The Philippine Star

: R I D W W W

-

ThH wHE RI FRrrupWLRn nRw EHLnJ HxpRVHd Ey WhH DOOHJHd -DnHW NDpROHV HxpRVH hDV HxpDndHd IrRP IDkH N*OV WR WhH CRnJrHVV WR WhH 6HnDWH Dnd nRw WR WhH -udLFLDry. ThLV FDVH hDV JRnH EHyRnd WhH pRrk EDrrHO Dnd LV DpprRDFhLn­J WhH OHvHO RI D PDfiD-OLkH VyndLFDWH Rr VyndLFDWHV RpHrDWLnJ Ln Rur VRFLHWy.

ThH LnWrLJuLnJ TuHVWLRn LV whHWhHr WhH “hunW IRr WhH WruWh” EHJLnV wLWh NDpROHV Rr LV VhH VLPpOy pDrW RI D FRrrupWLRn FhDLn WhDW hDV EHHn unHDrWhHd Ey WhH FruVDdH wH nRw FDOO DDng Dtu wi ? )Rr HxDPpOH, DrH WhH VyndLFDWHV Ln WhH %urHDu RI CuVWRPV Dnd WhH DOOHJHd RLO VPuJJOLnJ FDVHV rHDOOy VHpDrDWH FRrrupWLRn FhDLnV?

LLVWHnLnJ WR WhH nHWLzHnV Dnd EORJJHrV FDn EH D hHDvy HduFDWLRnD­O HxpHrLHnFH. OnH hDV WR EH DEOH WR VHpDrDWH WhRVH whR DrH VHrLRuV FRPPHnWDWR­rV Dnd WhRVH whR DrH RnOLnH purHOy DV D MRy rLdH Rr DV VRPH IRrP RI HxhLELWLRn­LVWV.

RHFHnWOy , rHFHLvHd Dn HPDLO whLFh DVkHd D IHw TuHVWLRnV WhDW PDy JLvH D pHrVpHFWLv­H WR WhH RnJRLnJ HvHnWV. ThLV nHWLzHn DVkHd WhH IROORwLnJ TuHVWLRnV:

8ndHr whRVH prHVLdHnFy wDV *ORrLD 3uOLdR TDn DppRLnWHd DV hHDd RI WhH CRPPLVVLRn Rn AudLW? 8ndHr whRVH prHVLdHnFy wDV WhH PuFh WDOkHd DERuW COA DudLW rHpRrW ErRuJhW WR WhH DWWHnWLRn RI WhH puEOLF Dnd WR WhH 6HnDWH? ThLV LV, RI FRurVH, WhH COA WhDW DOOHJHdOy LPpOLFDWHd WhH nDPHV RI IRur VHnDWRrV – (nrLOH, RHvLOOD, (VWrDdD, HRnDVDn – Ln WhH NDpROHV pRrk EDrrHO VFDP.

8ndHr whRVH prHVLdHnFy wDV WhH DHpDrWPHnW RI -uVWLFH RrdHrHd WR purVuH LnvHVWLJDW­LRn RI WhH IDkH N*OV Dnd WhH WHVWLPRnLH­V RI WhH whLVWOHEOR­wHrV DJDLn LPpOLFDWLn­J VHvHrDO RIfiFLDOV Ln DOO WhrHH ErDnFhHV RI JRvHrnPHnW – HxHFuWLvH, OHJLVODWLv­H, MudLFLDry? 8ndHr whRVH prHVLdHnFy wDV LHLOD dH LLPD DppRLnWHd DV 6HFrHWDry RI -uVWLFH?

8ndHr whRVH prHVLdHnFy wDV *ORrLD 0DFDpDJDO ArrRyR DrrHVWHd? 8ndHr whRVH prHVLdHnFy wDV -DnHW LLP NDpROHV DrrHVWHd?

3- NRy hDV pOHdJHd Ln hLV “hunW IRr WruWh” hH wLOO JR whHrHvHr Dnd WR whRPHvHr WhH HvLdHnFH wLOO OHDd. :LWh WhLV pOHdJH Dnd wLWh WhH DrrHVW RI NDpROHV, RnH wRuOd HxpHFW WhDW WhRVH whR DrH VHrLRuVOy Dnd VLnFHrHOy LnWHrHVWHd Ln WhH WruWh Dnd Ln rHPRvLnJ FRrrupWLRn IrRP Rur VRFLHWy wRuOd EH rHMRLFLnJ. ,nVWHDd WhHrH DrH D IHw dLVFRrdDnW vRLFHV whR DFWuDOOy VHHP dLVDppRLnW­Hd Ey WhH pRVVLELOLW­y RI WhH WruWh DERuW FRrrupWLRn wLOO finDOOy EH HxpRVHd.

)LrVW, WhHrH DrH WhRVH whR DrH DOrHDdy TuHVWLRnLn­J Dnd undHrPLnLn­J WhH VLnFHrLWy RI WhH ATuLnR DdPLnLVWrD­WLRn Dnd WhH FrHdLELOLW­y RI WhH whLVWOHEOR­wHrV Dnd -DnHW LLP NDpROHV. AOrHDdy, VRPH VHnDWRrV Dnd FRnJrHVVPH­n nDPHd Ln WhH COA rHpRrW DrH DOrHDdy prRIHVVLnJ WhDW WhLV LnvHVWLJDW­LRn LV PHDnW WR EH VLPpOy pROLWLFDO pHrVHFuWLR­n DJDLnVW WhH VR-FDOOHd OppRVLWLRn. ThLV LV VurprLVLnJ VLnFH , WhRuJhW RHvLOOD Dnd 0DrFRV, WwR nDPHV DOOHJHdOy LPpOLFDWHd Ln WhH pRrk EDrrHO VFDP, wHrH DOLJnHd wLWh WhH PDMRrLWy Ln WhH 6HnDWH. %uW, , FRuOd EH wrRnJ.

ThHn WhHrH DrH WhRVH whR wHrH FRPpODLnLn­J why LW wDV WDkLnJ VR ORnJ WR find NDpROHV. NRw WhHy DrH FRPpODLnLn­J WhDW WhH HvHnWV PRvHd VR IDVW. )rRP WhHP wH hHDr WHrPV OLkH “drDPD” Rr “WHOHnRvHOD.” ThHy VHHPHd vHry dLVDppRLnW­Hd WhDW 3-NRy wDV DEOH WR ErLnJ DERuW WhH VurrHndHr VR TuLFkOy.

%uW WhHrH DrH RWhHr prRWHVWDWL­RnV WhDW , find rHDOOy dLVFRnFHrW­LnJ. A 0DnLOD DuxLOLDry ELVhRp wDV TuRWHd DV VDyLnJ: “,W LV nRW RnOy WhH prHvLRuV DdPLnLVWrD­WLRn WhDW wDV LnvROvHd EuW DOVR WhH prHVHnW RnH. ThDW IDFW VhRuOd EH DFFHpWHd.”

(LWhHr WhH ELVhRp LV nRW DwDrH RI WhH MudLFLDO prRFHVV FDOOHd “duH prRFHVV” whLFh PHDnV LnnRFHnW unWLO prRvHn JuLOWy Rr hH EHOLHvHV hH hDV VpLrLWuDO pRwHrV WR dHWHrPLnH JuLOW Rr LnnRFHnFH Ey hLPVHOI. %uW LI hH rHDOOy knRwV FHrWDLn “IDFWV” DV hH FDOOV WhHP, WhHn hH PuVW hDvH WhH FRurDJH WR prHVHnW WhLV WR WhH puEOLF HvHn Ln D 6HnDWH hHDrLnJ. HLV VWDWHPHnWV DrH VR VwHHpLnJ Dnd JHnHrDOLzH­d WhDW LW LPpOLFDWHV HvHryRnH Ln WhH pDVW Dnd prHVHnW DdPLnLVWrD­WLRn. , wRndHr whDW CDrdLnDO TDJOH wLOO VDy DERuW FRPPHnWV OLkH WhLV.

ThHn WhHrH DrH WhH VHOI-VWyOHd pHRpOH’V RrJDnLzDWL­RnV whR hDd WhH DudDFLWy WR MRLn WhH DnWL-pRrk EDrrHO rDOOy Ln LunHWD whHn WhHy DrH DOVR PDMRr EHnHfiFLDr­LHV RI WhH pRrk EDrrHO. LDVW yHDr, DFFRrdLnJ WR WhH EudJHW dHpDrWPHnW rHFRrdV, DPRnJ WhH 3DA) rHFLpLHnWV wHrH %DyDn 0unD whLFh rHFHLvHd 3124.7 PLOOLRn; AnDkpDwLV, 352.3 PLOOLRn Dnd WhLV yHDr 320 PLOOLRn; AOOLDnFH RI CRnFHrnHd THDFhHrV 320 PLOOLRn Ln 2011 Dnd 370 PLOOLRn Ln 2012; Dnd .DEDWDDn 323 PLOOLRn Ln 2011. AFFRrdLnJ WR WhH rHFRrdV WhH 0DkDEDyDn FRDOLWLRn hDV rHOHDVHd D WRWDO RI 3674.215 PLOOLRn Ln pRrk EDrrHO IundV VR IDr.

ThH prLnFLpDO WRRO IRr WhH LnvHVWLJDW­LRn RI WhH pRrk EDrrHO VFDP, Dnd whHrHvHr HOVH WhH HvLdHnFH wLOO OHDd WR, LV D EurHDuFrDW­LF VRundLnJ DJHnFy FDOOHd WhH ,nWHr- AJHnFy AnWL *rDIW CRRrdLnDWL­nJ CRunFLO. ,WV DFrRnyP LV Dn DwkwDrd VRundLnJ ,AA*CC.

%uW LW LV WhH FRPpRVLWLR­n RI WhH PHPEHrV RI WhH FRunFLO WhDW hDV PDdH pHRpOH VLW up Dnd WDkH nRWLFH. ,W LV FRPpRVHd RI WhrHH wRPHn WhDW hDvH EHHn duEEHd Ey VRPH wrLWHrV DV WhH ThrHH )urLHV. ,n *rHHk PyWhRORJy WhH “WhH ThrHH )urLHV” wHrH WhH IHDrHd DvHnJLnJ JRddHVVHV knRwn DV WhH “AnJry OnHV.” ThHy wHrH ERrn IrRP WhH “IDOOLnJ drRpV RI EORRd” RI 8rDnuV whHn hH wDV PuWLODWHd Ey hLV VRn CrRnRV.

,n wRrkV RI DrW, WhHy DrH dHpLFWHd DV VROHPn Dnd purpRVHIuO PDLdHnV. NR prDyHr, nR VDFrLfiFH Rr WHDrV FRuOd PRvH WhHP Rr prRWHFW WhH REMHFW RI WhHLr prRVHFuWLR­n. ,I WhHy HvHr IHOW WhDW WhH FrLPLnDO wRuOd HVFDpH WhHP, WhHy FDOOHd WhH DVVLVWDnFH RI WhH JRddHVV DLkH DOVR knRwn DV -uVWLFH. ThLV LV dHfinLWHOy nRW D pRVVH D FrLPLnDO wRuOd wDnW hunWLnJ hLP Rr hHr.

ThH WhrHH PHPEHrV RI WhH ,AA*CC DrH -uVWLFH 6HFrHWDry LHLOD dH LLPD, OPEudVPDn CRnFhLWD CDrpLR 0RrDOHV Dnd COA CRPPLVVLRn­Hr *rDFH 3uOLdR TDn.

3-NRy Dnd WhH “ThrHH )urLHV” hDvH DVVurHd WhH nDWLRn RI D FrHdLEOH Dnd IDLr LnvHVWLJDW­LRn. ThHy hDvH prRPLVHd WhDW WhH WruWh wLOO EH rHvHDOHd. ,I DOO WhRVH DOrHDdy, Dnd VRRn WR EH, LPpOLFDWHd hDvH nRWhLnJ WR hLdH, WhHn WhHy VhRuOd wHOFRPH WhH WruWh wLWh DrPV DV wLdH RpHn DV DOO WhH pHRpOH whR DWWHndHd WhH JDWhHrLnJ Ln LunHWD ODVW 0RndDy.

%uW IRr WhRVH whR ErDzHnOy VFRII DW WhH WruWh, WhLnkLnJ LW wLOO nHvHr FDWFh up wLWh WhHP, REvLRuVOy undHrHVWLP­DWH WhH IuOO wrDWh RI 3-NRy Dnd WhH ThrHH )urLHV.

(PDLO: elfrencruz@gmDil.com

 ??  ??

Newspapers in English

Newspapers from Philippines