Di simple ang baha

Sa nakalabay nga duha ka mga adlaw, grabe ang uwan nga nasinati sa Sugbo. Niadto lang Huwebes sa gabii, ang ubang mga dapit sa Metro Cebu ingon sa nahimong water world tungod sa grabeng baha. Ang mga dapit nga di naandang bahaan, nasudlan og tubig. Usa ka netizen sa lungsod sa Barili ni-post og video sa baha sa Mantalupan nga matod niya, sukad sa iyang pagkamatngon og buot, kadto pa siya nakakita nga nakabaha ang Mantayupan Falls.

Bisan sa mga dapit sa dakbayan sa Sugbo, dunay mga lumolupyo nga nakurat kay gibahaan na ang ilang dapit. Unang rason, matod sa mga eksperto kon nganong grabe na ang epekto sa uwan karon mao ang global warming. Kon ang kadagatan moinit og maayo, ang tubig niini mahiadto sa kawanangan mo-evaporate.

Kon ang hangin nga nagdala sa moisture mahiadto sa ibabaw sa yuta ug matipon sa unos, grabe ang dala nga uwan niini.

Busa, mapaabot ang grabeng mga pagbaha sa mga dapit nga natumngan niini.

Mograbe kini kon ang dapit nga naigo way tarong nga drainage nga maoy sagad kahimtang karon sa mga urban center, sama sa Metro Cebu. Ang mga opisyal karon sulod na sa mga duha ka dekadang naghisgot og drainage master plan, apan wa pay napatuman. Naa may drainage system, apan di paigo sa volume sa tubig ug tapaktapak ang pagpatuman.

Lain pang nakapadako sa problema mao ang basura, laing problema nga mas sayon sulbaron pinaagi sa kooperasyon sa katawhan ug partisipasyon sa barangay officials. Ang barangay officials mao ang mag-una unta kay naa kini sa ilang tugkaran. Ang lain og dakong kontribusyon mao ang grabeng urbanization.

Kini nga mga factor naghimo sa suliran sa baha nga komplikado, di sayon nga sulbaron.

Busa, kanang drainage master plan nga gihimo 10 ka mga tuig na ang nakalabay seguradong di na haum sa pagsulbad sa suliran sa baha karon. Kinahanglan nang usbon.