O chemii i jej wpływie na angielski
Nauki ścisłe nie należą do przedmiotów łatwo przyswajanych w szkole, a powodów tego stanu rzeczy jest przynajmniej kilka. Jednym z najważniejszych jest nazewnictwo, które nawet po polsku potrafi być mylące. A jeśli dodać do tego konieczność poprawnego użycia któregoś terminu po angielsku, to problemy mamy wręcz murowane.
Najbardziej zdradliwa w tej grupie jest niewątpliwie chemia. To ona najczęściej „pożycza” terminy z „cywilnego” angielskiego i nadaje im nowe, często niezgodne z oryginałem, znaczenie. Przykładem tego jest rzeczownik solution, który w normalnych kontekstach oznacza rozwiązanie ( After a week of hard work, they finally came up with a solution to the problem. – Po tygodniu ciężkiej pracy w końcu wpadli na rozwiązanie tego problemu.). W chemii solution okazuje się odpowiednikiem polskiego terminu „roztwór” ( Mixing those two solutions is not a solution we’re after. – Mieszanie tych dwóch roztworów to nie rozwiązanie, którego szukamy.).
Podobna sytuacja zachodzi w przypadku wspomnianego tydzień temu wyrazu base, oznaczającego fizyczną podstawę ( The base of the statue is almost a mile across. – Podstawa pomnika ma prawie milę średnicy.) albo chemiczną zasadę ( Some of that base should easily neutralize the acid. – Odrobina tej zasady powinna bez problemu zneutralizować kwasy.). Base lubi się pojawiać także w innych kontekstach – może opisywać podstawę systemu liczbowego w arytmetyce lub dolną krawędź figury w geometrii.
Chemia jest chyba zresztą jedyną nauką poza anatomią, której opanowanie spowoduje, że… będziemy mniej zrozumiali. Dzieje się tak, ponieważ wiele codziennych rzeczy posiada wyspecjalizowane nazwy, używane tylko w kontekście chemii. Na przykład węgiel. Potocznie nazwiemy go coal ( They’ve discovered some new way of turning coal into diamonds.– Odkryli nowy sposób na zamianę węgla w diamenty.). Ale już główny składnik minerału zwanego coal nazwiemy carbon ( The coal they use contains more carbon than any other.
– Węgiel, którego używają, ma wyższą zawartość węgla niż jakikolwiek inny.).
Równie mylącym pierwiastkiem jest krzem, w języku angielskim nazywany silicon ( The silicon chip used in this computer will soon be outdated. – Krzemowy chip używany w tym komputerze wkrótce odejdzie do lamusa.), który stanowi główny składnik sylikonu, Anglikom znanego jako silicone ( The silicon in our silicone comes from trusted manufacturers. – Krzem w naszym sylikonie pochodzi od zaufanych producentów.). Jak tu się nie pomylić? Searching for a solution to a carbon
silicone solution