Legia Warszawa, czyli legioniści

Piłkarze ze stolicy są legionistami, gdyż wyrazy legia i legion mają wspólne pochodzenie i znaczą to samo. W dawnym Rzymie nazywano tak ‘jednostkę wojskową liczącą 4500 – 6000 żołnierzy’, a później także ‘ochotniczy oddział wojska’. Stąd się właśnie wzięły określenia legia honorowa i legia cudzoziemska, choć po francusku są to odpowiednio légion d’honner i legion étrange`re [wym. legią doner] i [legią netrażer].

Wyrazy legia i legion wywodzą się z łacińskiego rzeczownika legio (od czasownika legere ‘wybierać’), który w dopełniaczu przybiera formę (kogo, czego?) legionis.

Jeśli chodzi o słowo legia, to w staropolszczyźnie miało ono inne brzmienie – legija lub lelija. W wyniku ściągnięcia, czyli przejścia cząstki -gija (- lija) w -ia, upowszechniła się potem krótsza forma legia.

~Choć słowo to odmienia się prosto: legii, legii, legię, z legią, o legii, wyraz pochodny ma brzmienie legionista (a nie: legista), tzn. zawiera element -ni-. Po prostu za jego podstawę wzięto postać łacińskiego dopełniacza legionis, do którego doszedł przyrostek -ta.

Rzeczownik legion również został utworzony od formy legionis, tylko że przez odcięcie końcowego -is (to samo stało się w wyrazie region, od łac. regio, regionis). Oddziały polskie założone na początku 1797 roku za zgodą Napoleona przez gen. Henryka Dąbrowskiego nosiły nazwę Legionów Polskich (posiłkujących Lombardię), a żołnierze byli legionistami.

Słowo legionista może się odnosić zarówno do legionu, jak i do legii w znaczeniu militarnym, ale także do członka warszawskiego klubu Legia.