Pamikala-kalale king Pamagpasya (Being Careful in Making Decisions)
“Ing matsin king katakawan na mekiligligan ya king pau ginamit na’ing katuswan na.
Mekisiglulu yang sinamsam king impun ning sagin a bungulan inya sa’t simsam ne kapanyambut na ning pau king karelang pamisiglulu.
Pauli ning keyang sikanan at bulas asaul ne ing kalakalale pau, pane banabanayad king balang kimut
Dapot ing matsin a parating pirapal king keyang sari pamamiragli pati na tako at kasakiman tambing neng pinitna ing impun at layun pinili ing sepung makibulung king isip nang tambing ya iting mamunga.
Mitagan king pau alang bulung dapot mauyat impun ning sagin kayang inasik kabud memungang mamutiktik.
Kalakalale nong inagtal tunggal-tunggal uling ala yang sukat pamiraglyan, ing marapal a matsin mesumami ya uling tanam na mepanat at e memunga.
King kamwa ning matsin dekap ne ing pau, keladkad, binwat, at sekal na batal.
Pepamilinan na nung sanung parusa,
Silaban, ibikti o yugse king ilug.
Menigapu ya’ing pau a sana agyang silaban o ibikti e mu sana yugse king ilug asna lalam.
Ing tusung matsin naman isip na nung sanu ing e na buri ning paung e byasa king pamamiragli, ya na pin man ing gawan na, itang e na pinili.
Inya sa’t binwat ne at belugse king ilug ing paung mapangalale,
E na balu niting matsin a tusu’t sakim ing ilug yang santungan nang likas ning paung e mapamirapal! ~IngPauatingMatsinnangJoseSerrano
at pasya.
***
Nung atin kayapan ing pamagpaliban-atin mu naming maragul a kayapan ing pamikalakalale king pamagpasya ning metung a tau. Ing suging parasnan-maralas nung e man dapat paratimangaylangan pamikalakalale at maingat a pamagpasya. E makasaup ing pamamiragli nung e sukat pin a banabanayad ing pamisip bang e magkamali o kumulang king pamagpasya lakwas na matas ing parasan at iti para king ikakayap ding keraklan.
Mengari king pamanaggap kapalsinta, mengari king pamagpari o pamagmadre, mengari king pamananggap king kapanintunan a magpalaut at magpakawani karing palipi king manintunan king aliwang bangsa at mengari la reti (agyang king ditak mung ulaga) king pamagkalub king pusu, isip at diwa king Apung Ginu.
Ing pamanungkulan, pamipatuntun at pamanibala king bangsa mangaylangan bina kabayat a pamikala-kalale pamagpasya king ninu mang bisang ganap kaniti. Anti king kasebyan, “Ing pamagkyasawa e anting nasing nung mekintal ka malyari mung iyapsa mu kabud.”
Pamagkyasawa mu ita, biasta ma’t asna kayulaga dapot ing pamanagimpan king pamanungkulan anting pekapun at pamuntuk ning bangsa e malyaring ituring a kabud mu pangkaraniwang tagimpan o parasan, uling makasalale ing maging bukas o payntungulan ning metung a bangsa at ding segana-ganang memalen a sakup niti.
Ing pamagpasyang iti mangaylangang malalam a sangkan lakwas na ngening panaun ngeni a ati yu king gilid ning maragul
In the past, there were bewildering personalities who attempted to run for the presidency, the highest elective post in the country.
Some of these individuals who filed their certificates of candidacy include an “intergalactic space ambassador” who claimed he was persuaded to run by aliens who talked to him via their Facebook group and promised to provide free Wi-Fi for all; a retired police officer who just wanted his pension; and a man who trumpeted himself as the Archangel Lucifer.
There was also the infamous Elly Pamatong, a lawyer who was eventually suspended
This is unfortunate because we see that cases are increasing, and are further exacerbated with the presence of the Delta variant which is highly transmissible,” DOH Regional Director Corazon Flores said.
Since more cases have been lately found to be from on household transmission, family members should immediately isolate themselves whenever they have any flu-like symptoms, she said.
“This will help a lot in lowering the cases, especially that Covid wards and intensive care units in different hospitals are now reaching full capacity,” Flores said, adding that the public should avoid attending wakes, especially if they do not know the cause of death of the person.
Meanwhile, Vice Governor Lilia Pineda urged Kapampangans to practice early health seeking behaviors amid the rise in mortalities.
“At the earliest onset of your symptoms, you should consult with a health worker so that you can take the needed medicines. Do not wait for days or until your symptoms get worse before you go to a hospital,” she said.
Pineda stressed that unlike other diseases which need lifetime treatment, Covid-19 is easy to treat if only patients immediately seek treatment.
She also urged Kapampangans to report to their respective barangays or towns if they tested positive for proper isolation and monitoring.
“Do not be afraid to seek help. Do not hide if you are infected. Go to our district hospitals so that you cannot infect your relatives. This way, you do not only save yourself, but also your loved ones. We can prevent deaths from Covid if only you will let us know and cooperate with us,” Pineda said.
Specifically, she warned pregnant women to take care of themselves since not all hospitals are capable to cater to positive pregnant women who are about to give birth.
Earlier, the Vice Governor announced that the 10 district hospitals in the province are now allowed to accept mild and moderate cases of Covid-19. (JTD)
a panganib ing payntungtul ning Demokrasya at kambe niti ila ring maulagang kalayan tamu anting memalen, anting mabibye keti king yatu at anting kayagum king palipi ning metuketawan.
Inya sa’t nung ninu mang mamirapal o mamiragling magpasya uli namu ning sikat la, o masalapi la, o bisa lang sumikat o bisa lang misalapi o bisa mung aganaka ning amlat-binang mababo sangkan iti bang tagal la anting pamuntuk ning kekatamung bangsa. Lakwas na nung bisa la mung maglupang masanting king mata ding keraklan.
Lwid ya ing tune sasalungat a pakala-kalale king pamagpasya. Ya ing karapatdapat mamuntukan kekatamu ngan!
***
Maligaya at makalam a kapagmasusyan king ka-69ng banwa ning pamisamak pusu ding kekaming pengari-Jose S. Garcia (Kapayapan king Kapaynawan king Ginu) at ing sadyang Adriana A. Bernarte, E mi pa pu akalingwan at e mi pu kalingwan a kekayung lugud at pakamal.
***
Dake Talabaldugan: mipasatsat (pangdiwa) mesatsat, mipalalu gupit o urud bwak. English – hair cut so short that it looks almost like a close shave. Alimbawa king pamangamit: “Keng labis nang pamangupit Bapang Mirung uyta mipasatsat ya rugu urud i Onding inya asne karine at e ya bisang lumwal keng dalan ing anak.”
mipasaup (pangdiwa) sinaup e sasaryan at e binalak. English – helped out unintentionally or unplanned. Alimbawa king pamangamit: “Ala rugung mamantabe keng matwang daralakit keng dalan inya mipasaup ya king pamandalakit na kaya ing maganakang baintau.”
mipasawa (pangdiwa) sinawa kabud, e sasaryan at e binalak. English – got bored unintentionally or unplanned for whatever reason or reasons. Alimbawa king pamangamit: “Neng kasing ala yang gagawan patingapun aldo’ldo i Maru, uyta mipasawa yak eng kakalukluk alang gagawan parati.”
mipasawsaw/mipasoso (pangdiwa) sinoso e sasaryan at e binalak. English – dipped oneself or one’s fingers unintentionally or unplanned for whatever reason or reasons. Alimbawa king pamangamit: “Ala yang kamala-male i Duman keng mangapalyari inyang mipasoso yak eng indredus a e na kebalwan agyang ditak.”
mipasayangnan (pangdiwa) pepasayangnan e sasaryan at e binalak. English – wasted something unintentionally or unplanned for whatever reason or reasons. Alimbawa king pamangamit: “E da balu man ding kamaganak na a e la mipasayangnan ding tangkap nang kasulatan at panalalang Imang Neni uling pemilsalli na lang kilu-kilu ning apu nang alang masabal.”
***
SADYANG GAWI at AMANU DA RENG KAPAMPANGAN
Patse ating misasabi at kaylangan mung lumabas keng libutad da atin lang senayan a mayap deng kabalen tamu. Kanitang minuna, patse makilabas ka kaylangan sabyan mu pa kareng lalabasnan mung mipagsalita ing “makilabas ku pu.” E ka kabud lalabas at e manayun ita. Ipabalu mu ing nasa mung gawan. Nung e mu sabyan ita imustra mu kareng gamat mung adwa a makaturu keng pupuntalan mu bang abalu da nung makilabas ka at ita malyari na. balu da na kanita at e na la kabastusan keka.
Gawing manayun at mayap ing masalese pamakilabas at iti sana e maging metung at mipabilang mu naman karing gawi tamu anting Kapampangan a mengakalingwan na.
***
Salamatpungdakal king pamanangkilikkengKapisik at SunStar Pampanga. Malyarikopung mag-email kengkek’ongtalasulat king garciakragi@yahoo.com, magtext o mausparakaringkutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.