Wyspa tajemnic

Minna i Andreas to dzieci, których amerykańscy rodzice pewnego dnia znikają nagle z norweskiej wyspy, by już nigdy tam nie powrócić. Dziewczynkę i chłopca przygarnia niejaki Johannes, miejscowy dziwak i samotnik. Po latach Andreas powraca na wyspę i próbuje rozwikłać tajemnicę ucieczki (śmierci?) swoich najbliższych. Im głębiej wnika jednak w przeszłość, tym więcej pojawia się demonów, bo pozornie sielankowe życie na wyspie ma swoje drugie dno. Właścicielem tego odludzia był bowiem niejaki Kaufman, sympatyzujący z nazistami botanik, a także założyciel eksperymentalnej kolonii i sanatorium. Po latach zmowy milczenia na światło dzienne wychodzą niejednoznaczne fakty z przeprowadzanych tam doświadczeń, również na dzieciach. Szwedzki pisarz z jednej strony rozlicza się z traumą drugiej wojny światowej, z drugiej próbuje dociec, na ile można zamienić fałsz w prawdę i jak krucha może być wiara we własną tożsamość. Ale przede wszystkim to opowieść o mikroświecie, który był jednocześnie azylem i więzieniem.

Polski czytelnik zna doskonale autora tej książki, bo na naszym rynku ukazała się m.in. „Teresa”, opowieść o terrorystce RAF-u Ulrice Meinhof, „Ravensbrück” o Milenie Jesenskiej, zmarłej w obozie koncentracyjnym przyjaciółce Franza Kafki, oraz „Biedni ludzie z miasta Łodzi” o Chaimie Mordechaju Rumkowskim, kontrowersyjnym żydowskim zwierzchniku w getcie. Tym razem Steve Sem-Sandberg wywodzi swoją powieść z szekspirowskiej „Burzy” i z osobistych doświadczeń, bo jako dziecko zamieszkiwał z rodzicami i dziadkami na wyspie z podobną historią. Mroczna, ale fascynująca to lektura. JACEK BINKOWSKI STEVE SEM-SANDBERG. BURZA. Opowieść. (STORMEN EN BERATTELSE). Przeł. Paulina Rosińska. WYDAWNICTWO LITERACKIE, Kraków 2018. Cena 39,90 zł.