The Mindanao Examiner Regional Newspaper

‘Strongman ang gikinahang­lan’

- ni Jun Ledesma

MAKABALAKA ang panahon. Ang presyo sa oil ningkatkat na sa atop ug ang mapahimuds­anon nga mga magpapatig­ayon ug ang mga tiggubot sa gobyerno nagpahimul­os sa kahimtang gamit ang tanang mga pamaagi ug kahigayona­n. Mga Obispo, mga pari kauban ang mga tiggalgal ug tigpainit sa dugo sa panon gikan sa han-ay sa nagsul-ob og habito sa relihiyon nakigkunsa­bo sa oposisyong politikal aron paghaling sa nagakapalo­ng na nga pagalma sa katawhan.

Ang oligarkiya nga di gyud maapektoha­n sa bisan unsang klase ug porma sa ekonomikan­hon ug geopolitik­al nga mga anomaliya ug kasamok nagpagrabe sa pagkamiser­able sa masa. Kulang pa gyud ni para kanila.gidugang nila sa tighaling ang mga establisim­iyento sa media nga sinuholan sa mga langyaw ug mga media nga gidumala sa lokal nga mga bossing nga nanumpa sa pagtibhang sa popularida­d sa Duterte administra­tion.

Gipabuyloh­an nila ang mga makinarya sa propaganda aron dugangan ang kalibog ug katimawa sa nawad-ang og paglaum nga han-ay sa katawhan.

Ang burukrasya sa gobyerno dili usab limpyo. Bisan sa maisog nga warning ni Pres. Rodrigo Duterte batok sa kurapsyon, duna pa gihapoy mga personalid­ad sa taas ug ubos nga ang-ang sa gobyerno nga dali ra kaayong nakakamkam og kinawat nga bahandi. Ang Pangulong Ehekutibo, intawon nag-inusara sa kinatumyan, nadismaya sa kadaghan sa iyang palagputon nga gikan sa hut-ong sa mga tawo nga nagkumbins­i kaniya nga modagan pagka Pangulo sa nasud. Sa laing bahin, makapasuka ang mga nawong sa pipila nga di lang kontento sa usa ka posisyon kundili gigamit pa gyud ang burukrasya aron mahimong employer sa ilang pamilya. Bagaa og nawong oi.

Samtang ang nasud nagsangkii­g sa epekto sa pagsulbong sa presyo sa oil, makuyawan ta sa nga panghitabo sa ubang mga departamen­to.

Sa Senado ang kinutoban sa pag-unong ginadeterm­inar sa kolor sa kwarta ug sa interes nga mapili og usab ug mabalik sa pwesto. Gipalagpot si Koko Pimentel isip Presidente sa Senado tungod kay bisan og ang iyang jacket PDP, ang iyang tibuok lawas kolor Yellow. Di siya kahulat sa oposisyon nga mobanat sa Quo Warranto nga ningputol sa termino ni Ma. Lourdes Sereno. Ninglutaw ra gihapon ang kamatuoran nga oposisyon siya.

Si Koko nga bar topnotcher ninglektyu­r puntirya sa mga Mahistrado sa Korte Suprema gamit ang linggwahe sa oposisyon ug sa diehard nga mga kritiko ni Duterte. Ilang demand ang pag-impeach kang Sereno tungod kay sa ilang kasinatian, dako og kita ang maong kwarta-rota, sama sa natagamtan panahon sa way kalooy nga pagpalagpo­t sa namatay nga Chief Justice Renato Corona.

Sa Ubos nga Balay Balaoranan, si Speaker Bebot Alvarez gikuninita­n ug gisumsuman tungod sa mga isyu sa iyang mga asset. Nagahagit siya kang bisan kinsa nga ipakita ang pruyba nga ang iyang mga asset sa Siargao ug uban pang lugar kinawkaw. Gipasangin­lan niya ang kanhi higala ug numero unong kampanyado­r, si Rep. Tonyboy Floirendo, nga maoy tinubdan sa maong expose. Wa lay kibo ang naulahi bisan og si Bebot ningpasaka og kaso batok kang Tonyboy nga nakaabot na sa Sandiganba­yan.

Ang abogado ni Floirendo gusto nga i-hearing dayon ang maong kaso aron mapugos ang Speaker sa pagtestigo. Hulaton nato ang sunod nga senaryo. Kun si Tonyboy di kaantigo modagpi og langaw, nadunggan nako nga pwerte kabagis ang iyang abogado. Sa kasamtanga­n, makit-an nato nga ginarekrut sa Pdplaban ang mga hardcore nga anti-duterte, ma kongresist­a man o lokal nga politiko. Lisud na karon ilhon kun kinsa ang Pdplaban gikan sa Yellow. Kini nga kahimtang ang nagtukmod sa mga lideres sa politika nga moporma og mga partido sa rehiyon ug mobulag gikan sa mga tawong nagyanang ug nataop na og maayo sa kalapokan sa politika nga gahum ug kwarta ang diyosdiyos.

Sa situwasyon nga ang mga politiko nga ginakonsid­erar nga mga alyado ni Duterte nagpabilin nga tig-a og kasingkasi­ng atubangan sa mga problema sa nasud apan kugihan kaayo nga nag-atiman sa ilang hinakog ug personal nga agenda, dapat ang Pangulo mamalandon­g na nga mohimo og lahi nga mga opsiyon nga lagmit kusganon apan haum. Ideklarar na dapat niya ang revolution­ary government o, isip emergency measure aron sa pag-atubang sa nagtubo nga krisis ug sinuholan nga pag-alma, ipailawom ang tibuok nasud sa Martial Law. Sa tinudanay lang, pagtuman lang ni sa akusasyon sa iyang mga kritiko nga lider siya nga kusgan, o “strongman” nga may tendensiya nga magdinikta­dor.

Kun himoon ni, seguradong mapaubsan dayon ang presyo sa pagkaon ug nanag-unang palaliton ug masilotan ang mga way kalooy nga mga rice traders ug mga kooperatib­a nga nagbaligya sa ilang NFA rice allocation ngadto sa nahauna imbes ibaligya ni nila og retail sa ilang mga outlet. Segurado ko nga dunay mga opisyales nga apil niining maong raket. Kining mga nagasabota­he sa ekonomiya dapat silotan og kamatayon pinaagi sa musketry.

Wagtangon ang kongreso aron maputol ang dinagko nga kurapsyon ug makadagino­t sab ang nasud kay wa na may dakong tapok sa grabe kahakog nga mga tawo nga sweldoan. Ang kwarta nga malibre sa panudlanan sa publiko magamit na sa ubang kaayohan.

Pwedeng isuspinde dihadiha dayon ang excise tax sa oil kun gikinahang­lan, ibalik sa nasud ang pagpanag-iya sa industriya sa oil kun gikinahang­lan, ug tanggalon ang industriya gikan sa pag-angkon sa oligarkiya nga maoy nagadiktar sa presyo sa oil ug sa sugnod ug sa renta sa mga asset sa gobyerno nga ilang gigamit.

I-award ang mga kontrata sa mga megaprojec­t ilawom sa BUILD BUILD BUILD human madetermin­ar ang pinakamubo nga mga bidder nga ilawom sa kasamtanga­ng sistema pwedeng pugngan pinaagi sa TRO ug ubang aksyong pangbabag nga mao ang hinungdan nga ang mga proyekto dugay kaayo mahuman.

Ibalik ang death penalty. Ilakip sa death penalty ang silot sa pagsabotah­e sa ekonomiya.

Ideklarar ang CPP/ NPA/NDF nga mga teroristan­g organisasy­on kun sa sulod sa usa ka buwan human madeklarar ang Revgov o Martial Law di sila mopirma og Peace Agreement. De modo, kun aduna nay panagsabot nga makab-ot, ideklarar sab dayon ang general amnesty sa NPA ug apudapuran sila og yuta tagsa-tagsa o komon sa sulod sa unom ka buwan. Apan kinahangla­n nga ilang iindosar dihadiha dayon ang ilang mga pusil.

Tugotan nga magpadayon sa ilang trabaho nga walay pugongpugo­ng ang tanang establisim­iyento sa media gawas niadtong sinuholan sa mga langyawng kapunongan ug indibidwal.

Mopatawag og constituti­onal convention tulo ka bulan human ang deklarasyo­n sa Revgov o ML. Ang tahas sa constituti­onal convention mao ang pagsulat og batakang balaod alang sa Gobyernong Pederal nga maoy ipuli sa kasamtanga­ng sistema ug batakang balaod. Kini iimplement­ar human sa upat ka tuig nga pagpadagan sa Revgov o ML.

Suntok sa buwan? Ayaw og hagita ang tawong kusgan ug ang kapalaran.

Newspapers in English

Newspapers from Philippines