Kagaw nga di gikan sa China
Labing nakapahibung sa kadagkoan sa World Health Organization (WHO) mao ang pagsulbong sa mga kaso sa COVID-19 sa ubang kanasuran sa kalibotan nga way direktang kalambigitan sa China, ni sa mga pasyente nga unang natakdan sa kagaw gikan sa Wuhan.
Gihulagway nila nga mas makapabalaka ni kay sa nahaunang kahadlok nga nakagawas na ang kagaw gikan sa Wuhan kay namakasyon na ang mga tinun-an, mga mamumuo ug uban nga mga molupyo alang sa Lunar New Year sa wa pa tak-opi sa China ang mga tugpahanan ug ubang agianan sa mga sakyanang pamasahero.
* * *
Apil sa nisulbong nga bag-ong mga kaso sa COVID-19 nga wa masubay gikan sa China mao ang niigo sa South Korea, Italya, ug Iran. Ang natultolan nga mga tinubdan sa kagaw wa makabiyahe paingon sa Wuhan o sa bisan asang bahin sa China. Sa kaso gani sa simbahan sa Daegu City sa South Korea, ang 61-anyos nga babaye nga gihulagwayng maoy mananakod wa kagawas sa dakbayan sa niaging mga buwan. Wa sab siya mabantayi nga nakaduol ni bisan kinsa sa nahaunang mga pasyente sa ubang bahin sa South Korea.
* * *
Mao ni sukaranan sa pasidaan sa mga eksperto sa ubang kanasuran sa kalibotan nga ang nahitabo karon sa South Korea, Italya, ug Iran mahimong mao sab ang mahitabo sa mosunod nga mga adlaw sa ubang mga nasud.
Maong giawhag nila ang tanang kanasuran sa paghimo sa tanang paningkamot sa pagtultol sa mga dapit ug mga molupyo nga mahimong nataptan na sa kagaw sa di pa mokatap sa mas baga nga populasyon.
* * *
Nasukwahi ang ilang awhag sa sugo ni Presidente Xi Jinping sa China nga paluagan ang pipila ka mga lakang sa pagkontrolar sa pagkatap sa kagaw aron nga di hingpit nga maluya ang ekonomiya. Kay idolo man ni Presidente Rodrigo Duterte si Xi, gisunod dayon siya sa Pilipinas pinaagi sa pagdapit sa katawhan sa pagbalik na og tapuk-tapok ug pagpahimus sa linaslasan nga presyo sa labing dagkong shopping malls sa tibuok nasud sa tibuok buwan sa Marso. Mas maayong mabalanse ang pagbadlong sa kagaw ug ang pagpalambo sa ekonomikanhong kalihokan. Apan way lalis nga labing mahinungdanon ang pagpanalipod sa kahimsog sa publiko.