Saktong mga petsa ug utang
Kon nituo pa lang si Presidente Ferdinand Marcos Jr. sa iyang awhag pagbayad sa saktong buhis sa saktong panahon, di unta sila maglukdo sa makauuwawng utang sa estate tax nga imbes bayran ila na lang tablahon ginamit ang tanang gahom ug influencia sa Malacañang.
Ang demand letter ni kanhi BIR commissioner Caesar Dulay (tinudlo ni kanhi presidente Rodrigo Duterte) niadtong Disyembre 2021 nipahibawo nila nga ₱203.8 bilyones na ang bayranan nga buhis sa pagbalhin sa pagpanag-iya sa kabtangan ngadto nilang mga sumusunod human sa kamatayon ni Ferdinand Marcos Sr.
* * *
Ang saktong buhis ₱23 bilyones ra. Kon gibayran sa saktong panahon human sa kamatayon ni Marcos Sr. sa 1989. Kanus-a nahibaw-an sa BIR (ubos ni Commissioner Jose Ong) nga ang Pamilyang Marcos napakyas pagtuman sa mga sugo sa National Internal Revenue Code (NIRC): • Pagpahibawo sa BIR sa kamatayon ni Marcos Sr.; • Pag-file og estate tax return (ETR); ug • Pag-file og income tax returns (ITRs) sa mga tuig 1982-1986. Maong gihimo sa BIR ang ETR ug ITR sa magtiayong Ferdinand Sr. ug Imelda sa 1985-1986 ug ITR ni Ferdinand Jr. sa 1982-1985.
* * *
Sa Hulyo 26, 1991, gilista sa BIR ang mga utang sa buhis sa mga Marcos: • Utang sa estate tax nga kapin sa ₱23 bilyones; • Utang sa income tax sa magtiayong Ferdinand Sr. ug Imelda nga ₱333,000 (₱149,000 sa 1985 ug ₱184,000 sa 1986); • Utang sa income tax ni Ferdinand Jr. nga ₱20,410 (P258.70 sa 1982; ₱9,386.40 sa 1983; ₱4,388.30 sa 1984; ug ₱6,376.60 sa 1985).
* * *
Napakyas ang mga Marcos paglalis sa kuwentada sa BIR sa ilang utang: • Wa sila mo-protesta sud sa 30 ka adlaw human nakadawat sa deficiency tax assessments, base sa mga lagda sa NIRC; • 1993 nang nidangop sa Court of Appeals (CA) si Ferdinand Jr. pagkuwestiyon sa mga lakang sa BIR, gisalikway ang iyang petisyon, maong nagpalaban siya sa Korte Suprema; pero • Gibasura sa Korte Suprema ang petisyon ni Ferdinand Jr. niadtong 1997 tungod sa mga rason nga nahisgutan na sa ibabaw: 1.) Kapakyas pag-file sa ETR sa saktong panahon ug 2.) Kapakyas pagkuwestiyon sa assessment sa BIR.