Siano w sieni

Urodziłem się na Dolnym Śląsku, mama pochodzi z Kieleckiego, tato z Rzeszowskiego. Dziadek zmarł przy wierceniach gazu i ropy, a mieszkał w wiosce za Brzozowem-Wzdowem. Nasze rysy sugerują domieszkę krwi tureckiej czy krymskiej, największe podobieństwo do tej rasy mają kobiety, które urodę odziedziczyły po babci. Nazwisko występuje też w pisowni Sinczak, jak w spisie carskim zostali zanotowani i takie otrzymali dokumenty ci, co mieszkali na Ukrainie.

Krzysztof Sieńczak Problem w tym przypadku jest nie tyle trudny, co nieco splątany. Odsuńmy na bok sugestie rasowe, gdyż etymologia nazwiska wiąże nas z polskim źródłosłowem. Według źródeł, będzie to rzeczownik sień, kiedyś oznaczający nie tylko pokój, komnatę, ale także pałac, dom („Mały słownik zaginionej polszczyzny”). Stąd wywodzą się m.in.: Sieńca, Sieńców, Sieńczenko, Sieńczyk, Sieńczykowski, a nawet Sieńkiewicz. Z kolei źródła gwarowe ukazują rozleglejsze możliwości pochodzenia nazwiska, np. zaimek sien ( ten: to siego, to siemu. Cyt. za: J. Karłowicz „Słownik gwar…”). Tamże: rzeczownik sieniec, oznaczający narzędzie garncarskie. Pisownia Sinczak nie jest związana ze źródłosłowem pańskiego nazwiska, bo pochodzi od koloru siny, czyli niebieskofioletowy, co potwierdza błędną notację. Dziś nazwiska Sieńczak używa 185 Polaków (i 23 w postaci Sieńczykowski).

Zastanawiam się nad pochodzeniem i znaczeniem nazwiska: Maroszek. Pewne rumuńskie miasteczko nosi nazwę Maroszek. Wiem, że rumuńskich korzeni moja rodzina nie ma, ale o konkretach nie mogę powiedzieć wiele, bo dziadek nie żyje, a tata wie jeszcze mniej niż ja.

Magdalena Maroszek Zgodnie darujmy sobie związki z Rumunią. Maroszek, nazwisko notowane w 1617 roku, jest typowym polskim nazwiskiem utworzonym od podstawy Mar-, jak w imionach Marcin, Marek, Maria, albo od mara, marzyć. Ten rodowód jest wspólny dla takich nazwisk jak m.in.: Maros, Marosak, Marosek, Marosiak, Marosiński, Marosz, Maroszczuk, Maroszyk, Maroś. W zasobie PESEL mamy dziś 1836 nazwisk Maroszek.

Do napisania listu przymierzałem się długo, jako stały czytelnik Pana rubryki, a bodźcem stał się fakt przejęcia od śp. mojego brata obowiązku dalszego prowadzenia drzewa genealogicznego rodziny. Z tego, co przejąłem, wynika, iż prawdopodobnie moi przodkowie na kielecką ziemię przybyli z Litwy (?). Drugim motywem mojego pisania był film w TVP2 z tzw. cyklu „Rycerze i rabusie”, ukazujący losy zubożałego szlachcica Pawła Zbroi. Czy istnieją źródła datujące fakt pojawienia się tego nazwiska w Polsce i czy pochodzi od zbroi, czy może faktu otrzymania jej dawno temu za zasługi bitewne?

Jerzy Zbroja Tak, jako nazwa osobowa zbroja pojawia się w dokumentach już w 1383 roku. Pochodzi rzeczywiście od pancerza chroniącego tułów rycerza. Tylko badanie archiwalne przesądzi dokładny rodowód nazwiska. W staropolszczyźnie znaczenie zbroi było szersze i obejmowało w ogóle oręż, czyli broń, a także narzędzia pracy, jak np. łopata. W gwarze zbrojać się to wymawiać się od czegoś, wzbraniać. W użyciu jest 1131 takich nazwisk.