Spokój z polityką
Mówiono, że jest cieniem Andrzeja Leppera. Złośliwi twierdzili nawet, że to on rządzi Samoobroną. Inżynier rolnik, działacz związkowy, trafił do polityki. Był posłem trzech kadencji. Najpierw z listy PSL, potem SLD, później reprezentował Samoobronę. Pełnił w tej partii różne funkcje. Po wyborczej porażce w 2007 roku odszedł z władz Samoobrony, ale wciąż wspierał Andrzeja Leppera. Kilkakrotnie stawał przed obliczem Temidy. Teraz wiedzie spokojny żywot, podróżując między Oleśnicą a Warszawą.
Nie ma swojego domu ani mieszkania, ale ma gdzie wracać i żyć. – Na szczęście mam dzieci. Pomieszkuję w Oleśnicy, tam mieszka moja córka. Czasem jestem u niej, a czasem u drugiej, która ma gospodarstwo pod Oleśnicą. Jestem na emeryturze i staram się pomagać córkom. Jedna prowadzi firmę, druga gospodarstwo. Mam pięcioro wnucząt. Jest co robić. Miałem problemy procesowe, za dużo nie mogę o tym mówić. Teraz spłacam swoje zobowiązania. Takie jest życie. Człowiek ma przyjaciół, ale i wrogów, więc lepiej milczeć, po co wrogowie mają się cieszyć. Unikam świata publicznego, staram się nie pokazywać. Polityka interesuje mnie dziś tyle, co zwykłego zjadacza chleba.
– Kiedy Samoobrona wyszła z Sejmu, pozostałem w Warszawie, w polityce,
wyłącznie dla Andrzeja
Leppera.
I byłem z nim i przy nim do końca, nie biorąc wynagrodzenia. – Czy to była przyjaźń? – To była lojalność. Byliśmy przyjaciółmi, ale dzisiaj uważam, że więcej można było zrobić, więcej mu pomóc. My o sobie wszystko wiedzieliśmy. Jechaliśmy na jednym wózku. Wiele osób, które go zostawiły, dziś mienią się jego przyjaciółmi. A ja nie chcę być w tej grupie.
Już ponad półtora roku jest poza polityką. – Znam ten świat od kuchni. I muszę stwierdzić, że brakuje kogoś takiego jak Andrzej Lepper. On mówił prawdę, nie celebrował jej. A dziś, zarówno politycy opozycji, jak i koalicji, zdobywając głosy, zabiegają o nie hasłami Andrzeja Leppera i Samoobrony. Wiele kwestii gospodarczych z programu tej partii, i głoszonych przez przewodniczącego, jest dziś wykorzystywanych. I nikt już nie krzyczy, że to populizm.
Do Warszawy jeździ w interesach, dziesięć dni w miesiącu jest w stolicy. Ale nie chce zdradzić szczegółów, co to za biznes. – Pomagam znajomym. W jakiej branży? W nieruchomościach. Robię to nie dla finansów, lecz żeby czuć się potrzebnym. Choć liczę, że może w przyszłości będą z tego duże pieniądze.
Urodził się we wsi Janówka, niedaleko Białej Podlaskiej. Gdy miał rok, rodzice przyjechali na Ziemie Odzyskane. – Nie na szaber, bo byli i tacy, którzy tylko po to jechali. Najpierw przyjechaliśmy pod Wałbrzych, potem do Marianowa koło Wrocławia. Tam chodziłem do podstawówki. Dwa kilometry
pod górkę i pod wiatr.
Później przenieśliśmy się do Krzeczyna koło Oleśnicy. Potem było Technikum Rolnicze w Bierutowie. – Miałem zostać i zostałem rolnikiem. Pracował w PGR, był kierownikiem fermy, zastępcą dyrektora i dyrektorem. Studiował zaocznie w Akademii Rolniczej we Wrocławiu. – Zdobyłem tytuł inżyniera. Pracowałem, studiowałem, budowałem dom, pomagałem teściowej w prowadzeniu kiosku z warzywami. Byliśmy z żoną zaopatrzeniowcami. I jeszcze, uprawiałem pół hektara ziemi. Doba była za krótka, ale pieniądze były.
Było mu bardzo ciężko, gdy młodsza córka zachorowała na alergię. – Miała zaledwie trzy lata. Nie było wtedy leków, sprowadzaliśmy je z Niemiec. Dwutygodniowa dawka kosztowała miesięczną pensję. Trzy razy córkę reanimowano, w ciągu roku przeszła szesnaście zapaleń płuc. Dziś obdarzyła mnie trzema wnuczętami...
Przyznaje, że należał do PZPR. – Propozycja padła na spotkaniu sekretarza partii i prezesa ZSL. Obaj mnie namawiali, bo stanowisko kierownicze w PGR znajdowało się w nomenklaturze PZPR. I nie musieli mnie długo przekonywać. To był rok 1970, pełen nadziei i wielu zmian w kraju. W PGR pracował 15 lat. Potem kupił małe sześciohektarowe gospodarstwo. – Zwolniłem się i zająłem pracą na roli. I tak trafiłem do kółek rolniczych. Przez dwie kadencje byłem prezesem Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych. Łączyłem tę społeczną robotę z pracą na roli. Uważałem, że rolnictwo indywidualne ma szansę, chciałem spróbować. Później, w 1980 roku, dokupiłem jeszcze 30 hektarów, wydzierżawiłem 500, a potem jeszcze kupiłem 500. Uczestniczył w rozmowach Okrągłego Stołu, w zespole do spraw rolnych, po stronie rządowej. – Skoro byłem na takim stanowisku, to uprawiałem już politykę, ale ambicje miałem większe.
W wyborach do parlamentu, w czerwcu 1989 roku startował z listy krajowej. – Przeszedł z niej tylko marszałek Mikołaj Kozakiewicz. Wtedy zdobyłem miliony głosów, a nie przeszedłem. W następnych wyborach zdobyłem mandat z trzeciego miejsca, tu, we Wrocławiu, z listy PSL – Sojusz Programowy z ponad 4 tysiącami głosów. Mimo że wyzywano mnie od komuchów, wiele głosów uzyskałem we własnej gminie i powiecie. Im bardziej pluli na mnie wrogowie, tym bardziej pomagali ci, którzy mnie znali. To był czas, gdy PSL było w opozycji. – To było bardzo ciekawe dwuletnie doświadczenie. Ja miałem duszę związkowca. Byłem w grupie osób, która nie uprawiała polityki, lecz walczyła o pryncypia dla rolnictwa. Nie czuliśmy się politykami, na to nie było czasu, zajmowaliśmy się walką. To był okres protestów. Początek zmian, kiedy rolnictwo stawiano pod ścianą.
Kolejny raz trafił do Sejmu w 1993 roku, tym razem z listy SLD. – PSL nie chciał iść do wyborów w ramach koalicji z kółkami rolniczymi. Wiedziałem, że skoro tak jest, to nie będę miał wpływu na układanie list wyborczych, a zależało mi na wprowadzeniu do parlamentu jak najwięcej osób z kółek rolniczych. SLD też nie dało mi tej możliwości, ale czułem się lewicowcem. Wróciłem do korzeni. Wtedy poznał Andrzeja Leppera. – To było podczas jego pierwszych protestów pod Sejmem.
Połączyły nas idee
i pomysł na zmiany. Zaczęliśmy współpracować. Lepper zaczął się liczyć.
Przed wyborami parlamentarnymi w 2001 roku kierował komitetem wyborczym Samoobrony RP. – Andrzej zaproponował mi to znacznie wcześniej i się zgodziłem. Miałem to szczęście, że społeczeństwo postawiło na Samoobronę, na Leppera, i że brałem w tym udział. Prawda jest taka, że w tych 10 procentach z przecinkiem, które uzyskaliśmy, to do przecinka była zasługa przewodniczącego Leppera, a całej reszty, łącznie ze mną, po przecinku.
Sam nie startował w wyborach, został dyrektorem biura krajowego partii w Warszawie. Pracował też w biurze parlamentarnym. – Przez dwa miesiące byłem nawet doradcą wicemarszałka Leppera. Pracowałem dla Samoobrony, ale nie byłem członkiem tego ugrupowania. Wstąpiłem do niej dopiero w 2004 roku. Przed kolejnymi wyborami Andrzej