Hain Goy Gugma Aning Pasko?

NAKAKATAWA kong naminaw sa duha ka babayeng naghinabi sa rela. Matod sa usa, naglagot siya sa iyang amo kay walay Pasko gyod sa ilang opisina. Inat akong kilay. Sa iyang gisul-ob nga sinina, maklarong empleyada siya sa usa ka inilang kan-anan sa among dapit. Matod sa usa, bibo kuno sila sa ilang opisina kay nanghatag og Pinaskohan si Meyor. Morag sa tan-aw pod nako, ingon sa mga buhatan ras gobyerno ang bibo karong panahona.

Aw, kon wala pa ko nanera sa akong tindahan niadtong 2020, taliwala sa pandemic, usa sab tingali kos di gyod kapanghatag og Pinaskohan sa akong mga empleyado karon. Hinuon dugay na man gyod kong supak aning atong hudyaka sa Pasko. Wa pod kaha ni naulaw ang mga tawo nga patuyang sa hudyaka sa pagsaulog sa Pasko kuno nga ang ilang gihudyakaan puwerteng simpola, sa pasongan ras baka ug karnero natawo. Ambot lang kon nakapanihapon ba kaha tong iyang ginikanan adtong panahona. Basin, gipahigop ni San Jose og init nga sabaw si Maria. Apan si San Jose, diha kahay gikaon?

Babaye 1: Nindota ninyo ba, lingaw ang Pasko.

Babaye 2: Dah, hasol. Putos tag regalong balig dos sentos apan akong nadawat, sininang ukay-ukay, di pa gyod igo. Babaye 1: Asa man ron? Ipinaskohan sa ako.

Babaye 2: Dah, gibilin nako didtos among gipartehan, uy! Maynang kahibalo sila nga wa ko nalipay. Palumaluma og putos og regalo unya ukay-ukay man diay. Pungota nako, uy!

Babaye 1: Ahh, maayo na lang ka kay naa kay nadawat, naa pa gyoy bunos. Kami wala.

Babaye 2: Haay, kanang bunos, hurot na na bisan wala pa nadawat. Ana nang mga trabahante sa gobyerno.

Wala na motubay ang iyang kaestorya. Paminaw nako, nakahinuktok to sa iyang kahimtang kay ang iyang kaestorya nagpaturagas intawon sa iyang gibati, wala hunahunaa kon unsay gibati sa iyang kaestorya nga wala pay lingaw sa ilang opisina kay walay party, wala pa gyoy bunos. O gituyo ba kaha tos babayeng trabahante sa gobyerno kay aron ingnon sa iyang kaestorya nga bisan sa iyang mga nadawat dili gihapon siya malipayon?

Usahay baya gyod dili nato tuyoon nga ato rang kaugalingon atong hunahunaon apan usahay gahi lang gyod tag balatian nga di gyod ta kahibalong mobati sa uban. Pagingon unta tong asa man ron, ipinaskohan sa ako, angay iyang tubag adto, hala, bitaw no, wa sab ko kahunahuna kay nasayangan kos akong dos sentos, duha man unta to ka ukayukay na. Ha-ha-ha.

Paita gyod bitaw ining atong inestoryahan usahay. Naa tay kaestorya apan ingon sa atong utok, walay kaestorya.

Labi nag naglagot ta, no? Niadto laging usa ka adlaw, nanawag akong higala og nangutana nako unsay maayong buhaton nga gitraydor siya sa pag-umangkon sa iyang bana. Gipanghulman iyang mga gamit sa kosina kay nag-christmas party unya wala gani siya imbitaha, bisan gipahibawo na man lang. Puwerte niyang sukoa.

Akong Higala: Puwerteng bastosa, Amy. Paminaw nako gilaparo ko.

Ako: Paita man sab ana paminawon bitaw. Giingnan nimo nga lain imong ginhawa sa iyang gihimo?

AH: Ay, nakasabot na sab ngali to siya kay dihang nakahibalo siya nga nakahibalo ko, nanawag ug miingon nga amo-amo ra man god to sa akong mga higala, Mommy. Kay lisod man sab di mi mag-party kay Pasko baya.

A: Unya nganong nakapahibalo man siya sa imong bana apan wala sa imo?

AH: Mao say akong gipangutana apan ang tubag, aw,

Mao tingali niy problema karon. Lisod magpakatinuod kay masakitan ta kon walay ganahan sa atong tinuod nga pagka tawo. Mahadlok ta biaybiayon, masakit atong dughan kon kalisangan ta sa atong pagka inosente mosultig tinuod, likayan, libakon, ug daoton sa atong likod, ug sama ni Kristo, tabangan og irok aron ipakita nga sayop ta sa iyang kamatuoran…

abi kog giingnan na kang Daddy, Mommy. Wala na lang ko nagsulti sa imo kay para pang-christmas man pod ni god.

A: Kanang abi daghan na gyod nag sala. Lakip na sab Pasko diay, daghan nang salaod nahimo sa iyang ngalan. Hehe-he.

AH: Dah, wa lang gyoy batasan. Unsa man diay ilang tanaw sa Pasko diay?

Mao sab. Di gyod ko kasabot sab anang hudyaka sa Pasko. Paminaw ra ba sa mga tawo basta naka-party, lingaw na ang Pasko; basta nakapanghatag, buotan na, Kristiyano pa gyod. Hala, mao diay nay mensahe sa Pasko?

Kahibalo na ta nga kining gitawag og Pasko, mao kini ang kasaulogan sa pagkahimugso ni Kristo, ang giila sa nga Kristiyano nga Mesiyas ug Manunubos. Sa ato pa, angay gyod tuod ang mga Kristiyano magsaulog. Apan kay ang rason sa pagpakatawo ni Kristo kay gugma man ug kalinaw alang sa mga tawo sa kalibotan, naa kaha niy gugma ug kalinaw tuod aning mga pagsaulog sa Pasko nga ingog gigamit na man sa mga way batasan sa di maong rason? Naa, ay, ang rason aron makapasikat, aron ingnong manggihatagon, aron malingaw. Naa pay mga politiko nga magbutang gyod og tarpaulin aron ingnong nakapanghatag gyod. Paita. Ha-ha-ha.

Morag wa man gyod pa ta kasabot unsay gugma nga buot ipasabot ni Kristo tingali, bisan pa sa kadugay na natog Pinaskohay. Unsaon man god sab kining Hollywood, basta gugma hisgotan, romansa gyod ang paingnan. Ngano pod kaha na nga walay laing klase sa gugma ba? Ngano pod nga wala pa ta kasabot og gugma sa kadugay na natong Kristiyano? Ibutang ta nga sa tuig 1521, sa ika-16 pa ta sa Marso, pa ta kadungog kinsa si Kristo, dihang miabot si Ferdinand Magellan sa atong baybayon, ug gidasonan sa pagabot ni Miguel Lopez de Legazpi sa tuig 1565. Nindot ang estorya sa atong kagahapon ining pagdala sa mga Katsila sa Kristiyanismo, dala na pagpanakop sa atong nasod, apan kay natudloan baya pod ta hangtod karon diay wala pa ta motuo kon unsay sakto? Bahala sab tingali ug wa pa ta kahibalo unsay sakto hangtod karon, kasabot sab tingali tag unsay tinuod nga gugma, sa?

Hinuon, kon di pod ta magpangutana, magbasa-basa, ug manuki-duki, maglisod pod tingali tag sabot kay komplikado sab ning gugma. Usa sa mga rason karon ngano nga ingog guba kuno ang katilingbang Amerikanhon kay tungod kuno ang mga amahan walay gugma sa ilang mga anak. Maong guba sab ilang mga anak. Maayo na lang kon may makasalo. Pananglit, si Barack Obama, kanhi presidente sa Amerika, biniyaan kuno sa iyang amahan. Maayo na lang kay gisapupo siya sa ginikanan sa iyang amahan ug medyo naayo ra sab iyang pagdako. Bisan pa man miagi sab siyag dinggoydinggoy, lakip na gamit og droga, maayo na lang kay nagkaila sila ni Michelle nga iyang naasawa kay naapil siyag kaamuma sa amahan niini nga lawom og gugma sa iyang mga anak. Maong naporma si Barack Obama isip maayong laki nga lalaki, nahimo pang lider sa Amerika. Lisod kon ang tawo kuno maglibog unsay gugma kay maliko iyang pagdako.

Usa si anhing Michael Jackson sab nga nahiwi ang pagdako tungod sa amahan nga lain ang panabot og unsay angay buhaton sa usa ka amahan nga nahigugma sa iyang mga anak. Daghan pa ingon niana og kagahapon. Mao diay kuno tong gipatul-id gyod ni Michael Jackson ang iyang ilong kay mao kuno toy sige iyawyaw sa iyang Papa sa iya nga plat siyag ilong. Hala, no? Maayo gani kay itom sag panit iyang Papa. Kon puti pa tingali, giunsa kaha niya si Michael?

Nah, mas labaw na kon babaye nga wala makatilaw og maayong paghigugma sa ilang pagdako kay magpangita sab silag gugma sa dili maong mga eskina. Ang usa ka lig-on nga sanglitanan niini mao si Marilyn Monroe ug si Margaux Hemingway, nga gikutlo na lang nila ilang kinabuhi kay wa na sila kasabot unsay gugma ug asa kini pangitaon. Pila sab kahay mga Pilipina nga biktima og ingon ini, sa? Si Margaux Hemingway intawon mao tong morag nabuang kay gilugos diay kuno to siya sa iyang amahan. Bata pa sila sa ilang kamatayon, 42 pa si Margaux dihang nakit-an siyang patay, samtang 36 pa si Marilyn Monroe. Mao say ingon nga biktima si Marilyn og lugos adtong bata pa siya apan dili klaro kon iya bang amahan, ama-ama, o kapuyo sa iyang inahan. Sa ilang bata nga hunahuna, basin mao diay nay gugma ang nahitabo nila, ug dihang midako na sila diha na lang nagtuyok ang gugma nga mao na say atong namat-an sa atong mga salida.

Sa akong tan-aw, gumikan nga niadtong panahon nga natawo si Kristo, libog sab ang tawo kon usa gyoy gugma, makita nako ngano nga nagpakatawo gyod si Kristo, nagtudlo unsay gugma, apan wala magminyo. Morag ang iyang buot ipasabot nga dunay mas lawom nga ipasabot ang gugma, labi na kon gugma sa Ginoo sa mga tawo maoy basehan sa panabot ining gugma.

Ganahan ko sa sulti ni Robert Graves, usa ka inilang magsusulat nga taga England, mahitungod sa gugma. Matod pa niya ang gugma usa ka pamaagi sa pagsaysay sa matuod mahitungod sa atong kaugalingon, pagpuyo nga matinudanon, subay sa atong kamatuoran. Paminaw nako, mao niy kinadul-an pod sa gipanudlo ni Kristo mahitungod sa gugma. Kon mahigugma ka, di nimo ilaron imong gihigugma ug kadtong motraydor sa ato samtang nagpatuo-tuo nga nahigugma nato, wala gyod to mahigugma. Sakto tong akong higala nga nakahilak sa kawalay batasan sa pag-umangkon sa iyang bana nga ga-mommy-mommy pa niya. Nasakit siya dili kay wala siya imbitara apan tungod kay gibati niyang gitraydoran siya.

Ngano pod kaha ni nga morag uso sab ang trinaydoray, ba? Dili lang sa mga higala apan sa mga kapamilya pod. Morag wala na tay giilang sagrado, basta lang matagbaw ang atong gibating kakulangon. Ngano pod kaha nga diha sa materyal nga mga butang nato gipangita ang katagbawan— sa pagkaon, inom, droga, lakip na katagbawan sa kama?

Kon si Tom Stoppard say pasultihon, laing sikat nga magsusulat, ang tawong nahigugma, walay maskara, nagladlad sa iyang tinuod nga pagka tawo. Ang managhigugmaay, matod pang Stoppard, gawas nga matinudanon, maninguha nga iyang makompleto ang pagka tawo sa iyang gihigugma. Mao tingali niy buot ipasabot nga kon magminyo, kinahanglan maningkamot nga mausa sa gihigugma. Nah, unsaon na lang kon dali rang makadiborsiyo tuod, o dali ra alang sa mga ginikanan nga ibaylo ang anak sa iyang katagbawan didto sa laing mga bukton, sa laing balay? Nah, nawingig pa man gani si Maria Shriver ug iyang mga anak, dihang gibiyaan sila ni Arnold Schwazernegger kay napaangkan niya ang ilang yaya, nga dagko na kini sa dihang nagdiborsiyo silas Maria ug Arnold, unsaon na lang kaha kon gibiyaan nas amahan iyang hinigugma human kini nakadeposito sa iyang iti? Daghan ning estoryaha karon ba.

Mao tingali niy problema karon. Lisod magpakatinuod kay masakitan ta kon walay ganahan sa atong tinuod nga pagka tawo. Mahadlok ta biaybiayon, masakit atong dughan kon kalisangan ta sa atong pagka inosente mosultig tinuod, likayan, libakon, ug daoton sa atong likod, ug sama ni

Kristo, tabangan og irok aron ipakita nga sayop ta sa iyang kamatuoran.

Mao sab nay akong gihinuktokan karong Paskoha. Ganahan kaha si Kristo sa atong paninglamot nga makasaulog ug maglipay ining Paskoha? Paita kon wala, no? He-he-he. —