Pugaran sa kurapsyon?

Mokabat sa binilyon ka pesos ang gikatahong gikawat sa usa ka sindikato sa mga opisyales gikan sa pundo sa Philippine Health Insurance Corp. (PhilHealth), ang state health insurer.

Sumala kini sa imbestigasyon sa Senado ug sa House of Representatives sa financial status sa PhilHealth, nga ubos sa Universal Health Care Law, maoy mosagubang sa galastohan sa panglawas sa tanang mga Pilipino, ilabi na sa mga kabus.

Nahimo na bang pugaran sa kurapsyon ang PhilHealth? Di ba bati kining paminawon nga binilyon ka pesos ang nakawat samtang ang mga kabus nag-ilaid sa kalisod taliwa sa pagkuyanap sa corona virus disease o Covid-19?

Si Atty. Thorrsson Montes Keith, nga miluwat sa iyang katungdanan isip anti-fraud legal officer sa maong ahensya, niingon nga ang mga anomaliya sa sindikato sa PhilHealth misangpot sa pagkahanaw sa mokabat sa P15 bilyones.

Samtang si Ricardo Morales, usa ka retiradong Army brigadier general nga gitahasan sa pagsumpo sa kurapsyon sa PhilHealth isip presidente niini, niingon nga mokabat sa P10.2 bilyones ang nakawat gikan sa maong ahensya sa 2019. Hayan nga mosaka kini sa P18 bilyones sa sunod tuig.

Unsa man diay iyang gibuhat sa pagsumpo sa kurapsyon nga mao man unta kana ang iyang tahas? Si Senate President Tito Sotto niingon nga duha ray posibilidad – gi-blindsided siya sa iyang mga opisyales o iyang gitabunan ang maong mga opisyales.

Matod pa ni Morales, karaan na ang computer system sa PhilHealth ug angay nga butangan og bag-ong sistema. Sa ilang database, adunay 109 milyones ka miyembro ang PhilHealth.

Apan mokabat sa 5,000 niini, matod niya, 130 anyos na ang edad ug wa sila mahibawo kon buhi o patay na kay way dokumento bahin niini. Kinihanglan pa ba ni og bag-ong computer system? Sa ubang ahensya, paletratohan ra ni nga magkupot og bag-ong newspaper nga magpakita nga buhi pa sila sa maong petsa.

Unya mamalit ang PhilHealth og P1.2 bilyones nga computer system? Sus, matod pa ni Senador Panfilo Lacson, ang tag P62,000 gipresyohan man og P320,000. Di ba ni lain na sab nga kurapsyon? Sa taga Cabadiangan pa, lahap ra kaayo.

Naging kultura na po nito ay ang pagtatalaga ng mga sindikato o ‘mafia’ ng kanilang kasamahan, kasabwat, o kapwa sindikato sa mga matataas na posisyon na nakakatulong sa kanilang iligal na operasyon.”

- Kanhi Philippine Health Insurance Corp. anti-fraud legal officer Thorrsson Montes Keith