Mga Awit Nga Binisaya Sa New Zealand

SA wala pa ako molangyaw sa New Zealand, usa sa akong kalingawan mao ang pagka disc jockey sa radyo. Gikan sa 1975 hangtod sa pagbiya nako sa Pilipinas sa 2005, nakasibya ko sa ubay-ubay nga mga estasyonan sama sa dyLA-FM, dyRCAM, RJ-FM The Soul of Cebu, NU 107 Rock of Cebu ug y101. Ang akong ngalan nga gigamit mao “Free Mel”. Usa sa akong tinguha niadto pa mao ang pagpalambo sa modernong mga awit nga sinulat sa mga Bisaya nga mga musikero.

Sa una, ang naila nga mga musikerong Bisaya mao sila si

Pilita, Dulce, Yoyoy Villame og Max Surban. Kon mangutana ka og unsay sikat nga Binisaya nga awit, ang tubag: “Matod Nila”, “Usahay”, “Magellan” ug “Gihidlaw na Intawon Ako”.

Si kanhi Gobernador Eduardo Gullas nagpasiugda sa Cebu Popular Music Festival sa dekada 80 nga nagpadayon pa hangtod karon. Si Vina Morales napaila-ila sa maong bangga. Apan wala may mga estasyonan sa radyo nga nagpatokar sa Cebu Pop. Nihit sab ang maayong moderno mga awit niadto kay pangitaon ang mga recording studio. Apan duna gyoy naningkamot sama nila ni Manny Lapingcao (“Estudyante o Estambay”), Paul Melendez (“Make Believe”) og Eva de los Santos (“My Everything”).

Sa dekada 90, si Johnny Kawa sa y101 milusad sa New Cebu Music diin ang mga awit sa lokal nga mga musikero gipatokar sa iyang estasyonan. Ang misikat sa Sugbo sila si Etu, 40-The Band, BTU, The Abyss ug uban pa. Gisundan kini nila ni Ka Pedro sa 99.5RT og ni Victor Toledo sa NU 107. Didto ako napadpad sa NU 107 aron pagdumala sa “In the Raw” nga tulumanon diin napatokar nako ang mga sonata sa Urbandub, Sheila & The Insects ug Franco sa wala pa sila mailado sa Manila.

Sa kataposang tuig una ko mi-migrate sa New Zealand, ako ang nagdumala sa Cebu Music nga tulumanon sa y101, diin napatokar nako ang mga awit sa Jr Kilat, Missing Filemon og Cueshe. Wa ko magdahom nga sa pagbiya nako nabuhi ang Bisrock.

Unya namugna ang Vispop niadtong 2012 nga karon popular kaayo sa Kabisay-an ug Mindanao. Ang mga ilado kaayo nga mga kanta naglakip sa “Hahaha Hasula”, “Pero Atik Ra” og “Balay ni Mayang”.

Sa 2017, gimugna ko ang Cebu Siloy Music Awards aron ilhon ang labing nindot nga mga awit ug bangiitan nga mga musikero sama nila ni Jacky Chang, Jerika Teodorico, Missing Filemon, Oh! Caraga, Juan Paasa ug Ferdinand Aragon.

Mao nga sa dihang nahibaw-an nako nga ang Free FM-89.0 nga estasyonan sa Hamilton City, New Zealand naghatag og higayon sa mga ethnic community nga mosibya nga libre sa ilang estasyon, ako nangahas sa pagsumiter og proposal sa tulumanon nga “B Orig” (o Bisaya Original). Kini mosibya og mga awit nga gimugna sa mga Bisaya nga musikero sa Kabisay-an og Mindanao. Ang program director nga Mike Williams, miaprobar sa proposal ug sugod niadtong Hunyo 6, 2022 ang usa ka oras nga tulamonon gisugdan nako uban ni Benmark Mercado, ang mananaog sa MinPop 2022 nga karon nagpuyo sa Hamilton City.

Pipila na sa episode ang among nahimo ug kapin na sa usa ka gatos ka awit ang among napatokar. Suwerte sab kay daghan na man kaayo ang mga awit nga hinimo sa mga Bisaya— mga awit sa Vispop, Minpop, 22 Tango, Musikanimo Music Festival ug uban pa. Ang nakanindot kay ang sibya dili lang madungog sa Hamilton kondili sa tibuok New Zealand ug sa kalibotan. Tungod sa teknolohiya, ma-stream kini sa lainlain nga social media platform sama sa Apple podcast og sa www.freefm.org.nz.

Kami diri sa B Orig padayon sa pagsuporta sa mga awit nga ginama sa mga Bisaya nga musikero sa tumong nga kini maila sa tibuok kalibotan. —

Pipila na sa episode ang among nahimo ug kapin na sa usa ka gatos ka awit ang among napatokar. Suwerte sab kay daghan na man kaayo ang mga awit nga hinimo sa mga Bisaya— mga awit sa Vispop, Minpop, 22 Tango, Musikanimo Music Festival ug uban pa.