga gikapoy, ilabi na a gayod kay sulod sa tibuok semana wala gayoy ayoy pahulay, gikan sa pag-ampo niya didto idto sa Tanaman sa Getsemaniy­a hangtod niining pagsilot kaniya, lugos na makadaog g niadtong gipapas-an kaniya. Salamat nga niadtong adtong katawhan nga nagbiaybia­y may usa a ka naluoy. Kadto siya mao si Simon sa Cyrene e nga miduol kaniya ug mitabang aron dili ili kaayo siya hibug-atan niadtong iyang gipas-an. as-an. Halayo ang dalan paingon ngadto sa Golgotha. Miagi siya sa Via Dolorosa (ang dalan alan sa kasakit). Dinhi, gibati siyag kauhaw. w. Apan bisan giunsa niyag pangayog tubig, wala siya hatagi.

Sa takulahaw nakaagi siya sa usa ka a balay diin nagpuyo ang usa ka babaye nga gihinganla­n og si Veronica. Ang babaye nga nagtan-aw sa iyang kahimtang makaluluoy, miyuhot pagkanaog gikan sa pultahan sa kosina, ug tinampian sa iyang saya ang usa ka baso nga tubig tubig, misugat sa Manunubos didto sa pikas nga likoanan sa dalan dalan. Ang Manunubos iyang gipainom, ug gipahiran ang singot niin niini sa panyo nga iyang dala. Mipauli siya sa ila, ug sa iyang katin katingala, didto sa iyang panyo, mitapot ang larawan ni Hesus.

Sa usa sa mga dalan nga iyang gilaktan, nakaagi siya sa mga babaye nga nagpun nagpundok, naghulat kaniya. Tungod lagi sa kamakalulu­oy niadtong iyang kahimtang, ang kababayen-an wala makaantos: nanghilak sila sa kaluoy u ug kahingawa. Apan kadtong ilang paghila paghilak hialinggat­an ni Hesus. Kini, sa pan panagway nga masayag, miatubang kanila ug namulong: “Oh, mga babaye! Ayaw n ninyog hilaki kining akong kahimta kahimtang. Maoy angay ninyong hilakan ang inyong u umaabot. Kay moabot da ang adlaw nga an ang inyong mga anak makaingon: maayo pag w wala kami mahimugso. Oh, maayo pang manga mangatumpa­g dayon ang kabukiran ug hitabonan ka kami sa dagkong bato!

Nagsingu Nagsingudt­o ug hilabihan ang kainit sa Adlaw, si Hesus mitungas sa bakilid sa Kalbaryo. D Didto, gihuboan siya sa iyang sapot ug gipahigda gipahigd sa krus aron ilansang siya niadto. Aron gayod pagpakaula­w kaniya, ang iyang krus gipahimuta­ng gipah sa taliwala sa duruha ka bantogang tulisan.

Gipadu Gipadupa si Hesus ug ang duruha ka kamot gila gilansang sa balabag niadtong

kahoy. Sa unang paghapak sa martilyo, mikurog ang kaunoran sa Manunubos. Gibati niya ang hilabihang kasakit, apan inay masilag, inay masuko sa gibuhat kaniya, si Hesus miyahat sa Kahitas-an ug sa tingog nga mapaubsano­n, mitawag: “Amahan ko, pasayloa sila kay wala sila manghibalo sa ilang gibuhat.”

Sa nagdupa na siya sa krus, ang katawhan nga nagsud-ong kaniya nanghugyaw­g pangatawa. Ang uban namulong: “Kon matuod ikaw nga makagagaho­m, kon tinuod nga ikaw anak ni Bathala, luwasa ang imong kaugalingo­n. Kanaog nianang krus!”

Usa niadtong tulisan nga gipadupa sa krus tupad kaniya, si Estas ang ngalan, miatubang kang Hesus ug namulong: “Kon matuod ikaw nga makagagaho­m, luwasa kami ug luwasa ang imong kaugalingo­n.”

Apan niadtong tanang pagbiaybia­y, si Hesus wala manumbalin­g. Hulagway ang lawas nga nagpanguro­g sa hilabihang kasakit sa mga samad sa kamot ug tiil, walay higayon nga itagad niadtong mga pulong nga mabiaybiay­on.

“Oh, tan-awa, dili ba lahi siyang tulisan? Dili ba kawatan siya kaayo? Tan-awa ang iyang krus, maoy labing taas ug gitaliwad-an siya nianang duruha ka kawatan!” matod sa mga tawo.

Unya, sa taliwala niining paggaugao, si Demas miatubang kang Hesus (Sumala sa ubang saysay, kini diay si Demas maoy nakaluwas kang Santa Maria ug San Jose niadtong panahon nga ang magtiayon midagan ug mikagiw paingon sa Ehipto aron paglikay nga dili hibaloan ni Herodes ang bata nga si Hesus). Si Demas nga nagtan-aw sa manunubos, namulong: “Oh,

Hesus, hinumdomi unya intawon ako kon adto ka na sa imong gingharian.”

Apan dihadiha, si Hesus mitubag: “Demas, dili lamang kay hinumdoman ko ikaw. Karon dayon, dad-on ko ikaw sa akong gingharian!”

Gikan sa iyang nahimutang­an niadtong krus, nalantaw niya ang daghan kaayong tawo nga naghulat sa iyang kamatayon. Gikan niadtong iyang nahimutang­an, nakita niya ang tanan— didto ang iyang mga apostoles. Ug unya dili halayo kaniya, iyang nakita si Maria, ang iyang inahan, si Maria Cleope, Maria Magdalena, ug Maria Salome. Luyo kang Sta. Maria, iya usab nga nakita si San Juan, usa sa pinangga niya sa iyang mga disipulo. Samtang nagasud-ong siya kanila, si Hesus mihinay pagtawag sa iyang inahan, “Babaye, mao na kana ang imong anak.” Ug milingi kang San Juan, si Hesus mipadayon: “Mao kana ang imong inahan!”

Si Sta. Maria wala makatingog. Ang inahan nga nagsud-ong sa iyang anak wala makasumpay. Inay motubag, miagaw hinuon ang iyang luha ug miduko siya tinabonan ang iyang nawong sa panyo nga maoy gisalod sa malubog nga tubig nga nangagas sa iyang mga mata. Hangtod si San Juan nahagbarog nga wala makatubag sa iyang magtutudlo. Wala gani siya makatando. Miduko siya nga kahilakon.

Misugod pagngitngi­t ang kalibotan. Ang Adlaw mitago. Sa langit natigom ang mabagang dag-om. Ug niadtong bukid sa Kalbaryo, sa makausa mihari ang kamingaw nga daw kamingaw sa lubnganan. Ang hangin lugos motandog sa mga dahon sa kahoy. Ug kon mahinayak man gani paghuyop, ang hinaganas sa kadahonan daw may pagmahay, daw bakho. Ang mga Hudeyo mingtan-aw niadtong manunubos nga naghinguta­s. Ilang gitan-aw ang pulong INRI. Hesus Nazareno, Hari sa mga Hudeyo!

“Nganong gisulat kana ni Pilato sa ingon? Makatuo ba kita nga kana siya maoy hari kanatong mga Hudeyo?” Nangutana ang uban sa sulod sa ilang hunahuna. Daghan ang wala mosugot nga kadtong mga pulonga isulat sa ulohan ni Kristo. Tungod niana, daghan gani ang mingsupak kang Pilato sa pagsugo niini nga ang INRI isulat sa ulohan ni Hesus. Apan si Pilato nagsugo nga ibutang kadtong mga pulonga, ug wala na motugot nga usbon pa.

Gitago ang kasiga sa Adlaw sa mabagang panganod. Dili maingon nga kadto maoy usa ka eklipse sanglit ang Adlaw makita man nga diha gayod sa udtohan. Mingitngit lamang ang kalibotan… mingitngit ang langit niadtong mga takna nga nagkahiduo­l na ang kamatayon sa anak ni Bathala.

Mihangad si Hesus sa kahitas-an, nianang hinangaran nga nagdala na sa kakutas sa gininhawa. Gikan nga mitan-aw sa langit, miduko siya ug inay sa panagway nga masilagon, mitamod sa mga nagsakit kaniya sa panagway nga natingban sa pasaylo ug hubo sa pagdumot. Gikan nga misud-ong sa kapariang Hudeyo

Dugay na kaayo kadtong mga tuiga. Ug niining panahon sa kuwaresma, ang kalibotan nga Kristohano­n magpalando­ng, maghinukto­k sa kamatayon niadtong manunubos. Ang balaang Kasulatan nagatug-an nga si Hesus nga tawo dili na mobalik aron pagtubos sa atong mga sala nga nahimo sulod ning panahon nga mausabon.

nga nagtamay kaniya, milantaw siya sa mga babaye ug sa mga bata nga masuso nga gipanagkug­os niini. Ug sa iyang panagway, daw nakaingon siya: “Alaot nga mga bata. Alaot kamo nga maoy makalukat sa silot nga ipahamtang kaninyo tungod sa gibuhat sa inyong mga ginikanan.”

Ug samtang naghulat siya sa kataposang mga takna sa iyang kinabuhi, samtang nagabitay siya niadtong dakong krus nga gipaduphan kaniya, milantaw siya sa kataposan sa siyudad sa Herusalem, ug sa iyang panumdoman mitungha kadtong mga pulong nga iyang gikahatag alang niadtong siyudad nga wala moila kaniya: “Ah, Herusalem! Moabot da ang adlaw nga ang imong mga lumulupyo dili na molungtad kanimo. Magkatibul­aag sila pagpuyo sa nagkalainl­aing dapit sa kalibotan. Bisag asa lamang unya magtapon-tapon pagpuyo. Mahadiin-diin sila aron paghikalim­ot sa ilang kasal-anan. Ah, Herusalem, moabot da ang higayon nga matumpag ang imong kabalayan ug walay haliging bato nga mahabilin aron makapanugi­d sa makalilisa­ng hitabo.”

Sa taliwala niadtong masulub-ong panagway sa kalibotan, si Hesus mihangad sa langit ug mitawag sa iyang amahan: “Eli, Eli, lama sabachtani? (Bathala ko, Bathala ko, nganong gibiyaan mo ako?)”

Niadtong mga pulonga, nagakatidl­om siya sa giladmon sa labihang pag-antos— pag-antos ug kasakit nga, bisan sa iyang pagka Diyos nga unta madaog sa iyang gahom, midulot sa iyang kaunoran ug nakapakuro­g sa tibuok niyang kalawasan.

Bisan kadtong mga pulonga gipamulong dungan sa panghupaw sa kamatayon, niadtong kangitngit diin ang pipila sa nanan-aw nag-anam na og pamauli, ang iyang mga pulong natago lamang sa kasaba sa sinagudsod sa mga tiil sa mga tawo nga mingsugod na pagbiya niadtong dapit nga iyang nahimutang­an. Ang uban nga nahiduol kaniya wala na gani kaayo makabati sa tanan nga iyang gipamulong, ug ang uban nga nakadungog niadto nangutana sa iyang tupad: “Nakadungog ka? Nagpanawag siya sa ngalan ni Elijah. Ginaingon nga kining pulonga sa mga Hudeyo nagpaila sa kalit nga pagkabalhi­n sa taras nga tampalasan ngadto sa kaluoy ug pagbasol. Ang kaudtohon gihingpit paghabol sa makalilisa­ng nga kangitngit. Uh, gikan sa kalangitan nga mangiob dili ba kaha motungha ang usa ka tawo nga maligutgot­on, moguba sa mga bukid ug motumpag sa kalibotan?”

Sa Templo, sa taliwala sa ginatawag og Lugar nga Sagrado (Holy Place) ug sa Sagrada sa Tanang Sagrada (Holy of Holies), may gibutang nga kurtina nga binuhat sa labing mahal nga panapton. Ang kurtina, gawas sa katahom sa iyang mga bulok, binurdahan sa bulawanong mga tanod nga nakapasamo­t sa kaanindot niini. Sa paghinapos sa kinabuhi sa manunubos, ang kurtina napikas gikan sa itaas ngadto sa ubos ug ang dapit nga gitago niadto… ang altar nga walay makaduol gawas sa mga pari sa Herusalem (ug gani, sa usa ka tuig, kausa da ang pari motan-aw niini), nakita sa katawhan. Kadto kuno maoy ilhanan nga gipakita sa langit nga ang tinuohan nga gisangyaw ni Kristo walay tinagoan alang sa katawhan.

Nanglupad ang takna sa kusog nga pagpanglup­ad. Ug sa ilang pagpanglab­ay nagakahidu­ol usab ang kamatayon niadtong manunubos. Dul-an sa unom ka takna, nagabitay siya sa krus, ug niadtong kataposang takna sa iyang kinabuhi, gibati siyag kauhaw— kauhaw sa kamatayon!

Mihangad siya sa langit, unya mihinay pagduko pagtanaw sa katawhan nga nagbantay kaniya. Sa tingog nga mahinay, si Hesus namulong: “Giuhaw ako!”

Dihay usa ka tawo nga nahiduol kaniya, mikuhag espongha, gitunlob sa suka ug apdo, ug kay taas man lagi ang krus, gibutang kadto sa usa ka kahoy nga hataas ug gitunol ngadto sa iyang baba. Bisan mangil-ad og lami kadtong gipainom kaniya, si Hesus midimdim ug nagpasalam­at. Unya…

Misamot og kangitngit ang kalibotan. Sa katawhan, nga, sa unahan naghari ang pagbiaybia­y, niadtong mga taknaa mihari ang kahilom. Sa kasingkasi­ng sa uban, natawo ang kaluoy ug kahingawa. Ang uban nanghimara­ot sa ilang isigka-Hudeyo nga nagsilot niadtong walay sala. Unya sa dayon nang hagtok sa ikatulo sa kahaponon, si Hesus mihangad sa langit ug sa tingog nga lugos madungog tungod sa iyang kaluya, mitawag: “Amahan ko, sa imong mga kamot itugyan ko ang akong kalag!”

Ug unya sa kataposan… kataposan niyang pulong, miyahat siya ug nianang tinan-awan sa tawo nga midawat na sa kamatayon, miingon: “Consumatum est! (Natapos na ang tanan!”

Dihadiha, mituay ang manunubos. Ug ang kalibotan nabuak sa makalilisa­ng nga lipak. Ang mga lubong nangaukab ug kaniya nanggula ang mga larawan sa mga balaan. Midahunog ang makalilisa­ng nga linog. Mihuros ang bagyo. Mingitngit ang kalibotan, ug…

Patay na si Hesus! Ang anak ni Bathala nga nagpakataw­o dinhi sa kalibotan aron paglukat sa atong mga sala, patay na!

Dugay na kaayo kadtong mga tuiga. Ug niining panahon sa kuwaresma, ang kalibotan nga Kristohano­n magpalando­ng, maghinukto­k sa kamatayon niadtong manunubos. Ang balaang Kasulatan nagatug-an nga si Hesus nga tawo dili na mobalik aron pagtubos sa atong mga sala nga nahimo sulod ning panahon nga mausabon. Hinuon, moabot kuno ang adlaw nga ang tibuok katawhan makig-atubang kang Hesus. Kanus-a kanang adlawa, walay nasayod. Apan si Hesus sa iyang mga pagtulun-an, namulong: “Tawo, pagbantay. Ang hukom moabot da kanimo. Maayo nga magbantay ikaw nga daan buwahan andam ikaw kanunay inig-abot na sa hukom.”

Inig-abot kuno nianang kataposang adlaw, ang kalibotan mongitngit. Ang langit mongiob. Sulod sa kapid-an ka adlaw, dili magpakita ang Adlaw. Unya, sa kalit lamang kuno, gikan sa upat ka suok sa kalibotan, mabati ang tingog sa kornita. Unya, ang katawhan mokurog. Diha niana, masayod na sila nga Adlaw na kana sa Panudya.

Unya gikan sa panganod manggula ang mga manulunda. Ug tinaliwad-an nila, moduol sa mga tawo si Hesus. Ang mga minatay namangon sa ilang lubong. Ug ang tanan— ang tanan gayod— mangatuban­g sa manunubos.

Unya, si Kristo, sa tingog nga mahait, namulong: “Pinig mga pinili, ug padaplin ang mga pinilian!”

Dihadiha, kadtong mga makasasala mopadaplin ug kadtong mga pinili magtipon sa usa ka dapit. Unya, sa mabahin na ang tanan, si Hesus moatubang sa mga makasasala ug mamulong: “Unsay inyong gibalos sa akong pagpakamat­ay didto sa kalibotan? Tan-awa kining mga samad sa akong kilid. Tan-awa kining mga ulat sa lansang sa akong mga tiil ug kamot. Kamo, kay wala mahigugma kanako, magapuyo nga layo kanako. Didto kamo sa kasakit nga hangtod sa hangtod…”

Alang sa mga pinili, si Hesus mamulong: “Bulahan kamo! Bisan giantos ninyo ang tanang pag-antos sa inyong kinabuhi, tag-iya kamo karon sa balos sa langit. Pakig-uban kamo kanako. Paduol kamo kanako. Managduyog kitang tanan sa pag-awit sa alawiton sa kalipay.”

Unya, hilak diri, hilak didto. Ang mga makasasala mamukpok sa ilang dughan, magbasol. Manghilak sila. Ug mangandoy nga mamalik kadtong unang mga panahon.

Ug sa taliwala niadtong mga minatay, si Hesus magsugo sa pag-ingon: “Higayon na sa panagbulag. Mga inahan, gaksa na ninyo ang inyong mga anak. Mga anak, panamilit na kamo sa inyong mga inahan. Mga igsoon, panamilit kamo sa inyong igsoon.”

Sa kataposan, ang mga amahan mogakos sa ilang mga anak, ang mga asawa mogakos sa ilang mga bana, ang mga anak mokapyot sa ilang mga inahan. Ug dayon, ang mga bulahan mopadulong sa gingharian ni Hesus samtang ang mga biniyaan magpabilin ug magdanguyn­goy paingon sa pinuy-anan nga lunlon kasakit.

Mao kana, tawo, niining panahon sa kuwaresma, palandonga ang imong Bathala nga nagpakamat­ay aron ang mga buling nga imong gihimo sa kalibotan kahugasan sa iyang dugo. (KATAPOSAN)

 ?? ??
 ?? ??
 ?? ??

Newspapers in Cebuano

Newspapers from Philippines