Ing Pamitalubu Anting Lumang Dalumat

Imang Nigi: Ing daya king danum… misasamut ing daya king danum!

E pa man menyuli ing palapat, mebalag ne ing keyang bulaklak. At ala nang mayangu pang bini. Ala nang mipunla pa!

Layang: Makananu pu ita, Ima? Tala… makananu ita?

Tala: Ing limbug ayaldo sumlag yang pasibayu kaspak ning dalumdum.

Ing diwa ning lakan miyasik ya karing payntungulang dai at talubu ya!

Mibait yang pasibayu… Eda na akit ding matang areti… dapot… nung e dapot ding mata ning kabukasan king kanwanan ning murang munag!

Imang Nigi: Wa, Tala! Manwala ku’t manalig king kanwanan ning murang munag!

Pandita: Metupad na… mipaltutu ing amalitan tamu, Kulam at Kalam… .

Kulam: Wa pin rugu, Pandita…

Kalam: Ala na kung pagnasan pa nung e ing pamagbalik na king Ginu ning Ari.

Pandita: Mitalubu ya pa ing Ari anti ning panakit ku.

Mibait ya king payntungulang panaun. Binang maragul ing pamalsinta na king Lakambini…

at e mu king Lakambining Ligaya nune pati na king Indung Balayang Kapampangan.

Kalam: Wa pin, Pandita…

Kulam: Mitalubu yang pasibayu keti king Kapampangan. Pandita: Kambe na ning keyang palsintan.

Kambe nang Ligaya king panyatang ning Bayung Munag!!!

~ Mapilang Sunis king Bilungan ning Kalatas “Aring Tarik Suliman” Nang Miguel Serrano, 09.16.2007

***

Ding mapilang pipumpunan ding Kapampangan menibat la king Burnay o ing awsan dang Brunei ngeni. Mumuna ne kareti i rajah Balagtas-ing mitatag king kayar yan ning Kapampangan at mipakilala king pamanasik king abyas keti king Kapampangan. Kapamilatan ding miglayag a laksamana menibatan India a miras Indonesia, Malaysia at king sadyang Ma’i o ing Pilipinas ngeni. Miras keti ing karelang kalinangan, belwan at mapilang dake ning karelang kasalpantayanan inyang panaun ding Kasakupan ding Sri Vijaya at Madjapahit a malino menibat karing miglayag a dintang king dane iti ning Mawling Paralaya ning Asya o Southeast Asia.

Metung a dake ning kasalpantayanan at kalinangan a Vedic ya pin ing pamaglipat-lipat ning kaladwa karing miyayaliwang katawan a makabage kaya pauli ning kapagnasan at kalma— mayap man o ali— ya pin ing pamitalubu o reincarnation. Kamatutwanan, atin mu namang bilungan dikil kaniti karing mapilang dangka ning Biblya. Mekad, pekikwanan da lang ilako deti uli ning salungat iti king tuturu dang alang-anggang parusa o hell. Makanyan man ating mitagan agya mang e la matulid a pangasambitla.

Ing dalumat ning pamitalubu e ya kabud dalumat nung e tutwanan ya at iti tanggap de reng minunang Kapampangan bayu la pa dintang ding minyakup a Kastila a miturung “caton y cartilla” kaybat da lang asakup ding sablang buri dang sakupan a pulu king bangsang Pilipinas. Metung ya ing pamitalubu ing mekalingwan o mebura pauli ning para kareng Kastila e tutu iti. Baki? Kasi nung e ya mituknang mituru ing dalumat ning pamitalubu kareng disnan dang katutubu, magkasakit lang turwanan deti king kasalpantayan a buri dang ipilit ding Kastila. Makatakut ya kasi ing dalumat ning alang-anggang parusa o hell nung e ya tune ing kasalpantayanan mu. E ya tutu ing alang-anggang parusa.

Ing pakalulu ning Apung Ginu alang-angga. Inya sa’t makananu yang tutu o alang-angga ing pakalulu ning Dyos, nung tutung ating alang-anggang parusa? Metung ya mu ing tutu karing adwang misasalungat a kapanwalan a deti-ing alang-anggang pakalulu ning Apung Ginu. Ing pamiganap niti ya pin ing pamitalubu. Iti ing magkalub kekatamung mabibye mikapagasang magbayu at manuman uling alang-angga ing lugud ning Ginu kekatamu at unconditional o alang panayang kapalit iti.

Patagal: Maligayang ka-38 a Aldobeytan king pakamalan kung anak-RadhaKrishna dasi Garcia Yabut, nakadwa ka-7 ya ing Marsu. Antimu rin king kanakung wali-Marilou Garcia De La Cruz, Maligayang Aldobeytan king aldo iti, ka-9 ya ing Marsu. Sana pagkaluban na kayung adwa king mayumu nang lugud at kalam ning Apung Ginu.

Dake Talabaldugan: milakal (pangdiwa) mibili, mitumpak o mikana king lakal, detang tumpakanan pipaglutwan anti reng kuran, kawali o kasirola kabang mapali la at bang e maduluk ing aliwang apitumpakan da reng maglutu. English – cooking utnesils placed safely on a native Kapampangan post-cooking device. Alimbawa king pamangamit: “Mayap namu milakal tambing ing bayung lutung ulam at e mipalambat keng kuran, nung ali sana mipalabis pangalutu.”

milakap (pangdiwa) misamut, misuglung, mituglung o mipakat a bage king aliwang bage datukanan o lulanan o mekad tau ao aliwang mabibye. English – time that passed us by; days, event or events or time that have gone by. Alimbawa king pamangamit: “Milakap yang tambing salaping papil ing dara nang Ara king sulat a parala na king pakamalan nang paungnakan para pamayad na king pipagaralan na bayu ing pamagsulit da.”

milakad (pangdiwa) mekalakad, mekapaglakbe, mekapunta king pupuntalan. English – was able to walk, travel or wander. Alimbawa king pamangamit: “Sadya e ya man makatikdo keng pagkeran na i Andu dapot milakad ne neng byasa ya ing menulu kaya agyang patapal-tapal mung bulung-bulung.” MIKASING-KABALDUGANG AMANU TAMU

Ding makatuki ila ring mepiling amanung miyawig-awig o mikasing-kabaldugan king aldo iti:

1. Dusuldit – maralas malilyari. Paulit-ulit a magagawa o mararapat.

2. Parati – dakal bilang a pangapalyari ning metung a dapat o gawa. 3. Maralas/madalas – lupa na naman ning parati, dakal bilang a pangapalyari ning metung a dapat o gawa.

4. Bala namu – dakal bilang a pangapalyari ning metung a dapat o gawa dapot makabate king panaun o ukdu.

PANAGKAT: Nung atin pung mekalingwan, melakto, kulang o mali karing amanung megamit, pakisulatanan o pakitext o call ing Kapisik. Pisopan-sopan tamu ing belwan. Dakal pung salamat.

***

Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com, mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.