Między oczy Szwecja

3 września król Szwecji Karol XVI Gustaw oddał strzał rozpoczynający doroczne polowanie na łosie. W tym roku, podobnie jak w ubiegłych latach, do odstrzału przeznaczono 95 tysięcy zwierząt. W polowaniu bierze udział 300 tysięcy myśliwych i 150 tysięcy psów, a jego wartość, sumując wydatki na sprzęt, opłaty licencyjne i cenę mięsa, to 180 milionów euro.

Sport narodowy

Polowanie na łosie to dla Szwedów sport narodowy i tradycja od ponad 700 lat, dlatego większość myśliwych bierze na tę okazję urlopy i spędza na polowaniu średnio 26 dni. W północnej Szwecji polowanie zaczyna się w pierwszy poniedziałek września, a w południowej – w drugi poniedziałek października i trwa do przełomu stycznia i lutego. 80 procent łosi zostaje zabitych w pierwszych tygodniach polowania, które odbywa się na powierzchni 37,5 miliona hektarów.

Populacja łosi w Szwecji to 270 – 350 tysięcy sztuk, a rozmnażają się one tak szybko, że liczba 95 tysięcy upolowanych zwierząt, która Europejczykowi wydaje się szokująca, w Skandynawii nie robi żadnego wrażenia, zwłaszcza że Szwedzi uwielbiają dziczyznę i zjadają co roku 11 tysięcy ton mięsa łosia.

Odstrzał służy regulacji gatunku i co kilka lat jego wielkość się zmienia. Na przykład w 1982 roku upolowano 174 tysiące łosi, a w najgorszym dla myśliwych 2006 roku było to „ledwie” 80 tysięcy.

To jest krowa!

Polowanie na łosia jest masowym szaleństwem i co roku jesienią tysiące mężczyzn i kobiet, które stanowią już prawie 10 procent polujących, ubiera się na zielono, ładuje strzelby i rusza w las. Jak skomentował dziennik „Aftonbladet” – normalni i stateczni obywatele zmieniają się z dnia na dzień w opętanych żądzą zabójstwa pierwotnych ludzi. Ich oczy zyskują blask, a oni są permanentnie podenerwowani i jak na wojnie cały czas mają broń przygotowaną do strzału. Czekają przez cały rok na ten okres, który dla łosia jest najgorszy w życiu.

Tereny północnej Szwecji są zamykane dla turystów i ustawia się tam tablice ostrzegawcze: „Jakt pa°ga° r” (Polowanie w toku), rolnicy chowają konie w stajniach, a na krowach często wypisują białą farbą widoczne z daleka napisy: „To jest krowa”. Psy ubiera się w kamizelki odblaskowe.

Myśliwi, aby uzyskać licencję, muszą przejść kurs łowiecki i co roku zdawać egzamin ze strzelania i umiejętności zabicia łosia jednym strzałem, najlepiej między oczy i do tego specjalnymi nabojami. Biorąc pod uwagę, że liczba łosi i myśliwych jest podobna, co stwarza sytuację „jeden na jednego”, a rząd odstrzału sprawia, że tylko co trzeci polujący ma

Wielki biznes

szansę na poroże, to emocje są tak duże, że w euforii często strzelają do wszystkiego, co się rusza – do dzików, reniferów, a nawet niedźwiedzi. Zdarzało się, że strzelano do traktorów, a przed rokiem w miejscowości Annerstad zastrzelony został 71-letni narciarz. Sąd stwierdził, że ofiara „była sama sobie winna”, bo nie powinna przebywać w lesie. Co roku odnotowuje się 500 wypadków, kiedy myśliwi strzelają do siebie lub ranią się nożami podczas obrabiania mięsa, będąc pod wpływem rozgrzewającego alkoholu.

Szwedzi nie oszczędzają w sklepach, kupując kurtki, plecaki, namioty, lornetki i oczywiście drogie strzelby i naboje, które liczy się na miliony. Wartość corocznego polowania wynosi około 180 milionów euro, lecz w tym roku będzie wyższa, bo wzrosły opłaty państwowe za każde upolowane zwierzę (z 50 do 150 euro). Na sprzęt przeciętny szwedzki myśliwy wydaje co roku średnio 1000 euro, a efektem polowania jest 13 milionów kilogramów mięsa, przyjmowanego przez punkty skupu i po zbadaniu kierowanego do sklepów. Myśliwi otrzymują około 6 euro za kilogram w skupie, ale po dotarciu do sklepów mięso drożeje. Jesień w szwedzkich restauracjach stoi pod znakiem świeżego befsztyka z łosia, a przetworzone mięso dostępne jest przez cały rok w formie hamburgerów, pulpetów, pasztetów i wędlin, łącznie z salami.

Henrik Lindh, właściciel sklepu myśliwskiego Vildmarks ABC w Borlänge, obliczył, że kompletny sprzęt na polowanie dla amatora kosztuje minimum 4 tysiące euro. Zawodowcy wydają wielokrotność tej sumy, najwięcej na psy. Prezes stowarzyszenia właścicieli psów myśliwskich Lennart Holmsten ocenił, że pies odpowiednio ułożony do polowania na łosie kosztuje minimum 8 tysięcy euro.

Myśliwi muszą płacić za używanie terenów, na których odbywa się polowanie, ich właścicielom, a państwo pobiera opłaty za karty myśliwskie, za licencje na to konkretne polowanie i za każde zabite zwierzę. Pieniądze te – jak podkreślił szwedzki związek łowiecki – „w całości wracają do ofiar”, ponieważ przeznaczane są na badania nad życiem populacji szwedzkich łosi. Największy zysk dla państwa to podatek VAT od komercyjnej sprzedaży mięsa.

Niemcom mówimy nie!

Polowań na „króla lasu” zazdroszczą Szwedom głównie Niemcy, lecz nie mogą korzystać z tej rozrywki w takim stopniu, jakby chcieli, ponieważ Szwecja wprowadziła skuteczne restrykcje. Jeszcze do połowy lat 90. w polowaniu mogli uczestniczyć tylko obywatele szwedzcy i dochodziło do sytuacji kuriozalnych, kiedy goście króla Szwecji nie mogli strzelać, co przydarzyło się królowi Norwegii Haraldowi V, któremu szwedzki związek łowiecki po negocjacjach ze szwedzkim dworem pozwolił pełnić wyłącznie rolę obserwatora.

W1995 roku po wejściu Szwecji do Unii Europejskiej pod jej naciskiem przepisy zostały złagodzone, lecz „w inteligentny szwedzki sposób”. Obywatel UE może „oczywiście” wziąć udział w polowaniu, ale jako gość, na podstawie zaproszenia konkretnego szwedzkiego myśliwego, pod ścisłym warunkiem wzajemności, który wymaga, że Niemiec czy Francuz zaproszą Szweda na polowanie do swego kraju. W ten sposób obcokrajowcy są wyjątkami i kiedy jesienią ubiegłego roku największa gwiazda szwedzkiego futbolu Zlatan Ibrahimovic, wtedy napastnik AC Milan, przyleciał prywatnym odrzutowcem właściciela klubu (Silvio Berlusconi) do Umea z działaczami włoskiego klubu, polować mógł tylko on.

Łoś szuka przyjaciela

Polowanie ma też skutki uboczne, bo przerażone, uciekające przed nagonką łosie powodują co roku ponad 5 tysięcy wypadków drogowych, w których z kolei ginie średnio 2400 tropiących zwierzynę psów. Dla kierowcy łoś jest niebezpieczną przeszkodą. Zwierzęta mające 2 metry wysokości i ważące 500 – 700 kilogramów po podcięciu im długich nóg przez niski samochód osobowy wpadają przez przednią szybę do środka lub miażdżą dach, dusząc pasaże-