Ayaw Lagi Panghunaw!

NAHIMUOT ko sa post ni John Gaisano sa iyang blog diin gipakita niya ang usa ka video nga nagpakita sa preparasyon kuno sa tulo ka army alang sa gera— ang army sa China, Korea, ug ang army sa Pilipinas. Siyempre, ang army sa China nagkata, matag usa nag-ehersisyo nga ingog nagkarate sa hangin, paligon sa lawas ug pag-andam sa hunahuna nga makapilde sa kaaway. Ang army sa Korea nag-mock combat, nagparespares sa pagpraktis og dinunggabay, dinumogay, bun-ogay sa kontra. Ang army sa Pilipinas tua nag-nag-ehersisyo pod, pero nag-zumba! Diha gyoy usa nga nagsayaw anang pangtiktok, puwerteng seksiha ingog naay kadumog sa kama. Ha-ha-ha. Samoka! Hinuon, asa pod kahay mas sakto ana? Mag-ehersiyo nga mangandam og patay sa kontra, o mag-ehersisyong dunay musika, gahunahunag romansa? Kinahanglan pa ba gyod tuod tang magpinatyanay karon?

Hinuon, nagyagaw pa gihapon ta unsa gyoy maayong buhaton. Mao niy gitawag sa Tagagog og “kanyakanyang diskarte”. Tua, gagera ang Ukraine ug ang

Russia, gasinikohay ang Taiwan ug China, gadinombolay pa gihapon og prinsipyo ang mga Republicans ug mga Democrats sa Amerika, samtang diris Pilipinas, gasinimagay ang nanan-aw og sining “Katips” ug “Maid in Malacañang” (MIM). Ha-ha-ha. Pilde ang “Katips” hinuon. Gidumog ang MIM bisan pa man gihatagan kuno kini og kinamenosang grado sa tanang sine sa usa ka international nga tigsukod sa kalidad sa mga sine. Ambot sab giunsag sukod, apan mao nay balita. Nah, kitang taga

“Katips” ayaw na mog kasuko. Mao ni ang panahon nga bisan bukal na inyong dugo, pahiyom. Basin mao ni ang panahon nga gilapdosan tas Ginoo. Matod pa sa akong higala, nindot nang makabati tag lapdos bisan wala tay gihimo nga daotan kay matod pa kuno sa iyang Bibliya (Hebrews 12:5-6), ang Ginoo modisiplina dili tungod aron masakitan ta apan aron kanunay tang duol Kaniya. Ang karnero man god kunong gakiang, kanunay sapupohon sa iyang magbalantay. He-he-he.

Duha ra lagi kuno ang panan-aw sa tawo sa iyang kaugalingon. Una, nga ingon ra siyag abog, dali ra paphaon o, ikaduha, produkto siya sa binilyong tipaka sa panahon maong angayng saulogon ug himayaon. Kon ingon ra tag abog, makit-an pa ba god tas Ginoo? Kon bulawanon tang produkto sa dagan sa katuigan, sa ato pa, gihatagan tag importansiya sa Ginoo ug imposibleng iyang pasagdan. Kana nga hunahuna gaingon gyod nga angay tuod saulogon ang kinabuhi, unsa man kini nga kinabuhi. Asa kaha dinhi ang panan-aw ni Presidente Putin sa Russia sa iyang kaugalingon ngano nga gusto niyang irokon si Presidente Zelensky sa Ukraine, ug ang Ukraine mismo? Kuyaw, ba? Ha-ha-ha.

Karon kon mag-aninaw kas dagan sa kinabuhi, makapangutana baya sab ta kon nganong gipaboran sab na Ginoo si Presidente Putin nga daghan ang naamong unsa man ang tan-aw niya sa iyang kinabuhi. Tinuod ba kaha nga nahitabo kini kay nagpasagad ang kadaghanan ug ang uban nanghunaw, sama sa pagpanghunaw ni Pilato aron ingnong

wala siyay labot sa husgar sa katawhan kang Kristo dihang gipahukman kini kaniya batok kang Barabas? Paita bitaw hunahunaon nga uso na man diay ning hinunaway kaniadto pa aron ingnong maayo ug tarong ba? Kon sa panahon pa nis martial law, kon tinuod wala magmando si kanhi Presidente Marcos nga ibutang sa iyang banko ang kuwarta sa gobyerno o kaha wala sab siya magmando nga prisohon si Ninoy Aquino samtang gitaral siya sa hukmanang militar, nanghunaw lugar siya dihang nangawkaw iyang mga tawo o dihang gidaog-daog sa mga nagpreso si Ninoy? Importante kini kay gawas nga ingon sa wala tuoy klarong kahinguhaan ang pamilyang Marcos apan adunahan kaayo sila. Sa unsang hitaboa nga mahitabo kana? Importante sab nga mahibaw-an ngano tong gibutang pag isolation chamber si Ninoy Aquino nga dili man to bayolente nga tawo. Kay nahitabo man, naa gyoy naghimo ba? Kinsay naghimo ug kinsay opisyal nga nanghunaw lang? Pero wa man gani tay sud-an, maghunahuna pa tag kinsay daotan nila? Hunawits ta. He-he-he.

Karon, makatuo na ko sa kaimportante sa pilosopikanhong panahom. Kaniadtong bag-o pa kong naningkamot nga makasabot sa dagan sa kalibotan, magkunot akong agtang adtong gitudlo sa amo nga rason ngano ang tawo angayng manginlabot sa pangrason sa katilingban ug maningkamot nga matul-id ang bisan gamay nga hiwi sa dagan sa maong panabot. The personal is political kuno, matod pas among maestra, and the political is personal. Bisan personal na kaayo kanato, sama sa atong kinabuhi, sanggab man gyod gihapon diay sa politikanhong mga katuyoan ba? Klaro kana sa gakahitabo sa Russia ug Ukraine. Matod pa ni Putin, ang iya ra gyong katuyoan nganong giatake niya ang Ukraine kay nahadlok siya

Angay gyod untang tubayan ang nindot nga mga hunahuna aron modaghan ang lawom og mga panabot ug lig-on og baroganan nga mga tawo diri sa atong nasod. Sa dagan sa kalibotan karon, pila ray motubay?

nga maguba ang seguridad sa Russia kay ang Ukraine nga ilang silingan ug kanhiay sakop nga nasod ubos sa United Societ Socialist Republic (USSR) magpamembro na kuno sa North Atlantic Treaty Organization (NATO), mga nasod nga naghugpong kauban ang Amerika, aron magkatinabangay kon dunay gera. Nah, naunhan ang Ukraine sa Russia, uy. Wala pa maimbitar ang presidente sa Ukraine sa NATO, tua gipabuthan na ni Presidente Putin ang Ukraine.

Ang nakademalas kay karon morag nahulog na kana og ilad, kana nga mga rason ni Presidente Putin. Dato diay ang Ukraine ug ang iyang mga tawo kugihan maong gustong sakopon og balik sa Russia ang Ukraine, gawas pa nga gustong magpabelib si Putin nga maayo ang iyang liderato kay makadato usab sa Russia. The personal is political, the political is personal. Manginlabot, magpakabana, dili manghunaw. Bisan layo ra ta, pananglit, apektado ta niini nga politika sa Russia kay mahal na kaayo ang gasolina nga nagpamahal sab sa pletehan, sa presyo sa mga palaliton, ug sa gasto sa pagtungha sa mga bata. Mao nang sakto nga unahon tingali natog lig-on ang personal aron kasarang tas political ba? Nah, unsaon nga wala na man gani tay asukar ug nanera na ang mga planta nga nagkinahanglan og asukar aron pugson na sab atong gobyerno nga moangkat og asukar sa laing nasod. Ug diha na koy nadunggang di ta maglabot-labot ana nga isyu kay politika na kana. Hay, unsa sab kahay katuyoan sa Ginoo nga mosugot man siyang ilaron ang kadaghanan sa iyang mga karnero ba? He-he-he.

Nah, morag ingon sab ana ang kahimtang sa Taiwan. Matod pang John Gaisano sa iyang blog, posible sab nga lahi ang katuyoan sa China sa iyang pagpangisog karon nianang ilang pag-angkon sa Taiwan. Dili lang diay tungod kay ipakigbisog ni Xi Jinping nga usa ray China ang rason apan duna pay posibleng laing motibo. Sa una, akong pagtuo garbo ra ang nag-aghat sa China sa pagbarog anang ilang pagtuo nga walay laing China gawas sa People’s Republic of China (PRC), ug maong dili puyde nga ilhon nga laing China ang Taiwan nga opisyal nga ginganlag Republic of China (ROC). Sa ila man gong kasaysayan, natawo ang Taiwan dihang didto midagan si Chiang Kai-shek, nga kontra sa mga komunista sa China niadtong panahon pa sab ni Mao Zedong. Sa ato pa kon makuha sa China og balik ang Taiwan kompleto ang kapildehan sa mga Insek nga dili gustog komunistang gobyerno. Makasabot sab tas mga taga Taiwan nganong dili sila magpasakop sa China, kay ang Hongkong bitaw nga nabalik sa China kaniadto pang 1997, ingog gakisikisi pa man hangtod karon ubos sa mga pamalakad sa komunistang gobyerno sa China. Unsaon diay tuod kon mahulog sa komunistang pagpanggobyero ang Taiwan?

Kining gubota usa sa politikanhong katuyoan ni Presidente Xi Jinping. Kaniadtong 2013, midaog si Xi Jinping isip presidente sa China (PRC) ubos sa pangandoy nga mabalik ang karaang mahimayaong dungog sa usa ka nasod nga China. Nah, supak ang Taiwan (ROC) kay demokrasya gyod ila. Diri nagsugod ang ilang protestang ginganlag Sunflower Movement. Dilawan lugar ang mga tawo sa Taiwan. He-he-he.

Karon morag maklaro nga ingog parehas og dagan sa utok sila si Putin ug Xi Jinping. Si John Gaisano nagbutang og usa ka video sa iyang blog nga nakapahatag og kahayag sa akong panghunahuna nga naglibog kon ngano makigera gyod ang China aron masakop ang

Taiwan og balik, labi na human bisitahi ang Taiwan sa mga Amerikano nga gipangunahan ni Nancy Pelosi, usa ka gamhanang politikong Democrat sa America, kaanib ni Joe Biden, ilang presidente. Matod sa maong

video, gamay-gamay lang ang Taiwan apan naa dinha ang labing gamhanang kompaniya sa kalibotan— ang Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) nga maoy tighimo sa mga microchips nga maoy gapadagan sa mga laptop, cellphone, ug unsa pa dihang gadget bisan unsa pay ngalan, Apple, Samsung, Huawei, bisan pa TESLA, ug mga computer nga gigamit sa balay, ug nagpadagan karon sa bisan unsang mga gadget, gikan sa doorbell ug security panel, hangtod sa air conditioner, hangtod mga ayroplano ug mga airport. Sa ato pa, naa sa Taiwan ang tinuod nga gahom sa kalibotan.

Unsang negosyoha tuod karon ang makadagan kon wala ang microchips? Ang TSMC kuno, matod pas video ni John Gaisano, maoy gahimo sa 98 porsento sa mga microchips nga gigamit karon sa kalibotan. Bahalag ipad pas Apple ang atong gadget kinta unya markadong Made in America, ang sulod ana nga microchip Made in Taiwan. Pastilan kon maanaa sa kamot ni Xi Jinping tuod ang TSMC, no? Di nako mahulagway ang dagan sa kalibotan. Mao tingaling gidali-dali og pirma ni Joe Biden ang balaod nga maghimo og semiconductor na sab ang America. Lisod kon pabuthan lag kalit ang TSMC, no? Hinuon, ang target ni Xi Jinping nga ma-China ang Taiwan kay sa tuig 2049. Layo pa hinuon, 27 pa ka tuig gikan karon, gawas kon gerahon lagi sa China ang Taiwan. Kon mahitabo na, maayo lag di mapiksan og bala ang Luzon, no? Ganahan ra ba gyod ang China anang isla sa Luzon. Daghan pod hinuon madawdaw dihang dapita, lakip na balas nga puydeng kakuhaan og silicon nga maoy himoong microchips. Aw, hinuon, bisan ang America nagpakita na og interes sa Taiwan ilabi na karon nga napirmahan na lagi ni Joe Biden ang ilang balaod nga ginganlag Creating Helpful Incentives to Produce Semiconductors for America Act (CHIPS Act) diin gigahinan ni Presidente Biden og binilyon nga pundo ang paghimo niining mga microchips nga nakapaengganyo usab sa sa TSMC pagtukod sa America og susamang pabrika nila sa Taiwan. Hala, no? Kon si Ninoy kaha atong napresidente o si Raul Roco, o si Jesse Robredo, makahunahuna sab kaha silang gahinan og pila ka bilyon sa giingong trilyon-trilyon nato nga budget ang paghimo og

semiconductor?

Angay gyod untang tubayan ang nindot nga mga hunahuna aron modaghan ang lawom og mga panabot ug lig-on og baroganan nga mga tawo diri sa atong nasod. Sa dagan sa kalibotan karon, pila ray motubay? Ang kamatayon ni Ninoy Aquino nahimo nang misteryo nga wala nay nakasabot kinsay naghimo, paghimo pa kahag microchips masabtan? Ha-ha-ha. Parehas anang budget nga gipangayo karon sa Opisina sa Presidente sa Pilipinas (OPP) nga 9 bilyon pesos apan ang katunga niana gibutang nga “confidential ug

intelligence funds” kuno, matod pa sa balita sa GMA. Naay motuki ana? Sa ato pa, katunga sa gihunahunang problema sa OPP kay mga “rebelde” lang gihapon? Ayay.

Ang akong nakataw-an kay nganong nayagaw man tag ingon ani karon ba nga sa pagsugod aning tanang personal ug politikanhong mga katuyoan, mga inosente man unta kaayo ta ba? Tan-awa gani ang mga hulagway nilang Ninoy ug Cory Aquino atol sa ilang kasal niadtong ika-11 sa Oktubre 1954 ug hulagway sab ni Ferdinand ug Imelda Marcos atol sa ilang kasal kaniadtong ika-1 sa Mayo 1954. Cute sila, sa tinuod lang apan di sab ta katuo nga sa ingon niana kahinlo nga nawong nila, mga daotan diay sila, no? Mabutang nato nga mga malaposon sila nga mga tawo apan ang pangutana diha kay kon ang ila bang kalamposan tungod kay kabubut-on sa Ginoo ilang gituman o tungod kay wala ta mituman sa kabubut-on sa Ginoo ug nanghunaw ta kay wala tay labot nila? Ing-ana lang.—