Hustisya sa bugha
“Mosukol man gani ang binugha...” mao ni usa sa mga pagtulon- an nga gibilin sa atong katiguwangan. Ambot nakadungog ba ining mga bata sa mga dakbayan ug dagkong kalungsoran. Ning panahon sa liquified petroleum gas (LPG), ambot nakakita pa ba sila og binugha. Apan ang mga hamtong na, labi na sama nakong nakapuyo og mga umahan, makasulti nimo nga tinuod gyong mosukol ang binugha.
Ang binugha kinahanglang maggikan sa dagkong kahoy o troso aron matawag nga binugha. Kay kun gikan ra sa gamay’ng sanga, sugnod ra na siya. Nagkinahanglan ka og atsa aron mamugha. Kun magpataka lang ka og hapos sa atsa, nga di matarung pagkaigo ang kahoy, kuyaw nga malambahan ka sa sumbalik sa binugha.
-o0oMao ni nahitabo ni Senadora Miriam Defensor Santiago. Nagpatuyang na lang siya og salida sa impeachment trial, sa way pagsusi mapuslanon pa ba ang iyang mga diskurso, sinalikway ang batakang mga lagda sa limitasyon sa oras nga nasabotan sa senator-judges ug hinikalimtan nga mga tawo, di mga binugha, ang iyang gipamalikas matag hapon.
Naanad tingali nga gipahiyoman lang ni House Lead Prosecutor Niel Tupas Jr. ang iyang mga insulto ug dali ra nga gipahilom ang ubang prosecutors nga nangahas pagtubag niya. Maong nakugang nga dunay nakakita og lahi nga paagi pagsukol niya. Apan inay makaamgo sa iyang sayop, gipaugatan ang iyang pangabuso.
-o0oMaong, sama sa binugha, wa gyod tay dag-anan. Sama sa mga nagkupot sa atsa, silang Santiago ug ubang naghupot og tag- as nga katungdanan mahimong magpatuyang pagpahimus og hapos sa ilang gahom. Kun masumbalikan sa ilang pataka, di managana paggamit sa ilang gahom pagtiwas og pikas sa binugha.
Silang Santiago ug ubang senator-judges nagpatuyang paggamit sa impeachment trial pagpaukyab sa ilang imahe, pagpakauwaw sa ilang mga kaatbang ug pagpanalipod sa ilang mga hinanib. Ang pait nga kamatuoran mao nga di tanang kalalis nila, way laing mahimo gawas sa pagpaminaw sa tanan nilang yawyaw ug pagduko ug pagpa-awot.
-o0oApan di ta hingpit nga inutil. Sama ni Atty. Vitaliano Aguirre, duna tay mahimo. Sukwahi sa nagbuwa nga mga pasidaan ni Santiago, mahimo tang motingog, manginlabot sa dagan sa husay, mopadayag sa atong baruganan, modason sa atong mga nauyonan, o molalis ug mobadlong sa mga mosuway pagtago sa kamatuoran.
Lahi ni Aguirre, di ta masilotan nilang Santiago ug kaubanan. Di nila mahimong sagpaon og contempt ang katawhan, nga maoy tinuoray nga bosing ning mahinungdanon nga politikanhong proseso. Labaw sa tanan, duna tay mahimo pagpaningil sa ilang mga pangabuso. Kun magkahiusa, mapadangat nato nila ang labing sipa nga mensahe sa kaangayan: Nga bisan ang binugha makahimo pagsukol ug pagdaog bisan batok sa labing gamhanan, labing kublan, labing pating ug labing way uwaw.