Paghimo sa Mandaue nga distrito
Ang House Bill (HB) No. 8511 nga maghimo sa syudad sa Mandaue nga usa ka lone district gipasar na sa second reading sa House of Representatives. Apan ang balaudnon ni Kongresista Jonas Cortes sa sixto distrito moagi pa sa third and final reading. Usa ka counterpart bill kinahanglan pang ipasar sa Senado.
Gilangkuban kaniadto ang sixto distrito sa lalawigan sa Sugbo sa mga syudad sa Lapu-Lapu ug Mandaue ug sa mga lungsod sa Consolacion ug Cordova. Apan ang LapuLapu nahimong usa ka lone district sa dihang gipirmahan ni kanhi Presidente Gloria Macapagal-Arroyo, karon House Speaker, ang Republic Act (RA) 9726 niadtong 2009.
Kon mahimong balaod ang HB No. 8511 ug mahimong usa ka lone district ang Mandaue, ang mahibilin sa sixto distrito mao na lang ang mga lungsod sa Consolacion ug Cordova. Duha na lang ka mga lungsod sa usa ka distrito, unya giuwang pa gyud og dagat.
Unsa man ang ggisulti sa Batakang Balaod mahitungod sa paghimog congressional district? Ang Section 5 (3), Article VI, 1987 Constititution, nagkanayon, “Each legislative district shall comprise, as far as practicable, contiguous, compact, and adjacent territory. Each city with a population of at least two hundred fifty thousand, or each province, shall have at least one representative.”
Ang matag syudad nga adunay populasyon nga labing menos 250,000 adunay katungod alang sa usa ka representante sa Kongreso. Ang paghimog mga distrito sa mga syudad mag-agad sa ilang populasyon. Apan ang matag lalawigan, adunay katungod sa usa ka representante sa Kongreso bisan di pa moabot ang populasyon og 250,000.
Ang Lapu-Lapu adunay populasyon nga kapin sa 300,000 sa dihang nahimo kining usa ka lone district niadtong 2009. Ang Mandaue adunay populasyon nga 365,144 sumala sa Agusto 2015 nga census. Ang syudad sa Sugbo nga dunay populasyon nga mokabat sa usa ka milyon adunay katungod sa upat ka mga representante sa Kongreso.
Unsay mahitabo sa Consolacion ug Cordova nga mao na lang ang mahibilin kon mahimong lone district ang Mandaue? Ang Batakang Balaod nag-ingon, “Each legislative district shall comprise, as far as practicable, contiguous, compact, and adjacent territory.” Igo lang ni niingon nga “as far as practicable,” Wa mag-ingon nga kinahanglan gyud. Busa, sila na lang ang maglangkob sa sixto distrito.
Gimando ang redistricting sa konstitusyon apan wa kini tumana sa mga magbabalaod tingali kay di sila gustong matipakan ang ilang mga distrito. Ang Section 5 (4), Article VI, 1987 Constititution, nagkanayon, “Within three years following the return of every census, the Congress shall make a reapportionment of legislative districts based on the standards provided in this section.”
Mao kini ang gisubay sa pagbuak sa second district sa lalawigan sa Sugbo nga karon mao na ang orihinal nga second district ug ang bag-o nga seventh district.
(edbarrita@ gmail.com)