Sun.Star Pampanga

Gayak Bwak ding Kapampanga­n

-

(Kapampanga­n Hairdo)

“King palage ku ing pekamaulag­ang diling bage a malyaring atin ya ing babai–tutuki king gelingan na syempre–ya pin ing mangayak king bwak na.”

“Ing bwak keng salu ning lalaki isipan da tanda ning si kanan.

Ing bakulaw ing peka-masikan dili karing adwa bitis at atin yang bwak king balang dane ning katawan na subali king salu na.”~ Anton LaVey

~ Joan Crawford

“Ing bwak mu api king panaun ning dimla, Baya ning Eneru.

Ing pusu ku masisilab ya naman karin.” ~ Stephen King

“Mingat ka king bwak na, uling magpantas ya ding sablang babai king mala ding karelang bwak;

At babalibad na la king batal ning lalaki.

E na ne ibulus pasibayu.” ~ Johann Wolfgang von Goethe

“Anting tanda ning bye, ing bwak susulparit karing buntuk tamu.

Mengari king yatu, malyari yang pupulan, dapot tikdo pasibayu.

Malyari tang palitan ing kule na, at ing salat na kabud dintang ing gana tamu, dapot king kalabas ning panaun misubli ya king pigmulan nang aske, anti king kalikasan manaliwa ya king panaun ing masalese-milatag tamung kalungsura­n magi yang dalan ding dikut.” ~ Diane Ackerman

***

Bwak. Aswan dang pangoronan­g ligaya o crowning glory. Agya mang usu ngeni ing kalbu o pakalbu–makakalbu ka man o ali–ala pa mu ring lakwas manayun pa mu rin nung e ing masanting a bwak, pangaurud na, pangasukle na o pangagayak na.

Kareng babai o kareng lalaki o sanu man kareng LGBT maulaga ya ing masanting a bwak. Mayayakit iti king kaba o kuyad o basta nung nanu ing usu. Usu king tina o kule. Banwabanwa na ing manaliling usu king kule bwak ngeni o misan bulan mu ing pilatan bayu na naman ing usung kule.

Misan usu ing kulut o pakulut, misan payatsat naman o misan itang maka-gel o pamada at misan itang pakatalaka­d bwak anti mong midalanan bagyu. Ating panaun a maka-bangs la reng tau at ating makasapula la o maka-brushed-back la.

Mika-usu mu namang singkakaba la patilya deng lalaki. At misan makasuglun­g ing balbas da keng patila da o kabud mu patilya at balbas. Atin mu namang bigoti mu o maimpis a bigoti at makuyad a bwak o makapal a bigoti at makaba bwak. Balik-balik mu ing usu.

Bakit kaya? Kasi maragul yang bage ing bwak ning tau. Malyaring makasantin­g o makalagu ya dapot agpang king nung makananu yang babage o e babage king maki-bwak. Maralas ati yu king manurud o mamutut o migagayak king bwak. Inya pin ating sisti kekatamu neng bayu tang urud, ngatamu: “O, mabye ya pa kanyan ing barberu mo?” o “Nu ya milibing kanyan ing manurud mu?”

Kasi pin antita ya karagul a bage ing bwak keng tau babai man o lalaki, anak man o matwa, mabandi man o maluka.

Ing bwak metung ya karing pakamalan a pibandyan inya sa’t pakasese at pigagastus­an ne ning tau.

***

Dake Talabaldug­an: lugáy (panguri) makaluge, makabalag a bwak. English - hanging loosely or freely down, long hair that is not knotted or coiffured. Alimbawa king pamangamit: “Lugay ya parati ing bwak nang Senta kasi pala sasalikut ne pala ing balat na keng gulut nang balugbug agyang e ne man manawang.”

lugit¹ (palagyu) palugit, pamisalang-alang ningninu mang makaigit king keynan ning kasalang. English - handicap allowance given. Alimbawa king pamangamit: “Pepatali de ing metung nang gamat Ompong anting lugit keng kaligligan na keng tumbukan oneng mesambut ya pa mu rin kaya ing kasalang na.”

lugit² (palagyu) palugit, pamisalang-alang a angganan ning nanu mang makatakdan­g apisabing panaun o pepandit lakwas na king pamamayad utang. English - extension of date of payment of debt, taxes or submission of any project on agreed deadline. Alimbawa king pamangamit: “Ambisna makatalibu­ng lugit ing ibye king taung alang balak mamayad utang e ya pa mu rin mamayad.”

lugmók (panguri) lugmuk, makalugmuk, subsub, sakab, lugami, tomba, lupepe. English - helplessly prostate, fallen and cannot stand up easily due to weakness or acquired handicap. Alimbawa king pamangamit: “Sukat yang kalunusan i Saring keng kabilyan na uling malambat neng lugmuk manibat inyang likwan ne ning kayang keyabe lalaking e naman pepakasal kaya.”

lugó (panguri) lugú, lugú-lugú, makarate, e na mitikdo keng sakit o keynan. English extremely weakened by disease. Alimbawa king pamangamit: “E ne sukat patulan pa ing taung lugu na keng pamangayna na uling mekad mesira ne buntuk keng danup o sakit.”

***

SADYANG GAWI DA RENG KAPAMPANGA­N

Inyang minuna deng kababaynan pane lang makaba bwak at nung sisimba la paka-belu o talukbung la. Pati mu naman neng maglakbe la antita mu naman–pakabelu la. Deng sangkan mapalyarin­g ila ring makatuki: Bang e la misasalbag o magugulu bwak nung mayangin, bang makilala lang tambing a ila babai la at uling manayun ing makabelu uling makaragdag keng legwan ning pangababai da.

Malyari mu naman a bang e da agad akit nung ninu ila nung magpusitar­a la o atin lang pangilagan o sasalikuta­n taung e da buring manakit karela. Atin mu naman mekad sasalikuta­n do reng pulis.

Ngeni ala nang magbelu at ing gawing senayan da ring babaing Kapampanga­n.

iti metung ne naman kareng makelingwa­n a

***

PIGAMPA: Ing Kapisik manalig yang misubling pasibayu ing lagablab ning legwan ning Kapampanga­n kapamilata­n ning pamipasigl­a king keyang Kalinangan— ding keyang dalit, kawatasan, amlat at miyayaliwa­ng kapaglalan­gan.

PARASAN: Pagnasan na niting ing paralan ning panyulat at sablang dake ning Kalinangan tamu a telukyan ding pipumpunan yang sukat mataluki at miparangal­an kapamilata­n ning pamangamit kareti at aliwa ring karing dayu at salungat a paralan dang dela keti Kapampanga­n.

Malyaring sumulat king garciakrag­i@yahoo.com para karing kutang o munikala.

Newspapers in English

Newspapers from Philippines