Skwapliwy jak łabaj

Często czytam „Poczet nazwisk polskich”, nie natknąłem się jednak na wyjaśnienie nazwiska Kwapiński. Rodzina pochodzi z centralnej Polski, z okolic Piotrkowa, ale osoby o tym nazwisku są rozsiane po Polsce, a sporo jest ich też za granicą. Nazwisko wydaje się polskie, wręcz szlacheckie, a znane mi wzmianki o nim pochodzą z połowy XVIII wieku.

Arkadiusz Kwapiński Szlachecki herb pobrzmiewa Panu w sufiksie - ski, ale nie ulegajmy pozorom. Od biedy moglibyśmy uznać je za odmiejscowe, ale czy jest gdzieś Kwapin? (Nie ma, choć jest w powiecie myślenickim Kwapinka). Nazwisko pochodzi albo od czasownika kwapić się, czyli być człowiekiem skwapliwym, skorym do czegoś, albo od rzeczownika kwap, zatem staropolskiego puchu. 1132 Polaków tak się nazywa.

Bardzo często czytuję „Poczet”. Uważam, że jego obecność na łamach ANGORY jest ze wszech miar pożyteczna. Dlatego składam Panu wyrazy uznania za Jego mrówczą pracę, nieśmiało prosząc (ze względu na mój wiek), o spe- cjalne potraktowanie mojej prośby, bo ciekawa jestem, jak powstało moje nazwisko panieńskie Olsińska. Skąd pochodzi i ile osób je nosi? Nie spotkałam nikogo o tym nazwisku, niebędącego z rodziny, a ta wywodzi się z okolicy Kielc, Wiślicy, Bałtowa, Pińczowa.

Jadwiga Figarska Pani Jadwigo, powstało od nazwy liściastego drzewa – olchy (olszy). Stąd wywodzą się też nazwiska takie jak: Olsewicz, Olsienkiewicz, Olsiewicz, Olski. Warto też wiedzieć, że olszówką zwano nie tylko gatunek grzyba, ale i gwarowo lichą ziemię oraz gruszę polną. W staropolszczyźnie używano też czasownika olsnąć, oślepnąć. W kazaniach Skargi czytamy: Olsnął, a gdy pokutował, znowu do wzroku przyszedł. Nazwisko to nosi 121 rodaków.

Zainspirowana Pańskimi artykułami postanowiłam zerknąć, co mówi internet na temat pochodzenia mojego nazwiska. Już po minucie poszukiwań trafiłam na stronę, gdzie autor sugeruje, że nazwisko Łabanowski pochodzi od staropolskiego słowa łabaj, oznaczającego dużego psa i obelgę… Alicja Łabanowska