Ipatuman ang Anti-Littering Ordinance

BAHA. Niadtong sayong gabii sa Biyernes tungod sa bunok gibahaan ang mga kadalanan sa dakbayan sa Sugbo ug Mandaue. Apil na ang dagko nga tindahan. Daghan nga mga sakyanan ang nanglutaw ug daghan ang wa makauli og sayo sa ilang panimalay.

Gisugat sa bunok ug baha ang duha ka bag-o nga mayor, si Cebu City Mayor Tomas Osmeña ug Mandaue City Mayor Luigi Quisumbing, sa ilang unang adlaw sa pagdumala sa ilang tagsa-tagsa ka dakbayan.

Ang dakbayan sa Mandaue nakahakot og duha ka dump truck nga basura niadtong Sabado gikan sa Mahiga Creek nga nagbahig sa dakbayan sa Sugbo ug Mandaue. Tungod sa basura, ang tubig-uwan gikan sa Mahiga miawas ngadto sa kadalanan.

Niadtong Sabado bisan og kusog gihapon ang uwan apan wa na makabaha kay ang Mahiga creek ug ang uban sapa nalimpyohan na man sa baga nga basura.

Dunay magbugalbugal nga ang problema sa baha temporaryo ra kay mahitabo man lang ni sa ting-uwan. Sa ato pa, dunay dakong panahon unta ang mga lokal nga kagamhanan ug ang Department of Public Works and Highways (DPWH) sa pagpangandam.

Ang DPWH ug ang mga lokal nga kagamhanan nakahibawo nang daan kay nagpahibawo man ang atong PAGASA nga human sa tinghuwaw kon El Niño mosunod ang tinguwan o La Niña.

Mogawas nga kutob ra sa estorya kining gitaho nga dunay lima ka proyekto sa flood control ang DPWH sa mga sapa sa dakbayan sa Sugbo ug Mandaue. Kon ngano nga wa ni gipahimutang niadtong panahon pa sa El Niño, ang DPWH ra ang nakahibawo.

Ang lain nga pangutana: kanus-a man ipatuman sa DPWH kining ilang giingon nga flood control projects nga naglakip na sa gitawag nga water catchments nga adto ibutang ubos o tiilan sa kabukiran.

Ang lain nga hinungdan sa baha mao ang way pagpakabana sa katawhan sa atong kalikupan. Ang duha ka dump truck nga basura nga nahakot gikan sa Mahiga creek mao ni ebidensya nga ang kadaghanan nato way disiplina.

Ang dalan A. S. Fortuna nga bag-o ra gisemento ug giilisdan og dagkong culvert ang drainage mibaha lang gihapon niadtong Biyernes tungod kay napuno sa basura ang drainage. Angayan nga di malipay si Mandaue city Mayor Quisumbing sa nahitabo diha sa A. S. Fortuna tungod kay iya ni nga proyekto ang pagpasemento ug pagpadako sa canal sa kongresista pa siya.

Ang lain nga bahin nga tanawon sa kagamhanan ni Mayor Quisumbing sa iyang drainage project diha sa A. S. Fortuna kon natuman ba sa DPWH ug sa contractor ang specifications sa kontrata.

Sa miagi gitaho nga ang mga namuyo sa kilid sa mga sapa gipapahawa na aron paglikay sa problema sa baha ug sa katalagman nga mahiaguman unya sa mga namuyo. Apan, basi sa hulagway sa headline sa SunStar-Cebu daghan pa gihapon ang namuyo sa Mahiga creek.

Angayan na usab ipatuman sa mga lokal nga kagamhanan ang pagbahig sa basura. Kaniadto strikto kaayo ug daghan ang namultahan. Karon ang atong makita ibabaw sa garbage truck nga ang mga basurero mao ang mobahig sa basura.

Tungod sa problema sa baha nga ang usa sa mga hinungdan mao ang pagpataka og labay sa basura, kinahanglan nga strikto nga ipatuman na sa mga lokal nga kagamhanan ang ilang Anti-Littering Ordinance.

Sa lain bahin, kinahanglan usab nga mobutang og basurahan ang lokal nga kagamhanan sa mga eskina aron dunay malabayan ang mga tawo sa ilang gagmay nga basura ug wa silay rason og madakpan sa paghugaw-hugaw kon pagsupak sa Anti-Littering Ordinance.

Kon magpabilin gihapon nga way disiplina ang matag usa nato sa paghipos ug labay sa basura mag-antos gihapon ta sa baha. Maayo unta kon ang maapektohan sa baha kadto rang mga gahi’g ulo.

Tinuod nga mobaha lang sa panahon sa ting-uwan. Apan angayan nato nga mahibaw-an nga wa untay mahitabo nga baha kon ang atong mga sapa wala pa gibalayan, di labayan sa basura ug ang atong kabukiran naa pay daghan nga mga kahoy.