Demolka w duszach

Niecodzienny to tabor cyrkowy, ale też czas szczególny. Jest rok 1945, po spustoszonej przez wojnę Polsce ciągną tabuny ludzi niczym z obrazów Bruegla. Między nimi wędruje trupa cyrkowców: karzeł rozbawiający widzów żartami z Hitlera, klaun-folksdojcz, żongler-nazista, ukrywany podczas wojny i cierpiący na dziwną przypadłość Żyd Janek (wcześniej Moryc Sorkin, a teraz oglądany w specjalnej klatce „Ostatni Żyd w Polsce”), a także kobieta guma Lena – była więźniarka obozów koncentracyjnych, oraz Fela Maj, już po wojnie zgwałcona i oślepiona przez nieokreślonych bandziorów.

A wokół wędrującego po prowincji taboru-procesji pojawiają się ludzie upojeni bimbrem i dopiero co odzyskaną wolnością, tropiciele polskich prostytutek obsługujących podczas okupacji niemieckich żołnierzy oraz miłośnicy linczu na jeńcach. Nad wszystkim górują żądza zemsty, poczucie beznadziei, niegasnące antysemickie mity oraz niepewność jutra.

Dlaczego autor młodego pokolenia (rocznik’ 86) opisuje świat sprzed ponad 70 lat i co chce nam dzisiaj opowiedzieć? Okrutnie rozliczyć się z historią Polski, obalić mit o złych Ruskich, złych Niemcach i szlachetnych Polakach czy też pokazać powojenną demolkę w ludzkich duszach?

Sam Kuba Wojtaszczyk pisze tak: „Nie ma swoich, nie ma naszych. Jest tylko obumarły, na wpół zdziczały kraj powracający do mistycznych bredni. Nawet Bóg jest inny, jak gdyby Niemcy na jego miejsce postawili swoją kopię”.

Niewątpliwie kontrowersyjny, ale bardzo ważny i mocny głos w rodzimej literaturze. JACEK BINKOWSKI KUBA WOJTASZCZYK. DLACZEGO NIKT NIE WSPOMINA PSÓW Z TITANICA? Wydawnictwo AKURAT, Warszawa 2017. Cena 34,90 zł.