Alchemia sztuki

Sara de Vos, wymyślona na potrzeby powieści XVII-wieczna malarka z Holandii, jest pierwszą kobietą przyjętą do amsterdamskiej Gildii Świętego Łukasza. Gdy na dżumę umiera jej córka, tworzy pejzaż Na skraju lasu. Trzy wieki później nowojorski prawnik Marty de Groot zauważa, że z jego sypialni ginie oryginał Na skraju lasu, a na ścianie wisi falsyfikat. Twórczynią znakomitej kopii jest Australijka Ellie, uboga studentka historii sztuki. Marty de Groot wynajmuje detektywa, który wskazuje mu trop do oszustki. Marty pod zmienionym nazwiskiem spotyka się z dziewczyną i zaczyna między nimi iskrzyć uczucie, gwałtownie jednak zerwane przez prawnika.

W 2000 roku Ellie, uznana historyczka sztuki i wykładowczyni uniwersytecka, organizuje w Sydney wystawę poświęconą malarkom holenderskiego złotego wieku. Do Australii dotrze zarówno oryginał, jak i kopia obrazu Sary de Vos oraz... bogaty, schorowany starzec Marty. Czy kobieta wybaczy mu kłamstwo i nagłe zniknięcie, a on wyjawi publicznie jej tajemnice?

Wydawać by się mogło, że Dominic Smith (Australijczyk z urodzenia i Teksańczyk z wyboru), prowadząc narrację w trzech osiach czasowych, napisał wyłącznie powieść z pogranicza sensacji i romansu. Nic bardziej mylnego, bo to elegancka literatura, a zarazem świetnie opowiedziana historia oszustwa i jego wieloletnich konsekwencji. A tak naprawdę to opowieść o pięknie sztuki i jej wpływie na ludzi, o stracie i bólu, który inspiruje artystów, a także o miłości, zdradzie, tajemnicach ludzkich serc i błędach, które decydują o dalszym życiu. Pięknie, a zarazem subtelnie to wszystko opisane.

JACEK BINKOWSKI DOMINIC SMITH. OSTATNI OBRAZ SARY DE VOS (THE LAST PAINTING OF SARA DE VOS). Przeł. Katarzyna Karłowska. DOM WYDAWNICZY REBIS, Poznań 2018. Cena 37,90 zł.