Balik-balik sama sa gubang plaka
SUKAD misikat ug nauso ang mga electronic gadgets sama sa Ipad, Ipod, laptop, camera, x-box, cell phone ug uban pa giduyugan sa ka busy sa trabaho, maihap na lang ang mga ginikanan nga mopahat og panahon para sa ilang kabanay para makigkukabildo, duwa-duwa, ug suroy-suroy. Gani, usahay lisod na nga mag-abot para magdungan og pangaon ug panimba.
Sa gihimong pagtuon, nakita nga ang mga bata nga nahatagan og insaktong panahon sa ilang mga ginikanan ug nagdako ining mga maayong buhat ug positibong mga pulong, mas disiplinado, matinahuron ug maayo ang panghuna-huna.
Akong tagsa-tagsaon pagbatbat kining mga positibong pulong ug buhat kay ako mismo nga nakasuway ug naggamitan ini sa akong mga kaluha nga dunay nakitang dakong agi ug kausaban.
Ang pinaka-unang importanting pulong mao ang - ‘I Love You’. Kitang mga Bisaya, labi na adtong nagdako sa kinaraang pa-agi, medyo hilasan molitok ining inenglis nga pulong sa gugma kay lagi naanad man ta nga kini gamiton ra para sa mga naghinigugmaay, managti-ayon o manag-uyab.
Busa, ayaw kapuol sa pagbalik-balik og litok ini kay gawas nga wala kini limit, wala sab kini bayad. Ang mga bata, apil na kitang mga hamtong, nga makadungog ini siguradong malipay kay makasinati man og init nga pagpangga ug pagmahal. Makadugang sab kini sa kadasig maong sayon ra kining ilitok pagbalik ngadto sa uban.
Kon ugali dunay nahimong maayo ang bata, bisag unsa kini ka gamay, ayaw hikawi sa pagdayeg. Usahay matabunan ra ang maayong nahimo kay ang hugaw, sala o bati nga binuhatan ra may daling makita.
Ang pagdayeg makahatag og kadasig sa pagtuon ug paningkamot. Kon makita sa bata nga proud ka sa iyang nabuhat, nakuha o grado labi na kon imo kining hatagan og ganti, ipasundayag o ipapilit nga makita sa uban, makapasamot kini sa iyang paninguha pagbuhat og daghang maayo.
Ako pang nahinumduman dihay mga higayon nga nakalimot ang magtutudlo sa akong kaluha paghatag og komento sa ilang agi maong pag-uli nila, ako mismo ang nangunay og suwat sa ilang mga diary ining mga positibong mga pulong: ‘Good job!, Proud of you!, Wow!, Very Good!, Super!, Great!, I believe you!, I trust you!, You can do it!’ usahay sab mga drawings sama sa star o smiley face.
Kon makasala o masayop ang bata, ayaw balikbalika ang sipyat nga murag gubang plaka. Ayaw sab kasuk-i atubangan sa uban kay makapasamot kini sa ka-uwaw ug makapaubos sa pagtan-aw sa ilang kaugalingon. Kon duna kay gustong imaymay, dad-a ang bata sa pribadong lugar nga dunay privacy nga kamo rang duha ang makadungog ug didto pasabta sa imong punto.