Panay News

Makamamata­y ang refined grains

- Gmail. com/ PN)

MAS

DAKU ang risgo nga atakehon sa korason ukon temprano nga mapatay ang mga tawo nga nagakaon sang mas madamo nga refined grains. Nakita sa bag-o nga pagtuon nga para sa stroke. ang pagkonsumo sang madamo Ginasuhest­yon sang pagtuon nga refined grains, kaangay nga ang pagkaon sang whole sang croissants kag white bread, grain foods kaangay sang brown ang naangot sa mas mataas nga rice kag barley, kag pagkonsumo risgo sa pag- angkon sang major sang gamay lang nga cereal grains cardiovasc­ular disease, stroke kag kag refined wheat products. Ang temprano nga kamatayon. pagbuhin sa overall consumptio­n

N a b a l h a g a n g i n i n g a sang refined grains sang isa ka bag- o nga pagtuon s a The tawo kag ang pag- angkon sang British Medical J ournal sang mas maayo nga kalidad sang mga manugpanal­awsaw nga carbohydra­tes ang importante ginalakipa­n sang SFU health para sa optimal health outcomes. sciences professor nga si Scott Ginatalupa­ngod naton i ni Lear nga nakatukib sa sini nga bangud nga mas madamo na risgo nga matuga sa tawo. sang sahi sang pagkaon nga

Ang Prospectiv­e Urban Rural makita sa karon sa online kag sa Epidemiolo­gy ( PURE) study ang actual ukon physical stores ukon naga- examine sang diets gikan restaurant nga nagatan- ay sang sa magkatuhay nga populasyon makagalant­ay kag tuman ka namit sa low-, middle- kag high- income nga pagkaon kag l uyag naton nga mga pungsod sa palibot ipahanumdo­m nga may baylo nga sang kalibutan. Masobra 16 ka kuriit ang tanan nga kanamit kon tuig na nga pag- analisar sang indi naton paghatagan sang balor 137,130 ka pumalasako­p sa 21 ka ang aton ikaayong- lawas. mga pungsod, lakip ang Canada, Bantog ang mga Ilonggo sa natukiban sang mga researcher pagkaon nga mga matam- is. Ini nga ang pagkonsumo sang refined man ang rason nga ginbansaga­n grains kag dugang nga kalamay ang mga Ilonggo nga “very sweet” ang mas nagdamo sa nakalipas bangud halos tanan naton nga nga mga tuig. menu ukon Ilonggo foods halos

Ginakatego­rya ang grains mga matam- is. sa tatlo ka grupo: ang refined May mga “kakanin” kita nga grains, whole grains kag white rice. puno sang katam- is kag daw indi Ang refined grains ginalakipa­n madula ang mga matam- is nga sang mga produkto nga himo sa pagkaon sa aton lamesa. refined ukon white flour, lakip na Luyag man naton buligan ang white bread, pasta/ noodles, ang Department of Agricultur­e breakfast cereals, crackers, kag sa i l a adbokasiya nga dapat bakery products/ desserts nga magkonsumo kita sang black rice naga- contain sang refined grains. kag brown rice kag likawan naton Ang whole grains ginalakipa­n sang ang bugas nga tuman ka puti kag whole grain flours kaangay sang makapila ka beses nga ginproseso buckwheat kag ang intact ukon bangud may malain ini nga epekto cracked whole grains kaangay sa aton lawas. sang steel cut oats. Lipod sa ihibalo naton tanan,

Natukiban sa pagtuin nga ang madamo sang mga Ilonggo ang pagkonsumo sang masobra pito may balatian nga diabetes. ka servings sang refined grains Kaangay nga ginahipsan ukon kada adlaw ang naangot sa 27 ginatago lang sang iban apang ang percent nga mas daku nga risgo matuod nga mataas ang numero para sa temprano nga kamatayon, sang kaso sang mga Ilonggo nga 33 percent nga mas daku nga nagasuprer sa diabetes. risgo para sa heart disease kag 47 Ginahataga­n naton i ni sang percent nga mas daku nga risgo igtalupang­od agud nga makabulig kita sa pagpahagan- hagan sa pagkonsumo sang mga pagkaon nga may daku nga halit ukon risgo sa aton ikaayong- lawas.

Dapat mangin “aware” ukon “conscious” kita sa aton mga ginakaon agud nga wala kita sang hinulsulan sa palaabuton.

Matuod nga indi malikawan ang manamit nga mga pagkaon. Ginaduguka­n ang bag- o nga mga kalan- an kag madamo na ang Korean restaurant ang nagtuhaw nga daw kaangay sang uhong. May mga Japanese, Vietnamese kag iban pa nga sahi sang pagkaon nga mapilian.

Ang iban sa aton nagawaswas sang kaon kag pagkatapos sina, nagatumar ang bulong agud nga mapigaran ang pagsaka sang iya blood sugar.

Wala kita nagapugong ukon nagapaunta­t sa inyo manami nga pagkaon. Luyag lang naton nga ipahangop nga dapat ang tanan aton l ang hagan- haganon. Sa nasiling na, “be moderate” sa tanan naton nga ginahimo, lakip na ang pagpangina­on.

Indi man naton kinahangla­n nga dalukan gid ang aton kaugalingo­n. Pwede man naton matilawan ang kanamit sang pagkaon apang likawan lang naton nga mabuyo kag magkonsumo sang t odo bangud sa matuga sini nga peligro.

Yara sa aton ang pagdesisyo­n kon sa diin ang aton pasulabiho­n. Ang tanan nga sobra makatalaga­m, bisan pa ang manamit nga pagkaon nga imo nauyunan.

( bertladera@

DUMARAO, Capiz – A morning fire razed the house of a senior citizen in Sitio Hansol, Barangay Lawaan here on Thursday.

It started from a room, investigat­ion of the Bureau of Fire Protection (BFP) showed. The 71-year-old Rebecca Dampog owned the house. Initially, smoke allegedly came out from an electric outlet. Fire possibly crept quickly because of the light materials near it.

The BFP estimated the damage to property to have reached P200,000.

Dampog failed to secure any of her belongings but no injuries were reported./

 ??  ??

Newspapers in English

Newspapers from Philippines