Ninakaw mo Kalusugan Ko
Michelle Villegas
Kung ang mga lamok ay maaari nating maiwasan sa pamamagitan ng pagpahid ng mga lotion, at ang mga langgam ay karaniwang mapapatay sa pamamagitan ng pagtiris, paano kaya natin mapupuksa ang mga parasitong pumipinsala sa loob ng ating katawan kung lingid sa ating kaalaman ay mayroon pa lang mga bulateng namumuhay sa loob ng ating tiyan?
Ang mga bulateng ito ay kinukuha ang mga nutrisyon na dapat ay napupunta sa iba’t ibang bahagi ng ating katawan kaya’t ang ito’y nagreresulta sa malnutrisyon at pagkakaroon ng iba’t ibang sakit. Ang roundworms, tapeworms o pinworms ang mga karaniwang parasito na naninirahan sa loob ng tiyan. Sa pamamagitan ng hindi paghuhugas ng kamay pagkatapos humawak ng kahit anong maduming bagay, pagkain ng karne na hindi naluto nang maayos o di kaya’y pagkain ng prutas o gulay na hindi nahugasan ay maaaring magkaroon ang isang tao ng bulate. Bukod pa rito, maaari ring maging sanhi ang pag-inom ng kontaminadong tubig o pagkain ng mga pagkaing may itlog ng bulate na siya namang nagmula sa dumi ng tao.
Ayon sa huling pagsusuri, 70% ng mga Pilipino ay may bulate sa tiyan. Kung kaya’t itinuri ang buwan ng Hulyo bilang “deworming month” kung saan inilulunsad ng Department of Health (DOH) ang “Sabayang Gamutan Kontra Bulate” sa ilalim ng National Deworming Campaign. Naglalayon itong matulungan ang 19 milyong nag-aaral na bata at 23 milyong bata naman na hindi nag-aaral sa mga pampublikong paaralan. Sa programang ito, nagbibigay ng mga “deworming slip” ang DOH sa bawat paaralan. Kinakailangan nito ang pahintulot ng magulang ng bata upang bigyan ng pampurga. Ang pangkaraniwang gamot ay tinatawag na mebendazole. Ito ay isang 500 mg na tableta laban impeksiyon ng bulate sa tiyan at bituka. Isang beses lamang ito iniinom sa isang taon.
Wika pa ng Health Secretary na si Paulyn Ubial, madami ang mga benepisyo ng pagpupurga sa katawan ng bata tulad ng mas mabisang pag-absorba ng nutrisyon, pangkabuuang pagpapabuti sa kalusugan at mas episyenteng resistensya laban sa mga impeksiyon at sakit.
Kung ang isang bata ay nakararamdam ng pananakit ng tiyan, kawalan ng gana sa pagkain, pagsusuka, biglaang pagpayat o pagtaba, anemia o mababang resistensiya ay nararapat na itong dalhin sa mga health centers, rural health units o barangay health stations.
Sa pagiging responsable at disiplinado sa sarili ay maaari nating maiwasan ang pagkakaroon ng mga parasito sa ating katawan. Sa simpleng paghugas ng kamay pagkatapos humawak ng maduming bagay, paggupit sa kuko lalo na kapag ito’y mahaba na, paninigurado na malinis at luto ang ating mga pagkain, at pagpapanatiling kaaaya-aya sa ating kapaligiran ay mababawasan ang tiyansa ng bulate na mabuhay at dumami.
--oOo-
The author is Teacher II at San Vicente Pilot School For Philippine Cratsmen