Nieuniknione pomyłki
Zwracam się z prośbą wskazania pochodzenia nazwiska Dzym. Rodzina ojca nosząca to nazwisko pochodziła z Hołowiecka, dawna Galicja koło miejscowości Stryj. Szukałam rodziny (bez powodzenia) i dowiedziałam się, że w numerach PESEL nie ma takiego nazwiska. Udało mi się odnaleźć ślad brata mego dziadka Stefana Dzyma, który wypłynął statkiem „Pensylwania” do USA na początku XX wieku.
Romana Soja Rzeczywiście, nazwiska Dzym baza PESEL już nie odnotowuje. A skąd się to nazwisko wzięło? Najpewniej od męskiego imienia Damian, znanego w Polsce od XII wieku, które do łaciny weszło z greki, choć rodowód ma staroegipski, od imienia bogini Damii. Ten ślad grecki potwierdzałby też kresowe pochodzenie rodu i jego nazwy. Od Damiana wzięły się m.in. takie nazwiska jak: Dziemian, Dziemieniuk, Dziem, Dziemiaszko, Dziemiuk, Dzimas. W jakimś momencie (może kolejny wpis do księgi parafialnej) nazwisko skrócono oraz pojawiła się forma z -y.
Wuj, mieszkający pod Lublinem, nazywa się Ksobieraj i twierdzi, że jego rodzina to jedyne osoby noszące to nazwisko. Ponoć wzięło się od formy Sobieraj, a wiele lat temu jakiś urzędnik dopisał k- i tak powstała nowa forma. Jednak mama twierdzi, że spotkała się z osobą o takim nazwisku, pochodzącą z Wielkopolski. Czy mógłby Pan wyjaśnić pochodzenie nazwiska Ksobieraj/Sobieraj i podać, ile osób o tym nazwisku jest w Polsce.
Olga Bronikowska Przydomek Sobieraj, jako nazwisko notowane w dokumentach już w 1548 roku, oznaczał kogoś samolubnego, egoistę. Jednocześnie nagłosowe Kjak w staropolskich formach ksob, ksobny (czyli coś będące po lewej stronie) wskazywałoby, że nałożyły się dwa przydomki (nazwiska) albo chciano podkreślić, że ktoś będący sobkiem zgarnia wszystko ku sobie. W bazie PESEL istnieje 8758 nazwisk Sobieraj oraz 23 Ksobieraj, co sugeruje, że nazwisko mogło powstać na skutek defektu, czyli przez pomyłkę w zapisie metrykalnym.
wdzięcznie wierszował Wacław Potocki, poeta XVII-wieczny. W gwarze przetrwał przymiotnik ponikły, czyli ten, który zanikł, skrył się, zniknął. 1372 nazwiska w bazie PESEL.
Skąd się wzięło?
Pulcyn, od niemieckiej nazwy osobowej Pulz. 93 nazwiska.
Bondos, od imienia typu Będziemir albo apelatywu na będ-, jak w czasowniku będę. 272 nazwiska.
Wintonowicz, od winta, dawnej gry w karty. 10 nazwisk.
Tutak, od zaimka przysłownego tutaj. 1659 nazwisk. henryk.martenka@angora.com.pl http://nazwisko.blogspot.com