Ngano’ng sa mga gagmayng isda nagsugod?

SAMA sa naandan matag gabi-i modalikyat ko ug abli sa ako’ng e-mail aron susihon kon dunay mga misulod nga mga mensahe alang sa ako-a. Kagabi-i human sa panihapon magtempla ko ug kape dayon atubang sa akong computer aron susihon kon naa ko nadawat nga mga e-mail.

Human nako pag “switch on” sa computer mihigop una ko ug pipila ka lad-ok sa kape nga nangalisngaw pa sa kainit. Nanuhotsuhot sa akong ilong ang kahumot sa kapeng barako nga bag-o lang giluto sa akong anak sa iyang coffee maker.

Dihang naabli na akong e-mail una nakong nakita ang e-mail ni JB, akong pagumangkon nga tu-a sa Jeddah, Saudi Arabia. Si JB nagtrabaho isip usa ka waiter sa usa ka restaurant sa maong dapit.

Ako dayon nga gibasa ang iyang e-mail ug mao kini ang iyang mensahe:

“Good day nimo diha sa Davao ‘Kol Vic. Musta man, Ingon ni Mama nagkaluya daw ka sa sobrang inom ug kaon sa panahon sa Pasko ug Bag-ong Tuig? Karon na gyud ko motu-o ‘Kol nga dili tinuod ang ilang giingon nga ‘Age is just a number.’ Kon tinuod ang gisulti sa akong Mama ‘Kol klaro na gyud nga senior citizen na ka ug nga nagkaanam na ug hinay ang imong resistensiya. Ti-aw ba nimo nga nasobrahan lang ang kaon ug ang inom nagluya na dayon imong lawas. Di ba ‘Kol Vic kaniadto sugot man mo ug buntagay nga inom? Di ba kamo man to sa akong Papa kanunay magkuyogkuyog kon naay mga importanteng selebrasyon sa atong pamilya. Naunsa na man nga nagkaluya na man imong resistensiya karon. Ayaw ko ingna nga surrender na imong kalawasan. Bitaw ‘Kol Vic. joke lang hibalo ko nga sa mga pangidaron sama sa imoha duna na gyud limitasyon dapat ang kalihukan labi na kon kini dunay kalabutan sa bisyo sa tawo. Pero hinaot ko ‘Kol nga kon tinuod ang akong nabalitaan gikan kang Mama naka recover ka na ug wa ka na magluya.

“Lain pud ato ‘Kol Vic grabe to gisulti ni Presidente Digong kaniadtong Huwebes didto sa usa ka panagtigom sa Tagaytay. Ti-aw mo ba nga nagbahad si PDigong nga sa nahibilin nga tulo ka tuig sa iyang administrasyon iya na nga itumong ang kampanya batok sa ginadili nga druga ngadto sa mga dagkong isda. Subay sa akong nabalitaan diri pinaagi sa telebisyon ug sa internet, si Presidente nanumpa nga iya kuno’ng laslasan sa liog ang mga dagkong drug lord atubangan sa mga kadagko-an sa Commission on Human Rights sa higayon nga sila maaktohan nga nagpahigayon sa ilang illegal nga kalihukan. Seryuso kaha si Presidente ato’ng iyang gisulti ‘Kol? Di kaha to usa lang sa iyang mga ‘jokes’ kuno? Kasagaran ra ba sa mga seryuso nga mga butang alang sa yanong Pilipino ipalusot lang ni Presidente nga usa ka komedya kon dili maayo ang pagdawat sa katawhan sa maong pamahayag ni PDigong.

“Unya ‘Kol Vic, di ba mora ug late na kaayo ang maong lakang ni Presidente? Di ba kaniadto pa unta pagsugod sa iyang termino iya dayon gigukod ang mga dagkong isda sa pamatigayon sa ginadili nga druga. Ang nahitabo hinuon ang iyang giuna mao man ang mga naa sa kanto-kanto; ang mga bolinao sa pamatigayon sa ginaili nga druga. Sobra ka daghan sa mga nangamatgay sa maong kampanya ug nagdasok na ang prisohan sa mga nabilanggo. Pero ‘Kol wa pa koy nabalitaan nga ‘drug lord’ nga nadakpan ug nasilu-

tan. Di man ko motu-o ‘Kol Vic nga naa na sa kategoriya nga dagko sila si Kerwin Espinosa, ug kadtong napatay nga si Jaguar. Ang gituho-an nga kuno dako nga isda sa maong ilegal nga kalihukan nga si Peter Lim di ba nabalita to siya ‘Kol nga nakalayas ug hangtud karon wa na gyud igkita. Siyaro sad ‘Kol Vic nga human nadawit ang ngalan sa maong tawo sa kaso dapat wa na to siya gibulagan ug paniid. Unta ang kapolisan wa magtanga-tanga sa pagpaniid sa matag lihok ni Peter Lim. Labi na gyud sa dihang gipa-imbestigahan pag-usab ang iyang kaso nga sa nauna nga desisyon sa prosecutor sa Department of Justice gibasura ang kaso batok sa maong Sugbo-anon nga Intsik.

“Pero mora ug lu-ag kaayo ang mga alagad sa balaod. Resulta, sa dihang migawas ang mandato de aresto bisan anino ni Peter Lim di na makita. Mao na ‘Kol nga nangutana ko kon seryuso ba gyud si PDigong sa iyang warning kay aduna man goy mga nauna na nga mga insidente nga dali lang nalutsan ang kuno higpit nga sipong sa iyang kampanya batok sa ilegal nga druga.

“Seguro ‘Kol Vic kon sa sugod pa lang sa kampanya sa Presidente una na niyang gilutos ang mga dagkong isda sa pamatigayon sa druga ug gitinuod gyud niya ang paglaslas sa ilang mga liog bisan pa kon naay mga reklamo sa paglapas sa tawhanong mga katungod, seguro mas klaro na unta ang kalampusan sa maong kampanya. Sa pagkakaron man gud ‘Kol mora ug walay abante ang kampanya sa Presidente batok sa ilegal nga mga druga. Kay sa kadaghan sa mga nadakpan ug nangamatay padayon man lang gihapon ang kalihukan sa mga tawo nga nalambigit sa maong ilegal nga pamatigayon. Unsaon, naa pa man ang mga suppliers ug tigpadagan sa mga laboratoryo sa druga.”

Sa akong basa sa e-mail ni JB mora ug wa na ko’y madugang pa. Iya na gisulti ang tanan. Mora na hinuon ko ug naminaw ug lecture gikan sa usa ka eksperto sa pamolis ug sa politika. Mao nga kini na lang ang akong komento sa iyahang mensahe:

“Dong JB, mora man ug daghan ka pa nahibaw-an karon kay sa ako-a kon ang mga panghitabo diri sa Pinas ang estoryahan. Mao nga ang akong ikatubag nimo, tinuod to imo nabalitaan. Ang di ko seguro kon nagkomedya ang Presidente o wala. Laton na lang nato kon nus-a malaslasan ug liog ang unang dakong isda nga madakpan. Basin naay hait kaayo nga kutsilyo sa inyong restaurant, dalaha pag-uli nimo puhon aron ato ipahulam sa Presidente para gamiton paglaslas sa liog sa mga dagkong ‘drug lords’.”