Sprawiedliwość

O świecie można powiedzieć wiele rzeczy, choć jedną z nich raczej nie jest to, że jest sprawiedliwy. Ironię tę doskonale zrozumiał język angielski, w którym sprawiedliwość opisują co najmniej trzy przymiotniki, każdy w odrobinę innym kontekście.

Pierwszym z nich jest fair, który odniesie się do kogoś postępującego w zgodzie z ustalonymi regułami (It’s only fair, according to the contract, that you give me way more than you owe. – Zgodnie z umową sprawiedliwe jest to, że oddajesz mi o wiele więcej niż jesteś winien.). I nie tylko do niego, bo fair to również piękna (In that castle lived the fairest princess in the land. – W tamtym zamku mieszkała najpiękniejsza księżniczka w całym królestwie.), a w odniesieniu do włosów – jasna (Her fair hair really brought out her deep blue eyes. – Jasne włosy podkreślały jej głęboko niebieskie oczy.). Niewielu pamięta też, że fair można odnieść do liczby i opisać znaczącą, ale niekoniecznie wielką ilość czegoś ( A fair number of people, enough to fill the seats, came to the premiere. – Trochę osób, wystarczająco, by wypełnić miejsca siedzące, przyszło na premierę.).

Trochę inną formę sprawiedliwości opisze przymiotnik just. Podczas gdy coś fair opiera się na zasadach, to just swoje źródła ma w poczuciu moralności albo etyki (Although the law saw the punishment as fair, very few would actually define such a long sentence for stealing a candy bar as just. – Mimo że kara z punktu widzenia prawa była sprawiedliwa, niewielu uznałoby za taki tak długi wyrok za kradzież batonika.), a w kontekstach pozaprawnych – zasłużony ( The just praise their meticulously prepared new play receives should only motivate them even more. – Zasłużone pochwały na temat ich nowej, doskonale przygotowanej sztuki powinny ich tylko bardziej motywować.). Co jeszcze ważniejsze, just to po angielsku głównie partykuła, a nie przymiotnik, którą najczęściej na polski przełożymy jako „tylko” (It’s not just a local problem anymore. – Nie jest to już problem tylko lokalny.) albo „właśnie” (A brand new brand is just what we need. – Nowiusieńka marka to właśnie to, co nam trzeba.).

Jest też i przymiotnik righteous, który opisze kogoś postępującego moralnie, a jednocześnie nie będzie miał mylących innych kontekstów jak just (The righteous thing to do would be to go and tell everything to the police. – Najsprawiedliwsze, co można było zrobić, to powiedzenie wszystkiego policji.). A takich słów w angielskim, podobnie jak zresztą sprawiedliwych, ze świecą szukać.

Just being fair marcin.wilczek@gmail.com facebook.com/podstepne.slowka