Junar Labrador, Nahimong Panaaran Na Ang Paggawas Sa “Martir Sa Golgota”
GIPADAYAG sa indie actor ug commercial model nga si Junar Labrador nga matan- aw ang passion play nga “Martir sa Golgota” karong Semana Santa, human nga wala gayod makahimo og pasundayag sa nakalabayng duha ka tuig tungod sa pandemic.
Ang “Martir sa Golgota” usa ka tinuig nga pasundayag nga gisugdan katloag tulo na ka tuig ang nakalabay sa premyadong aktor/ director/ politician nga si Lou Veloso. Kabahin kini sa kinabuhi ni Kristo ug ipasundayag kini matag panahon sa Kuwaresma nga maoy panahon sa pagpamalandong.
Wala pa mapiho ni Junar kon pila gayod ka pagpasundayag ang himoon nila karong tuiga.
Matod niya, “Ang initial info kasi sa akin is one show lang which is sa Plaza Hugo sa Sta. Ana sa Holy Wednesday, pero parang wino- work out nila na magka- show uli sa Tarlac at sa Greenfield City.”
Matod pa ni Junar, ang gihatag kaniyang papel karong
tuiga mao ang karakter ni Pontius Pilate.
Tuig 2016 sa dihang gidapit siya ni Direk Lou nga mosalmot sa ilang grupo ug ang iyang unang papel niini mao ang karakter ni Annas nga usa sa mga saserdote.
Gipadayag pa ni Junar nga ingon sa nahimong panaaran o tradisyon na kaniya kada abot sa Semana Santa nga mosalmot sa maong pasundayag.
Maong sa dihang wala sila makapasundayag niining miaging duha ka tuig tungod sa pandemic, dili tiaw ang iyang kahinugon.
“Na- miss ko ang stage acting, iyong mga kasama ko sa entablado... lahat ng ginagawa naming preparasyon para sa yearly staging ng Martir Sa Golgota, na- miss ko ‘ yun. Nanghinayang din, dahil nasanay na ako na every year ay ginagawa ko itong Martir Sa Golgota.”
Karong pandemic, nahimong limitado ang mga showbiz project niya sama sa mga guesting sa teleserye tungod kay lisod alang niya ang schedules sa teleserye tungod sa nausong lock- in taping sanglit aduna man siyay regular work isip project manager sa Suntrust.
Although nakabawi man sab siya sa paggama og commercials tungod kay kasagaran weekends lang ang shoot niini ug usa lang ka adlaw.
“Last 2020 ay nakagawa ako kahit isa, tapos 2021 mayroon akong apat na ads, like brand ng cellphone, alak, ice cream, at skin care product,” dugang niyang pamahayag.
Aduna usay mogawas nga documentary si Junar labot sa 500 years of Christianity in the Philippines. Ang naasoyng documentary nagagikan sa Radio Veritas Asia ug magpahigayon kini og premiere night kon medyo luwas na ang sitwasyon ug posibleng matan- aw kuno kini sa mga simbahang Katoliko.
Matod pa ni Junar nga professionally usa ka arkitekto, adunay mga gi- line up nga mga indie film nga iyang galingon kon moluag na gyod ang sitwasyon karon tungod niining nasinating pandemic.
“Nami- miss ko na ang pag- arte sa pelikula at sa TV, passion ko kasi talaga ‘ yan, kaya sana lang ay magbalik na ang dating nagagawa natin sa pelikula at TV,” matod pa ni Junar. —
NAKUGANG si Nanay. Mitagbo siya. Iyang nakita nga ming-aslay ang mga kahoyng igsusugnod nga— sa kalit— gipusdak ni Tatay, inubanan sa usa ka tingog nga midahunog sa tumang kapungot. Lagi, si Nanay nakugang; ako mikurog inuyog sa hilabihang kahadlok kang Tatay. Si Tatay talagsa da uyamot nga masuko, apan kon mao na ganiy mosilaob, malisod nang palongon bisan pa sa kabugnaw ug katam-is sa mga tambag ni Nanay.
Mibakod si Nanay. Mibiya sa gilubo niyang mais nga buging ug midukagdukag ngadto sa among pantaw.
“Daw leyon ka na man sab, Teroy. Unsay nahitabo kanimo?” Misukot si Nanay inampingan ang mga pulong nga dili hibug-atan bisan sa usa ka diyotayng pusdak.
“Ang lubi sa utlanan— gibalhin. Gilapas na upod. Banyaga! Kawatan!” Nagpangusmo si Tatay.
Kasikbit ni Tatay si Ingko Benito. Sa buhi pa ang ilang isigkaginikanan, nahusay na ang pag-utlan: gikan sa punoang bangkal tadlas sa tagaytay, molugsong ug manubay sa gamayng sapa, unya mosaka sa bakilid tumong sa usa ka punoang lubi (kini tinanom sa akong amahan, ug karon lagi gibalhin) ug dayon mipatighulog sangkad gayod sa tiilan sa bungtod nga karon gitarokan sa among balayng kawayan ug kugon.
Apan kini si Ingko Benito gibantog sa tibuok Lubo sa pagka lapasan. Mabentahaon sa iyang mga kasikbit. Ang luna lang ni Mano Pio duol sa atabay nagkahilis lang sa tininggib-tinggib niya mao nga gibaligya na lang upod sa pobre kang Ingko Benito. Ang yuta niining tigulanga daw kamoteng bagon— nagakaylap matag adlaw.
“Ang lubing lindero, hain na man karon itanom?” mabalak-ong sukot ni Nanay.
“Mga kaluhaan ka dupa sakop sa atong yuta. Anaa gayod itanom sa atong kamotehan. Walay ulaw!” Mipusot ang dagkong mga balikas sa iyang baba.
Misaka si Tatay. Milanit sa sundang nga gisuksok sa bungbong. Namulong: “Kon dili mo iuli, Benito, ang utlanan sa dapit nga matuod, itanom ko kining sundang sa imong kilid.” Mibathay ang dagkong mga ugat sa kunotong agtang ni Tatay.
Mitingkag ang dalunggan ni Nanay. Nangilugkilog ang iyang kaunoran. Naputi ang iyang mga ngabil.
“Husayon ta lang gihapon sa minaayo, Teroy. Ipahusay ta lang gihapon sa mayor,” gikan kang Nanay.
Sa gamay pa ako, nahusgado sila— si Tatay ug si Ingko Benito. Utlanan gihapon ang gikabangian. Mitungas man gani ang huwes ug ang mayor. Nahusay kadto, ug wala igsapayan ni Tatay ang duha ka linamingang sunoy nga gilat-an, ug ang hiniktan ni Tatay nga balulang nga gidala sa mayor.
“Ikaw, Miguel,” miatubang si Tatay kanako, “kinahanglan nga mounong ka kanako. Dagko na ang kabukogan mo. Labanan mo sa iyang kinabuhi ang kabilin. Bugtong ikaw, busa, ikaw da unyay magpulos niini.” Mikulihad si Tatay nga nagbaid sa iyang sundang.
Wala ako mahagtingog. Milayas kanako ang tanang umoy sa pagsulti. Tinuod nga ang kabilin balaan ug mahal: hinungdan nga pakamatyan kon pasipad-an sa lain. Apan…
MITUTOK ako sa atbang bungtod. Sa alimpulo niini nagbuntaog sa dakong pagpagarbo ang balay ni Ingko Benito. Ug…
GAGMAY pa kami. Si Ramona, ang bugtong anak ni Ingko Benito, maoy akong kadula. Sukad pa gayod kaniadto, si Tatay dakong supak nga manumbalay ako sa ila kang Ingko Benito.
“Miguel,” moingon si Tatay, “dili ko gusto nga makigdula ka nianang anak sa lapasan og yuta. Timan-i, Iti.”
Apan kadtong tanang hudlat kun mga pahimangno wala ko panumbalinga. Nagpadayon ako pagpakigdula kang Ramona. Magsalo kami pagpangaon kanang hiabtan ako sa tingkaon sa ila.
“WALA ka man maggimok, Miguel? Nahadlok ka?” Mabiaybiayong namulong si Tatay.
“Dili ako talawan, Tay. Maulaw ako— sa akong pagka lalaki— nga tulisokon ug nganlag talawan,” matod ko.
“Oo, maisog ikaw sama kanako. Imoha kining bangkaw.” Mitunol si Tatay sa hinagiban, tinutok ang mga matang nagpangidlap sa usa ka laraw nga kaugalingon lamang niadtong mga kalag nga naupsan sa pailob, wala nay kadangpan gawas sa pagsukol.
Mihawid si Nanay sa mga bukton ni Tatay. “Isakob kanang sundang, Teroy.” Mihilak si Nanay.
“Miguel… Miguel… imoha kini.” Ug gitunol ni Tatay ang bangkaw kanako. Ako kining gitutokan, ug sa nagpangidlap niining suwab akong nakita si Ramona. Niadtong tungora, diha ako sa kinasang-an sa dalan: dalan sa gugma ug dalan sa kasilag ug pagdumot.
Usa kadto ka Bulanong gabii…
“Ramona, imoha king kalag—imoha king tanan. Unongan ko ikaw ug kamatayon day utlanan sa akong paghigugma kanimo.” Miaginod ang mga luha sa kalipay sa iyang mga aping.
“Tinuod, Miguel?”
“Oo… labaw pa katinuod nga adunay langit.”
Apan karon… haing dalana ang akong subayon? “Ginoo ko, lamdagi ako.”
Karong adlawa maoy gisaad ko kang Ramona nga mopadangat sa iyang mga ginikanan. Ihalad ko sa ilang atubangan ang usa ka kasingkasing nga nag-uylap sa balaanong pagbati. Apan, tuis sa palad…
“Kining bangkaw… si Tatay… ang iyang sundang. Si Ingko Benito among patyon tungod sa utlanan…”
Lagi, gisaaran ko si Ramona nga kon mahalin ang among tabako, mopadangat ako uban sa akong mga ginikanan. “Ikaw ang magbuot,” matod niya sa dihang gisukna ko siya bahin sa among kaminyoon.
“Ayaw ako pakit-ag luha, Ilay. Makapatalaw kana,” matod ni Tatay nga naminti.
Miatubang si Tatay kanako. “Miguel, sige na. Ayaw pag-ukun-ukon. Usaha ang imong hunahuna pagsukol sa mga tawong tikasan.” Iya akong gitutokan.
“Apan… Tay, ako imong anak. Dili malalis, liwat ako kanimo. Dili mahimo nga bulingan ko sa dugo ang akong kamot,” matod nako.
Milumpayat si Tatay. “Talawan!” Misinghag siya.
“Tay, dili lagi ako talawan. Gani, gipangahasan ko ang pagbalhin sa linderong lubi, bisan nagtuo ako nga imnon mo ang dugo sa tawong mopasipala,” matod nako. “Tay,” mipadayon ako, “gisugo ako ni Ramona nga ibalhin ang utlanan sumala sa gitudlo sa iyang amahan. Akong gituman, Tay, kay si Ramona akong gihigugma. Tingali makaingon ka, buang ako nga misugot. Apan sanglit bugtong akong manununod sa inyong kabilin, ingon man upod siya bugtong manununod sa ilang kabilin, ang maong utlanan dili makahatag kagubot kanamo. Sa amo unyang panagtiayon matibuok ang duha ka luna nga walay nay linderong lubi sa utlanan.
“Sa hingpit akong gituohan nga, gimahal mo ang yuta sunod sa imong Bathala; apan tugbang upod niini, imoha akong anak— dugo sa imong dugo, bugtong bunga sa imong gugma. Busa…
“Nagkasabot kami nga mopadangat ako sa iyang mga ginikanan, ug imatuod ko kanila nga ang akong pagbati tiunay ug balaanon. Gipasalig ko si Ramona nga dad-on ko kamong duha si Nanay— mga buhing saksi sa usa ka pagbating dalisay. Ikaw, Tay, miagi upod sa paghigugma. Daghan kag hinigugma sa batan-on pa ikaw. Kon ikaw pay nahimutang sa akong dapit karon makatugot ba kayha ikaw nga ang babayeng imong gihigugma ilohon sa mga ginikanan? Dili… dili gayod, Tay! Kay ang gihigugma sa imong gihigugma, imo upod nga higugmaon. Busa, Tay… pasayloa ako nga…”
Ug gilabay ko ang bangkaw, ug—sa hinay gisakob ni Tatay ang iyang sundang.
“Ilay, isuksok kiring sakoban sa bungbong.”
GILABAY ko ang akong panan-aw ngadto sa alimpulo sa bungtod diin nagabuntaog ang balay ni Ingko Benito. “Miguel, pahibaloa ang imong mga uyoan. Si Kompare Islaw nga amahan mo sa bunyag lahosa gayod. Ako lay adto kang Kabesa Inggoy. Siya maoy atong dakong tawo sa pamalaye.”
Nagbulag kami si Tatay og panglakaw. Sulod sa akong kaugalingon akong gisumaysumay ang mga panaad ni Ramona: “Sugton ko ikaw kon balhinon mo ang utlanan.”
Mipahiyom ako. Madaogon. (KATAPOSAN)
Nahimong gubin sa panagsikbit sa ilang lunang gitikad ang pagka lapasan ni Ingko Benito. Ug unya...