PANDAIGDIGANG KONGRESO SA ARALING FILIPINAS

SA nakaraang halos o mahigit limang dekada, maituturing nang isang matatag na disiplinang akademiko ang Philippine Studies o Araling Filipinas. Itinulak sa wari ng pangangailangang matuklas at maipalaganap ang mga kaalaman ukol sa kultura at lipunang Filipino bilang kontra-mekanismo sa mentalidad kolonyal na ibinunga ng mahabang panahon ng pananakop, ipinangangako at sinisikap ng disiplinang ito na magkaroon ng higit na kritikal na pagunawa at pagpapahalaga ang sambayanan sa kanilang indibidwal at pambansang pagkakakilanlan. Isang Filipinas na ang mga mamamayan ay may ganap na pagkamalay sa sariling pagkatao, kultura, at kasaysayan ang ideal ng disiplinang ito. May itinataguyod na isang bansang kung tawagin ay Filipinas, na dapat makilala at kilalanin pagkat may dakilang maiaambag sa kultura ng mundo.

Gayunman, dahil nga akademikong disiplina, at sa mahabang panahon ay sinanay ng ating sistema ng edukasyon ang mga mananaliksik na Filipino sa paggamit ng wikang Ingles, malaking porsiyento ng mga nasusulat at nalalathalang saliksik ukol sa Araling Filipinas ang nasa wikang ito. Mala-Rizal, sa isang banda, ang pamamaraan ng mga iskolar sa disiplina— kumakalap ng mga teorya at metodolohiya sa Kanluran upang ilapat sa pagsusuri ng mga sitwasyon sa sariling bayan. Tulad ni Rizal, ang karamihan sa mga iskolar na ito ay banyagang wika ang ginagamit sa pagsusulat. May intensiyon kasing kausapin ang mga banyaga upang maipagmalaki ang Filipinas at pagka-Filipino sa iba’t ibang panig ng mundo. Ngunit, hindi tulad ni Rizal, ang marami sa kanila ay tila walang pagtatangka man lamang na makipagtalastasan sa wikang malaganap na nauunawaan ng sambayanan. Parang laging malaking balakid pa sa kanila kung isasa-Filipino ang mga naitatatag na karunungan, na kung tutuusin ay sa sambayanang pinaghanguan muna nito unang dapat maipabatid.

Sa ganitong paraan ko nakikita at pinahahalagahan ang pagsisikap ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) na makapagdaos ng “Pandaigdigang Kongreso sa Araling Filipinas sa Wikang Filipino” sa 2 – 4 Agosto 2017. Ito ay sa pakikipagtulungan ng Philippine Studies Association (PSA), National Commission for Culture and the Arts (NCCA), Pambansang Museo, Filipinas Institute of Translation (FIT), Wika ng Kultura at Agham, Ink (WIKA), at Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL). Gaya ng nakasaad sa ipinamamahaging polyeto ng aktibidad, ito ang kauna-unahang kongreso ukol sa mga Araling Filipinas na tanging ang wikang Filipino ang gagamitin sa mga presentasyon at talakayan. Pagdiriin ng mga organisador: “Panahon nang ibantayog ang Filipino bilang wika ng karunungan at gamitin ito sa iba’t ibang disiplina o larang upang maipalaganap ang diskurso ukol sa pagiging Filipino at para sa sambayanang Filipino.” Sa tiyak na paraan, nilalayon ng kongresong ito ang mga sumusunod:

¬ Matipon ang mga iskolar at mga pag-aaral hinggil sa Filipinas at mahimok na gamitin ang wikang Filipino sa kanilang saliksik ¬ Malikom ang pinakaprogresibo at siyentipikong pagsusuri sa wika, panitikan, kasaysayan, sining, at kultura ng Filipinas

¬ Makabuo ng isang bagog pagtanaw sa Filipino

¬ Mabalangkas ang isang pangmatagalagang estratehiya tungo sa edukasyon hinggil sa Filipinas gamit ang wikang Filipino

Tampok na tagapagsalita sa mga sesyong plenaryo ang mga batikang eksperto sa Araling Filipinas at mga Pambansang Alagad ng Sining na sina Dr. Virgilio S. Almario, Dr. Bienvenido Lumbera, at Dr. Ramon Santos. Kabilang din sa mga imbitadong tagapagsalitang plenaryo sina Dr. Bernardita R. Churchill ng Philippine Studies Association; Professor Emeritus Nicanor Tiongson ng Unibersidad ng Pilipinas Diliman; Professor Emeritus Randy David ng Unibersidad ng Pilipinas Dilman; at Propesor Isaac Donoso ng Universidad de Alicante, España.

Sa tatlong araw na kongreso, magkakaroon ng mga sabáyang sesyon na mauukol sa mga sumusunod na paksa: Mga Bagong Paksa at Pagsipat sa Kasaysayan, Wika at Pagkain, Pagbabaybay at Bansa, Kultura at Kaligiran, Iba’t ibang Dulog sa Pagbasa at Panitikang Rehiyonal, Pagtuklas at Pagpapakahulugan sa mga Kulturang Materyal, Retorika ng Tradisyong Pampanitikan, Mga Usapin sa Pananaliksik at Pagtuturo ng Wika, Musika at Paglaya, Kasarian sa Kasaysayan, Pagpapalaganap ng Kaalamang-Bayan, Epikong-bayan at Bansa, Tradisyong Español sa Panitikan ng Filipinas, Wika sa Pangmadlang Komunikasyon, Pagpopook sa mga Metoo sa Araling Filipino, Kasaysayan para sa Milenyal, Napapanahong mga Isyu ng mga Sektor ng Lipunan, at Ambag ng mga Grupong Pangkultura sa Pagbuo ng Bansa.

Gaganapin ang tatlong araw na kongreso sa Pambansang Museo ng Filipinas sa Lungsod Maynila. Ang regular na halaga ng rehistrasyon ay R3,500.00 para sa mga lokal na kalahok at $ 150.00 para sa mga banyaga. Sa mga magpaparehistro bago mag-15 Hulyo, R 3,000.00 ang babayaran ng mga lokal na kalahok at $ 120.00 lamang para sa mga banyaga. Para sa mga estudyante, R 2,000.00 ang halaga ng pagpapatalâ.

Para sa iba pang karagdagang impormasyon, maaaring makipag-ugnayan kay Dr. Galileo S. Zafra, direktor ng kumperensiya, at sa mga bumubuo ng sekretaryat na sina Bb. Jona S. Guarin at Bb. Kriscell Largo Labor sa pamamagitan ng email (kongreso2017@gmail.com) o telepono (516 0326, 733 7260).

Harinawang magtagumpay ang kongresong ito na magiging panandang bato sa kasaysayan ng Araling Filipinas sa ika-21 siglo. Mabuhay ang mga organisador ng aktibidad! Magkita-kita po tayo sa 2 – 4 Agosto!