Rak jelita grubego(

– Jakie są metody leczenia raka jelita grubego?

– Głównym sposobem jest zabieg polegający na wycięciu guza. Zakres operacji zależy od zaawansowania i umiejscowienia nowotworu i połączony jest z rozległym usunięciem okolicznych węzłów chłonnych. Operację wykonuje się sposobem tradycyjnym, a ostatnio w wybranych przypadkach także laparoskopowo. W przypadku raka okrężnicy, w bardziej zaawansowanych guzach, uzupełnia się leczenie chemioterapią. Jeśli chodzi o odbytnicę, istnieją pewne odmienności leczenia wynikające z uwarunkowań anatomicznych i istoty samego guza. Dopuszczalne jest miejscowe wycięcie raka, ale musi być poprzedzone ostrożną i skrupulatną oceną przedoperacyjną i dotyczy tylko zmian mało zaawansowanych o ściśle określonych cechach. W raku odbytnicy zdecydowanie zwiększył się odsetek operacji z zachowaniem zwieraczy, gdzie zachowany jest naturalny sposób oddawania stolca, bez konieczności wykonania stomii. W przypadku zaawansowanych guzów odbytnicy znajdujących się w dolnej i środkowej części stosuje się radioterapię i chemioterapię przedoperacyjną. winna być rozważana w wybranych grupach pacjentów w II stopniu zaawansowania, z niekorzystnymi czynnikami prognostycznymi, takimi jak: naciekanie naczyń i pni nerwowych okołoguzowych, zaawansowanie miejscowe w stopniu T4 guza, niski stopień różnicowania histologicznego nowotworu. Dotyczy to również osób, u których oceniono mniej niż 12 węzłów chłonnych w preparacie histopatologicznym. W przypadku raka odbytnicy, ze względu na jego specyfikę, strategie postępowania są inne. Przyjmuje się, że pooperacyjna chemioterapia jest wskazana u chorych z czynnikami wysokiego ryzyka nawrotu w stopniu II i u wszystkich w III stopniu zaawansowania raka odbytnicy, którzy przebyli chemioterapię i radioterapię przedoperacyjną. Druga strategia dotyczy pacjentów po radykalnym zabiegu chirurgicznym, u których nie było radiochemioterapii przedoperacyjnej, ale po operacji i w badaniu histopatologicznym zmieniono kwalifikację do stadium II lub III. W tym wypadku stosuje się chemioterapię z radioterapią w okresie pooperacyjnym.

– Czy w każdym przypadku konieczna jest kolostomia?

– Kolostomia, czyli stomia na jelicie grubym, wytworzona jest przez chirurga na brzuchu i stanowi alternatywną drogę wydalania kału w sytuacji, gdy z powodu choroby nie jest to możliwe w sposób naturalny. Może być integralną częścią konkretnej operacji (np. brzuszno-krokowe odjęcie odbytnicy, gdzie usuwa się odbytnicę wraz z guzem, a proksymalny odcinek jelita grubego wyłania się w postaci stomii). Wyłania się ją również w przypadku guzów powodujących niedrożność przewodu pokarmowego, kiedy w danym momencie nie można wykonać zespolenia lub gdy w trakcie plano- wej operacji stwierdzamy nieoperacyjny nowotwór powodujący lub mogący w krótkim czasie spowodować niedrożność przewodu pokarmowego.

– Jak często choroba może nawracać i od czego to zależy?

– Większość nawrotów, po radykalnej w zamyśle resekcji jelita grubego z powodu raka, występuje w ciągu 5 lat po operacji. Wznowa pod postacią wznowy miejscowej bądź przerzutów występuje średnio u 35 do 40 proc. chorych. Wystąpienie wznowy zależy od stopnia zaawansowania nowotworu w chwili wykrycia, przeprowadzonej operacji oraz odpowiedniego zastosowania leczenia skojarzonego.

– Kiedy rak jelita grubego jest nieuleczalny?

– W przypadku obecności przerzutów lub takiego zaawansowania miejscowego, które uniemożliwia radykalne usunięcie guza nowotworowego. Wówczas można zastosować chemioterapię paliatywną w celu wydłużenia życia choremu oraz zmniejszenia objawów wynikających z rozwoju choroby.

– Jak można starać się zmniejszyć ryzyko zachorowania na tę groźną chorobę?

– Można to robić na wiele sposobów. Chodzi głównie o modyfikację diety (ograniczenie spożycia mięsa, zwłaszcza czerwonego, na rzecz świeżych warzyw i owoców, jedzenie pieczywa gruboziarnistego, ciemnego ryżu, produktów bogatych w wapń, wybieranie potraw gotowanych i duszonych zamiast smażonych), ograniczenie picia alkoholu, niepalenie papierosów, zwiększenie aktywności fizycznej, wykonywanie badań profilaktycznych i usuwanie stwierdzanych polipów, zwłaszcza gdy jest się w grupie zwiększonego ryzyka zachorowania. W przypadku wystąpienia objawów su- czenia powietrza przez te struktury. Pracując z oddechem, możemy też pośrednio wpływać na układ nerwowy i stopień jego pobudzenia. Ćwicząc długi powolny oddech, możemy wprowadzić się w stan głębokiej relaksacji, w którym serce zaczyna bić wolniej, a zapotrzebowanie organizmu na tlen i energię spada. Rezultaty, które dzięki temu osiągają mistrzowie freedivingu, są naprawdę spektakularne. U najlepszych nurków podczas zanurzenia częstość skurczów serca spada zaledwie do 8 na minutę, potrafią oni wstrzymywać oddech na ponad 10 minut i nurkować nawet na głębokość 200 metrów. Oczywiście niewielu śmiałków chce i potrafi, ryzykując życie, badać granice wytrzymałości ludzkiego ciała. Jednak większość osób po odpowiednim treningu potrafi zejść gerujących obecność raka trzeba pilnie wykonać kolonoskopię. – Czy jest to zabieg bezpłatny? – Kolonoskopia jest badaniem refundowanym i można ją wykonać ambulatoryjnie. Ministerstwo Zdrowia finansuje i organizuje od lat program bezpłatnych badań przesiewowych dla wczesnego wykrywania raka jelita grubego w ramach ogólnokrajowej akcji profilaktycznej. Dotyczy to osób obu płci w wieku 50 – 65 lat, bez objawów wskazujących na zachorowanie na nowotwór jelita grubego i przypadków raka w najbliższej rodzinie oraz osób w wieku 40 – 65 lat, u których takie przypadki w rodzinie były. Muszę dodać, że kolonoskopia należy do trudniejszych badań endoskopowych. Jelito grube wykazuje bowiem dużą indywidualną zmienność i ma pięć fizjologicznych, często niełatwych do pokonania zagięć jelitowych. Wprowadzając aparat do jelita, wypełnia się je dużą ilością powietrza, co może powodować wzdęcia, bóle, nie mówiąc o samym strachu przed badaniem. Zwykle stosuje się analgosedację, czyli połączenie krótko działającego leku przeciwbólowego i uspokajającego. Z kolei znieczulenie dożylne, które nie jest stosowane rutynowo, bardzo skutecznie wyłącza świadomość i dolegliwości bólowe, ale pozbawia kontaktu i współpracy z osobą badaną. Z tych względów kolonoskopia może być trudniejsza i powinna być wykonywana ze szczególną ostrożnością, najlepiej przez doświadczonego endoskopistę.

– W Polsce jedynie 28 proc. chorych na raka jelita grubego przeżywa 5 lat, podczas gdy w USA jest to aż 80 proc. Z czego to wynika?

– Zależy to głównie od stopnia zaawansowania nowotworu w chwili rozpoczęcia leczenia. Tymczasem w Polsce w znacznym odsetku nowotwór w momencie rozpoznania jest znacznie zaawansowany lub istnieją pilne wskazania do operacji z powodu na przykład niedrożności przewodu pokarmowego lub perforacji guza. na głębokość 20 – 30 m i zostać pod wodą wystarczająco długo, by w stanie pełnej relaksacji, bez skrępowania skomplikowanym sprzętem podziwiać podwodny świat i poczuć się jego częścią.

Radek Rychlik – autor publikacji z fizjologii, biomechaniki i psychofizjologii dotyczących ćwiczeń jogi. W 2002 r. założył pierwszą w Polsce szkołę dynamicznych stylów jogi. Szkolił się u mistrzów jogi w Indiach, USA i Europie Zachodniej. Absolwent warszawskiego AWF-u oraz neurokognitywistyki na Uniwersytecie SWPS.

radekrychlik.pl