Si Lolo Betoy
Sa panuigong kawaloan ka tuig ang akong apuhan nga tambok, si Lolo Betoy, mahiligon nga maligo matag adlaw. Maligo siya kapin sa tunga sa oras, pagkaligo sa iyang lawas, ilabi na sa panahon sa ting-init. Tagbawon niya ang iyang kaugalingon sa kabugnaw sa tubig.
“Kita ninyo? Presko ako kanunay. Humot, di ba?” matod niya nga nanghambog sa iyang panglawas. “Talagsaon kining lawas ko. Sama sa Ginuo kining kahimsog ko. Wa koy diyabetes. Wa koy haypertensiyon. Wa koy atraytis. Way hubak. Way kagid. Way kaspa kay upaw na man!”
Nahikatawa kami sa iyang pasiatab.
“Saba diha, Lolo, uy!” matod ko nga may ibutyag nga tinuod. “Palautot ka man, Lo. Puno ka sa panuhot kay maligo ka man nga magpatun-og. Di ka na batan-on. Ayaw pagpalabi nianang tagdugay nga maligo sa tubig. Masakit ka.”
Mikatawa hinuon ang among apuhan. “Ingna hinuon nga malagsik ko kanunay kay maligo ko kada adlaw. Di parehas ninyo nga kandingon!”
Sa mga higayon nga mahiuban si Lolo sa among pagpanuroy di gyud kalikayan nga maulawan kami. Sa pasilyo sa mga dagkong tindahan sa dakbayan ug sa kadaghan sa mga tawo nga ikabagat namo, siya kalit lang mopabulhot sa panghaw sa iyang lubot. May mangasuko ug mopahilayo nga magyawyaw. May mahimuot ug mahikatawa. Manglipaghong kami sa tumang kaulaw. Ang nakaparat kay mokatawa lang si Lolo Betoy ug manungog pa gyud. Kad- tong molihay tungod sa kabaho sa iyang utot iyang gukdon-gukdon ug halos iyang bunluton pagpaduol kaniya. Siya pa ang mahimuot sa iyang kabuang ug mokagiki. Igo na lang kami sa pagpanglingo ug pagpanakla.
Apan usa niana ka higayon nagsakay kami si Lolo sa usa ka multi-cab uban sa mga pasahero. Wala namo damha may duha ka tulisan sa sulod nga mihulbot sa ilang mga pistola ug gition kanamo.
“Ayaw kamo paglihok kon gusto pa ninyong mabuhi! Itunol ang inyong selpon, sapi, alahas o bisan unsa, inyong bag ug pitaka. Pagdali!” mando sa usa ka tulisan nga bangason.
Nalisang si Lolo Betoy. Nangurog ang iyang tibuok lawas. Gipaningot siya ug miulbo ang sunod-sunod nga mga utot, ingon sa nagpurigit siya. Nangalisbo ang way-samang kabaho. Unya namatikdan na lang namo nga ang mga tulisan nanglayat pagbiya sa multi-cab. Naluwas kami ug ang ubang mga pasahero ni Lolo Betoy. (KATAPUSAN)