Dumarami Ang Nagkakainteres Sa Bulaklak Ng Pukingan
MATAGAL na naming kilala ang tanim na may pangalang botanical na Clitoria ternatea. Ito ang tinatawag na Pukingan sa Katagalugan. Noong bata pa kami sa Batac (Ilocos Norte, matagal na iyon!) ang tawag namin ay Tabulali. Samsamping naman ang tawag ng iba. Ang bulaklak at murang bunga ay masarap isama sa “dinengdeng”.
Hanggang doon na lamang ang naalaala namin tungkol sa Tabulali. Hindi namin akalain na ngayon pala ang Pukingan ay pinagkakaguluhan ng maraming farm na panturista sa ating bansa. Bakit? Nakikita nila ang potensiyal na maaaring pagkakakitaan ang halamang ito. Malaki raw ang naitutulong ng halamang ito sa kalusugan ng tao.
Halimbawa, sa tinatawag na Ayurvedic medicine na uso sa India, malaki ang paniwala nila na ang bulaklak ng halamang ito ay nakatutulong sa pagpalakas ng memorya, sa pagpapakalma at iba pa. Sa Chinese medicine naman, ang bulaklak ay pinaniniwalaang nakadadagdag sa libido ng mga kababaihan. Marami ang nagagawa sa bulaklak na maaaring pangakit sa mga bumibisita sa mga farm na
panturista.
Isa pang mahalagang gamit ng bulaklak ay bilang natural na pangkulay ng mga pagkain. Doon sa Malaysia, ang katas ng bulaklak ay ginagamit na pangkulay sa malagkit na kakanin. Kaya kung gusto ninyong maghain ng kakaibang kakanin, o di kaya ang pangkaraniwang kanin, maaaring gamitin ang Pukingan sa pangkulay. Doon sa Bangeles Farm sa New Lucena, Iloilo, ihinain sa amin ang kanin na asul. Simple lamang pala ang paggawa nito. Ayon kay Noel Bangeles, magpakulo ka ng isang dosenang bulaklak ng Pukingan at ang pinagpakuluan ang gamiting pagluto sa kanin. Iyon, lalabas nang asul ang inyong kanin. May isa pang itinuro ni Noel sa amin. Kung gusto mong orange ang kulay ng kanin, atsuete ang ilagay sa lulutuing kanin.
Balik tayo sa Ephrathah Farm sa Badiangan. Pinagkakakitaan na ngayon ang bulaklak ng Pukingan. Ayon kay Jonathan Cañuto, ang bunsong anak ni Eddie na siyang namamahala sa
marketing ng kanilang mga produkto, siya ay nakapagdedeliber bawat linggo ng 50 pakete ng bulaklak ng Pukingan na may timbang na 40 gramo bawat pakete. Ang bawat pakete ay nagkakahalaga ng P36. Ibig sabihin na ang 50 pakete ay may halagang P1,800. Bawat kilo ay P900.
Sinasaliksik din ngayon ni Ed Roderick Cañuto, ang inhinyerong anak ni Eddie at dating propesor sa La Salle, ang tamang pagpapatuyo ng bulaklak na gagawing tsaa. Pinagaaralan pati ang tamang oras ng pagpitas ng mga bulaklak, tamang temperatura sa pagpapatuyo, pag-iimbak at iba pang aspekto. Importante ang pagsasaliksik sapagkat kung may sobrang hindi naibebentang sariwa, mainam na magawang tsaa ang mga ito.
Sa kasalukuyan, humigit kumulang sa 100 kapuno ang pinagpipitasan ng bulaklak sa Ephrathah Farm. Pero sila ay nakapagtanim na ng mga bagong punla. Tuloy-tuloy ang pagpaparami sapagkat maaaring isa ito ang pang-akit sa mga turistang bibisita. Ang gagawing tsaa ay maaari ring makapagbibigay ng magandang kita sa kanilang farm.
Malalago ang mga namulaklak na Pukingan sa Ethrathah Farm. Sagana kasi sa pataba. At araw-araw maraming napipitas na bulaklak. Simple lamang ang kanilang paakyatan ng baging. Gumagamit sila ng hog wire. Kumukuha sila ng isang kaputol na kung bibilugin ay may dayametrong dalawang piye.
Kailangang sa paraang organiko ang pag-aalaga ng mga tanim. Hindi iniisprehan ang mga ito ng nakalalasong pestisidyo sapagkat sariwang kinakain ang mga bulaklak. Sabagay, wala naman kaming nakitang mga insektong pumipinsala sa mga tanim sa Ephrathah Farm. Malalago at mabulaklak. Buto ang ginagamit sa pagtanim ng Pukingan. Sa aming karanasan sa aming maliit na
farm, ilang buwan lamang mula pagkasibol ng buto, mamumulaklak na. By the way, ang aming Pukingan ay nagsimula sa isang punlang iniregalo ni Sen. Loren Legarda sa isang nakaraang Pasko.