Historyczna rozdoba

Dawno temu znalazłem w książce telefonicznej nazwisko Paszyn-Pekiel. Później nazwisko Paszyn de Rekiel. Dzięki Naszej Klasie wiem, że Paszyn-Rekiel i Paszyn de Rekiel to ród z Wilna. Ktoś o nazwisku Paszyn-Rekiel pisał, że to rodzina o szlacheckich korzeniach, ale partykuła szlachecka „de” z czasem zanikła. Druga osoba o tym nazwisku pisała, że rodzina ma chłopskie pochodzenie. Dziwnym zbiegiem okoliczności mój ojciec urodził się w Wilnie! A rodzina ma chłopski rodowód. Nazwisko Paszyn figuruje w spisie szlachty białoruskiej pisanym cyrylicą, niemniej nazwi- ska Rekiel nie ma w herbarzach. Co Pan Redaktor sądzi o roli partykuły de przed drugim członem nazwiska?

Wiesław Rekiel z Mrągowa Problem tego ciekawego nazwiska nie tkwi w etymologii, bo pochodzenie oddzielnych jego członów jest jasne (Paszyn to stare odojcowskie nazwisko odimienne, pochodzące od Pasza, to zaś od Pawła. Natomiast Rekiel, notowany już w 1425 roku, pochodzi od apelatywu rak), lecz w genealogii. A tylko ona może odpowiedzieć, kiedy oba nazwiska się z sobą skrzyżowały… Być może to efekt XVII-wiecznego obyczaju, gdy schłopiała szlachta podwójnymi nazwiskami rekompensowała sobie swój niewysoki status społeczny. Niemniej słaba frekwencja nazwiska Paszyn de Rekiel (1) i Paszyn-Rekiel (6) wskazuje tylko na jedno gniazdo. Forma Paszyn-Pekiel najpewniej jest prostym defektem.

Od jakiegoś czasu wolne chwile poświęcam na badanie historii rodziny. Chodzi o nazwisko Noryśkiewicz, na tyle rzadkie, że wszystkie noszące je obecnie osoby (i w Polsce, i Niemczech) pochodzą od urodzonego w 1800 roku Antoniego Onufrego. Wszystkie ślady wskazują na Złotów i jego okolice. Wypis z ksiąg parafialnych z 1941 roku sugeruje, że ojcem Wojciecha Noryszkiewicza (ur. 1710) był Kazimierz Norkiewicz. Podejrzewam jednak, że taka zmiana była mało prawdopodobna. Legenda mówi coś o pochodzeniu litewskim, ale być może tę hipotezę należy włożyć między bajki.

Paweł Szczepański Odmienne formy nazwiska Noryśkiewicz pochodzą od rzeczownika nora, czyli kryjówka, nędzne pomieszczenie. Pochodzenie jest polskie, co nie wyklucza migracji z Litwy i na Litwę. Noryśkiewiczów mamy dziś 22, Norkiewiczów 261 i żadnego Noryszkiewicza.