O płynach, cieczach i płynności
Fizyka nigdy nie była nauką łatwą w opanowaniu, a szczególne miejsce w rankingu trudności zajmuje jej gałąź zajmująca się cieczami. Trudność ta przenosi się zresztą na język, który ją opisuje, czego najlepszym przykładem są dwa angielskie synonimy rzeczownika „ciecz”.
Z punktu widzenia fizyka ciecz to po angielsku liquid ( An unknown liquid in a small bottle grounded the plane for several days. – Nieznana ciecz w małej buteleczce na kilka dni uziemiła samolot.). A liquid, zwłaszcza jako przymiotnik, przyjmuje wiele innych znaczeń. Jednym z nich jest oczywiście „ciekły” ( The liquid nitrogen in the tank efficiently cooled the surrounding area. – Ciekły azot w pojemniku skutecznie ochłodził otaczający go obszar.). Użyty w odniesieniu do dźwięku, liquid znaczy z kolei „czysty” ( The piano in the other room is known for producing very liquid tones. – Fortepian w pokoju obok znany jest z tego, że wytwarza bardzo czyste dźwięki.). Często stosuje się go też, by opisać aktywa firmy i wtedy znaczy on tyle samo, co polski przymiotnik „płynny” ( All the company’s liquid assets mysteriously disappeared when the owner fled the country. – Wszystkie płynne aktywa firmy znikły, gdy prezes postanowił uciec z kraju.).
Płyn, a ogólniej każdą substancję bez ustalonego kształtu, nazwiemy po angielsku fluid ( After the can was perforated, a thick, dark liquid began to leak out. – Po przebiciu puszki zaczął z niej wyciekać gęsty ciemny płyn.). Podobnie jak liquid, wiele więcej znaczeń przyjmuje on jako przymiotnik. W formie tej najczęściej opisze substancję, która bez utrudnień płynie w jakimś pojemniku ( Heating the dense liquid makes it fluid and allows it to be transferred to other containers easily. – Podgrzewanie gęstego płynu rozrzedza go i pozwala go z łatwością przelać do innych pojemników.). Co ciekawe, fluid określi również niestabilną sytuację lub rzecz, która łatwo ulegnie zmianie ( The geopolitical situation in the region is quite fluid at the moment with everyone fighting for that small strip of land. – Sytuacja geopolityczna w regionie, gdzie każdy walczy o ten mały skrawek ziemi, nie jest najstabilniejsza.). Nie przeszkadza to, aby jako fluid określać też pełen gracji ruch ( The guitar player’s fingers made fluid contact with every string. – Palce gitarzysty elegancko trafiały w każdą strunę.).
A jak opiszemy coś płynnego, niekoniecznie związanego z fizyką? O tym wkrótce.