Złoża pierwiastków ziem rzadkich pod Myszkowem

Dotychczas o polskim przemyśle wydobywczym mówiono przede wszystkim w kontekście górnictwa węgla. Od kilkudziesięciu lat w naszym kraju wydobywane są także metale przemysłowe i szlachetne – KGHM Polska Miedź posiada kopalnie miedzi i srebra w okolicach Głogowa i Lubina, natomiast ZGH Bolesław wydobywa cynk i ołów w Olkuszu. Prawdopodobnie już niedługo na wydobywczej mapie Polski pojawi się nowe miejsce – Myszków.

O tym, że w okolicach tego miasta mogłaby powstać kopalnia, mówi się już od dłuższego czasu. Jeszcze pod koniec lat 60. XX wieku geolodzy z Państwowego Instytutu Geologicznego stwierdzili, że w rejonie Myszkowa mogą znajdować się cenne zasoby metali, które później zidentyfikowano jako rudy miedzi, molibdenu i wolframu.

Jednak prace nad dokładnym rozpoznaniem złóż i ewentualnym rozpoczęciem ich wydobycia trwają zaledwie od kilku lat. Do dziś nie zidentyfikowano całkowitych zasobów rudy i możliwości jej wydobycia, jednak oczekiwania są ogromne.

Polska już dziś jest ważnym graczem na światowym rynku miedzi – według ubiegłorocznego raportu U.S. Geological Survey, nasz kraj znajduje się w pierwszej dziesiątce na świecie pod względem posiadanych zasobów miedzi. Wiele emocji wzbudzają jednak potencjalne złoża molibdenu i wolframu, które według obecnych szacunków również mają wynieść Polskę do światowej czołówki producentów tych metali.

O co tyle szumu?

Dlaczego złoża tak mało znanych pierwiastków mogą robić wrażenie? Ponieważ odgrywają one niebagatelną rolę na światowych rynkach surowcowych, podobnie jak inne popularniejsze metale (wykorzystywana w budownictwie miedź czy używany do produkcji elektroniki krzem).

Molibden i wolfram występują w przyrodzie kilka razy rzadziej niż miedź, jednak również należą do najważniejszych metali wykorzystywanych we współczesnym przemyśle. Duże znaczenie ma ich bardzo wysoka temperatura topnienia. Większość światowej produkcji molibdenu zużywa się w przemyśle stalowym – pierwiastek ten służy jako domieszka do niektórych stopów stali, polepszając ich odporność na wysoką temperaturę i korozję. Również wolfram jest wykorzystywany jako domieszka do wysokogatunkowej stali, a oprócz tego używa się go w przemyśle oświetleniowym. Oba pierwiastki są także doceniane w branży zbrojeniowej.

Wiele pierwiastków, o których na co dzień mało się słyszy, znajduje zastosowanie w produkcji przedmiotów codziennego użytku i bardzo często są one nie do zastąpienia. Pierwiastki te określa się wspólną nazwą tzw. pierwiastków ziem rzadkich (ang. rare earth elements, rare earths).

Czym są rare earth elements?

Definicji jest bardzo wiele. Praktycznie każde opracowanie wymienia inne pierwiastki, ponieważ sama nazwa rare earth elements jest nietrafna.

22